— Аллоҳ субҳанаҳу ва таолога ҳамду санолар, Муҳаммад мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламга салавоту саломлар бўлсин.
Мусулмонлар шариат аҳкомларига мувофиқ келадиган либос – бу оддий кийиниш эмас, балки ҳар бир мўмин-мусулмоннинг зиммасидаги фарз даражасига кўтарилган. Бошқалар учун ўзларининг турли дунёвий ғаразларини амалга ошириш воситаси бўлган кийим, бизлар учун Аллоҳнинг розилигига эришиш воситаларидан биридир.

Аллоҳ таоло Аъроф сурасининг 31-оятида марҳамат қилади:
“Эй Одам болалари, ҳар бир ибодат чоғида ўз зийнатингизни олинг”. Яъни, “Кийимингизни кийинг, авратларингизни тўсинг”..( Нур сурасининг 31-ояти) да эса.
“...зийнатларини кўрсатмасинлар, магар зоҳир бўлган зийнатлар бўлса (майли). Рўмолларини кўксилари узра тушириб олсинлар”.
Эркак кишининг аврати киндиги остидан то икки тиззаси остигача. Аёлларнинг аврати эса, юзи, икки кафти (ва баъзи бир ривоятлдарда икки аёғининг тўпиғидан пасти)дан ташқари бутун бадани авратдир Ушбу ояти карималарга мувофиқ эркагу аёлларга баданидаги аврат жойларини тўсадиган кийим кийишлиги фарздир. Барча ибодатларни қандай амалга ошириш, қай миқдорда, қандай кўринишда бўлишлигини Аллоҳ таоло Қуръони каримда умумий тарзда баён этган.

Аллоҳ таоло Аъроф сурасининг 26-оятида марҳамат қилади:
“Эй Одам болалари! Батаҳқиқ, сизларга авратингизни тўсадиган либос ва зийнат либосини туширдик. Тақво либоси – ана ўша яхшидир. Ана ўшалар Аллоҳнинг оят(белги)ларидандир. Шоядки, эслатма олсалар» (Аъроф, 26-оят).

Инсонни ҳайвондан ажратиб турадиган аломатлардан бири ҳам либосдир. Одамнинг аврати – айбини беркитиб туриши учун Аллоҳ таоло унга либос ато қилган Аллоҳ инсоннинг авратдан бошқа аъзоларини ҳам тўсиш эҳтиёжи борлигини инобатга олиб, либосни зийнат тарзида нозил қилди. Шу боис либосни шариатга мувофиқ кийган инсонгина зийнатли ҳисобланади. Аммо энг асосий либос, асл либос тақво либосидир. Шунинг учун ҳам Аллоҳ таоло оятда: «Тақво либоси — ана ўша яхшидир», демоқда. Агар оддий либос баданнинг аврат жойларини тўсиб, жисмни зийнатласа, тақво либоси маънавий авратларни тўсиб, инсон қалбини зийнатлайди. Агар инсоннинг кийим-боши жисмидаги авратларини пинҳон тутиб, унга зийнат бағишласа-ю, тақво либоси йиртилиб, маънавий авратлари очилиб турса, бундан ёмони йўқ. Агар кимнинг тақво либоси ўрнида бўлса, албатта, жисмоний либоси ҳам дуруст бўлади.

Наманган вилояти,

Косонсой тумани,

“Хазрати Умари Одил” жоме масжиди имом-хатиби

Марупов Мансурхон

Хитойнинг «Pseacher» нашрида Ўзбекистонда зиёрат туризмини ривожлантириш бўйича кўрилаётган чора-тадбирларга бағишланган таҳлилий мақола эълон қилинди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.

Материалда Ўзбекистонда сўнгги йилларда туризм саноатининг турли йўналишларини ривожлантириш, хорижий ва маҳаллий сайёҳлар учун қулай шарт-шароитлар яратиш, уларга кўрсатилаётган хизматлар даражасини яхшилаш, мамлакатнинг сайёҳлик масканларини авайлаб-асраш борасида қилинаётган ишлар қаламга олинган.

Мақолада қайд этилганидек, бугунги кунда анъанавий маданий ва тарихий туризм билан бир қаторда Ўзбекистон учун зиёрат, экологик, маърифий, этнографик, гастрономик, спорт, тиббий-соғломлаштириш, қишлоқ, саноат, бизнес ва бошқа туризм йўналишлари муваффақиятли ривожланмоқда.

Нашрда Ўзбекистонда туризм соҳасини ривожлантириш бўйича белгиланган вазифаларни сифатли амалга ошириш мақсадида мустаҳкам ҳуқуқий база яратилгани, меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилингани алоҳида таъкидланган. «Маълумки, Ўзбекистонда бутун дунёга машҳур тарихий ва меъморий обидалар кўп, - деб ёзади Хитой нашри. - Жумладан, Самарқанд, Бухоро, Хива, Шаҳрисабз, Тошкент ва бошқа шаҳарларда жойлашган қадимий иншоотлар ЮНЕСКОнинг Жаҳон мероси объектлари сифатида эътироф этилган».

Ўзбекистоннинг сайёҳлик жозибадорлигини янада ошириш мақсадида Вазирлар Маҳкамасининг «Халқаро зиёрат туризми ҳафталиги» ни ташкил этиш ва ўтказиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарори қабул қилинди, дейилади мақолада.

Ҳужжатга кўра, халқаро ҳафталикни ўтказишдан мақсад Ўзбекистонда зиёрат туризми салоҳиятидан янада самарали фойдаланиш, мамлакатни жаҳон цивилизациясининг энг муҳим марказларидан бири сифатида тақдим этиш, жаҳон ҳамжамияти ва халқаро ташкилотлар томонидан юксак эътирофга сазовор бўлиш, шунингдек, зиёрат туризмини диверсификация қилишдан иборат хизматлар ва туризм экспортини оширишдан иборат экани қайд этилган.

«Шу мақсадда 2022 йилдан бошлаб ноябрь ойининг биринчи ҳафтасида Ўзбекистонда Халқаро Зиёрат туризм ҳафталиги ўтказилади, - деб маълум қилган манба. - Халқаро ҳафталик доирасида Ўзбекистонда чоп этилган диний китоблар, дин уламолари асарлари, шунингдек, тематик эсдалик совғалари кўргазмалари ташкил этилади»

Ўзбекистон ўзининг гўзаллиги ва бетакрор обидаларининг улуғворлиги, бой маданияти ва урф-одатлари хорижлик сайёҳлар учун ҳамиша севимли ва жозибали маскан бўлиб қолади, деб ёзган «Pseacher».

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Ислом инсон ҳаётининг ҳар бир соҳасида ўзининг беқиёс кўрсатмаларини берган. Зеро, Ислом инсон ҳаётининг бир бўлаги эмас, балки инсон ҳаёти Исломнинг бир бўлагидир. Ислом жамияти том маънодаги поклик жамиятдир. Ҳамма томон, ҳамма нарса пок бўлиши керак. Бу жамиятда зино ҳаром саналади. Шунингдек, зинога сабаб бўладиган нарсалар ҳам ҳаромдир. Зино инсоннинг руҳий тинчлигини йўқотадиган разолатдир. Иффатли бўлиш кишига тинчлик ва хотиржамлик бахш этади. Бу улкан гуноҳлардан бўлиб, шундай қаттиқ жазога сабаб бўладиган оғир жиноят тўсатдан, ўз-ўзидан содир бўлмайди.

Аллоҳ таоло Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга шундай деган: “(Эй Муҳаммад,) мўминларга айтинг, кўзларини (номаҳрам аёлларга тикишдан) тўссинлар, авратларини (ҳаромдан) сақласинлар! Мана шу улар учун энг тоза (йўлдир). Албатта Аллоҳ улар қилаётган ишлардан хабардордир. Мўминаларга ҳам айтинг, кўзларини (номаҳрам эркакларга тикишдан) тўссинлар, авратларини (ҳаромдан) сақласинлар!..” (Нур сураси, 30-31-оятлар).

Пайғамбаримиз Муҳаммад с.а.в. зинодан қайтариб айтадилар: “Эй инсонлар! Зинодан қўрқинглар, унда 6 та зарар бор. Шундан 3 таси бу дунёда, 3 таси охиратда бўлади. Бу дунёдагилари: зино руҳий гўзалликни кетказади, камбағаллик келтиради, умрни қисқартиради. Охиратдагиларга келсак, улар – Аллоҳнинг ғазаби, ҳисобдан ёмон ўтиш ва жаҳаннам азобидир”.

Абу Ҳурайра р.а.дан ривоят қилинади. Расулуллоҳ с.а.в.: “Зинокор зино қилаётган вақтида мўмин ҳолида бўлмайди, ўғри ўғрилик қилаётган вақтда мўмин ҳолида бўлмайди, хамр ичувчи ичаётган вақтда мўмин ҳолида бўлмайди ва киши бировнинг молини зўрлик билан олаётганида одамлар у зўрлик билан олаётганида ундан кўзларини юмадиган бўлишса, у мўмин ҳолида бўлмайди. Сизлардан бирорталарингиз жиноят қилаётганда у мўмин ҳолида бўлмайди. Бас, бу нарсаларни қилишдан сақланинглар, сақланинглар”, дедилар.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Агар киши зино қилса, иймон ундан чиқади ва унга соябон каби бўлади. Агар (зинодан) бош тортса, иймон унга қайтади” (Абу Довуд, Термизий, Ҳоким ривояти).

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Кимки зино қилса ёки хамр ичса, худди инсон бошидан кўйлагини ечиб олгандек, Аллоҳ ундан иймонни ечиб олади” (Ҳоким ривояти, саҳиҳ ҳадис).

Аллоҳ таоло инсон танасининг айрим жойларига қарашни ман этган. Бунинг фойдалари бисёр. Номаҳрамларга қарашдан кўзини тийган одамнинг қалби ҳам, танаси ҳам саломат бўлади. Қолаверса, нигоҳни номаҳрамлардан тийиш билан жуда кўп ёмонликлар олди олинади, оилалар тинч бўлади. Бунинг биз билган-билмаган ҳикматлари кўп.

Кимнинг эри ё хотини бўла туриб фаҳшга, зинога яқинлашса, у ўта ҳаддан ошган одамдир. Улар соф инсоний табиатдан мутлақо четда бўлган одамлардир.

Али розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Эй Али, назарга назарни эргаштирма. Албатта, биринчиси сен учун безарар бўлса ҳам, бошқаси ундоқ эмас, дедилар” (Имом Абу Довуд ва Термизий ривоят қилишган). Биринчи назар, номаҳрамга тўсатдан тушгани учун зарарсиз ҳисобланади, гуноҳ бўлмайди. Аммо ундан кейин яна қайта назар солишни тўсатдан деб бўлмайди, буниси қасддан бўлган бўлади ва гуноҳ ҳисобланади.

Ушбу таълимотлар ҳам Ислом жамиятини пок сақлаш, йигит-қиз ва эркак-аёлларни турли ношаръий ишлардан, улардан келиб чиқадиган нохуш оқибатлардан ҳимоялаш учун келгандир. Ислом шариати ҳукми бўйича эркак кишининг аёлларнинг йўлини тўсиши, тегажоқлик қилиши, гап отиши у ёқда турсин, пинҳона назар солиши ҳам ҳаром, хиёнат ҳисобланади. Уйланмоқчи бўлса, шариат кўрсатмаси бўйича назар солсин, гуноҳ ҳам бўлмайди, биров маломат ҳам қилмайди. Ўз хотинига хоҳлаганича назар солсин, ундан лаззат олсин, савоб бўлади. Аммо бировнинг аёлига шаҳват назари билан қарамасин. Зино содир бўлмаган чоқда ҳам кўз зиноси бўлади, хиёнат содир бўлади. Шунинг учун Аллоҳдан ва қиёмат кунидан умиди бор эркаклар номаҳрам назарлардан ўзларини сақласинлар, аёл-қизлар эса ўзларини кўз-кўз қилмасинлар.

Биз Аллоҳнинг амрига итоат этсак, У Зот дилимизга ихлос неъматини солади. Унинг ҳаловатини ибодат чоғида сезамиз. Дунёда имон лаззатидан ҳам қадрлироқ, кўнгил хотиржамлигидан-да тотлироқ неъмат йўқ. Аллоҳ таоло барчамизни мустаҳкам имон, ихлос, офият неъмати билан сийласин!

"Хадичаи Кубро" ЎМИБЮ
3-курс талабаси Орифжонова Гулҳаё

Мамлакатимиз элчихонаси ходимлари Ўмон Араб тажрибаси институти директори Носир ал-Жабрий ҳамда ушбу олий билим юртида таълим олаётган ватандош-талабалар билан учрашув ўтказди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА мухбири.

Ўзбекистонлик талабалар ушбу мамлакатнинг Вақф ва дин ишлари вазирлиги томонидан ажратилган грант асосида таҳсил олмоқда.
Учрашувда Араб тажрибаси институти билан таълим соҳасидаги алоқаларни янада жадаллаштириш, қўшма дастурларни амалга ошириш ва бошқа масалалар муҳокама қилинди.

Ўзбекистонда таълим соҳасига қаратилаётган эътибор, мамлакатимизнинг туризм салоҳияти, бой маданияти, асрлар давомида шаклланиб келаётган анъаналари ва ҳунармандчилик тарихи ҳақида батафсил маълумот берилди.

Институт раҳбарининг таъкидлашича, ўзбекистонлик талабалар ўзларининг илмга чанқоқлиги, араб тили грамматикасини ўзлаштириш ва сўзларнинг тўғри талаффуз қилиши билан бошқа мамлакатлардан келган талабалардан ажралиб туради.

“Бу Ўзбекистонда таълим соҳасига, шу жумладан, хорижий тилларни ўргатишга катта эътибор қаратилаётганининг натижасидир, - деди Носир ал-Жабрий. – Таълим соҳасида Ўзбекистон олий таълим муассасалари билан қўшма лойиҳаларни бажаришдан манфаатдормиз.
Бундан ташқари, мен ўзбек халқининг бой тарихи, маданияти ва урф-одатларини ўрганишга ҳам жуда қизиқаман. Хусусан Ислом цивилизацияси ривожига катта ҳисса қўшган буюк мутафаккир олимларни етиштириб берган юртингизга сафар қилиш режаларим бор”.
Маълумот учун, Ўмон Араб тажрибаси институти маҳаллий ва хорижий фуқаролар учун замонавий услубда араб тилини ўргатиш билан бир қаторда, араб мамлакатлари урф-одатлари, маданияти ва тарихи тўғрисида маълумотлар беришга ихтисослашган. Ҳозирги вақтда институтда Аргентина, Буюк Британия, Гремания, Нигерия, Таиланд ва Ўзбекистондан келган талабалар таҳсил олмоқда.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Ҳасан домла Қодиров
Тошкент шаҳар "Сирож Солиҳ" масжиди имом-хатиби