“Хожа Бухорий” ўрта махсус ислом билим юртида иншолар (эсселар) танлови учун қатнашадиган талабалар учун Қарши давлат университетининг “Педагогика институти Ўзбек тили ва адабиёти” кафедраси катта ўқитувчиси Санаев Мирсанжар иштирокида эссе ёзиш бўйича мастер-класс машғулоти ўтказилди.
Жорий йилнинг 7 июнь куни соат 10-00 да билим юрти талабалари ўртасида “Ватанни севмоқ иймондандир” мавзусидаги иншолар (эсселар) танловининг биринчи босқичига старт берилади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Шу йил 3 июнь куни Ўзбекистон мусулмонлари идорасида Россия Федерацияси диний идоралари раҳбарлари билан учрашув ўтказилди. Унда Диний идора раиси биринчи ўринбосари Ҳомиджон домла Ишматбеков, раис ўринбосарлари Ўткирбек Ҳасанбоев ва Иброҳимжон домла Иномов, шунингдек, Россия мусулмонлари диний жамоасининг раҳбари, Москва муфтийси Альбир ҳазрат Крганов, Рус православ черковининг Тошкент ва Ўзбекистон епархияси раҳбари Митрополит Викентий, Россия динлараро кенгашининг ижрочи котиби Дмитрий Сафонов, Россия диний эркинликни ҳимоя қилиш уюшмаси раиси Сергей Мельников ва бошқа мутасадди вакиллар иштирок этди.

Самимий учрашув давомида Ҳомиджон домла Ишматбеков меҳмонларни ташриф билан қутлаб, сўнгги йилларда муҳтарам Президентимиз ташаббуси юртимизда турли динларга мансуб қадриятларни асраб-авайлаш, фуқароларга ўз эътиқодини амалга ошириш учун зарур шароитларни яратиш, динлар ва миллатлараро ҳамжиҳатликни янада мустаҳкамлашга алоҳида эътибор қаратилаётганини алоҳида таъкидлаб, юртимизда диний-маърифий соҳада амалга оширилаётган янгиланиш ва ўзгаришлар тўғрисида сўзлаб берди.

Ҳомиджон домла Ишматбеков ўз сўзлари давомида Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг хорижий давлатлар диний идоралари ва нуфузли исломий ташкилотлар билан ҳамкорлиги ривожланиб бораётгани, яқинда халқаро майдонда катта эътироф этилган “Декларайиялар мулоқоти” номли халқаро форум ўтказилгани, унинг якунида қабул қилинган Бухоро декларацияси ҳужжатининг аҳамияти, шунингдек, Диний идоранинг Фатво бўлими фаолияти кенгайтирилиб, Фатво марказига айлантирилгани, зиёрат туризмини тарғиб қилиш борасида ҳам тизимли ишлар қилинаётгани, ҳар йили Рамазон ойида имом-хатибларимиз АҚШ, Европа, Россия ва МДҲ мамлакатлари таклифлар асосида мазкур давлатларда хизмат сафарида бўлишаётгани ҳақида маълумот берди.

Учрашув мобайнида Рус православ черковининг Тошкент ва Ўзбекистон епархияси раҳбари Митрополит Викентий самимий қабул учун миннатдорчилик билдириб, юртимиздаги диний бағрикенглик ва миллатлараро тотувлик қадриятга айланганини таъкидлади. Асрлар давомида мана шу заминда ривожланиб келган миллатлараро ва диний бағрикенглик ғояларини қадрли мерос сифатида сақлаш йўлида шу юртда яшовчилар биргаликда ҳаракат қилиши лозимлиги, дунёда тинчлик-осойишталикни сақлаш, диний бағрикенгликни таъминлашда нақадар катта аҳамиятга эга экани бугунги мураккаб даврда яққол намоён этаётганини қайд этди. Шунингдек, Митрополит Викентий Ўзбекистонда православиянинг 150 йиллик юбилейи нишонланишини маълум қилди.

Россия мусулмонлари диний жамоасининг раҳбари, Москва муфтийси Альбир ҳазрат Крганов ҳам юқори даражадаги учрашув учун ташаккур айтиб, мамлакатларимиз ўртасидаги муносабатлар жуда юқори даражада экани, бу, шубҳасиз, Исломнинг сақланиши ва ривожланишига хизмат қилиши, Россия мусулмонлари диний жамоаси узоқ йиллар давомида Ўзбекистон мусулмонлари идораси билан анъанавий ислом, таълим, маънавият ва маданиятлараро мулоқотнинг асосларини мустаҳкамлаш, мамлакатимиз табаррук қадамжолари бўйича зиёрат туризмни ривожлантириш соҳасида яқиндан ҳамкорлик қилиб келинаётгани, айниқса, Россия Федерацияси ва Марказиё Осиёдаги кўплаб таниқли уламолар Мир Араб, Тошкент ислом институти битирувчилари эканини қайд этиб, келгусида соҳанинг барча жабҳаларида ҳамкорликни изчил давом эттириш лозислигини қайд этди.

Альбир ҳазрат Крганов ўз сўзида давом этиб, Ўзбекистондаги диний таълим муассасалари битирувчиларини алоҳида эътироф этиб, мамлакатимизда диний таълим мактаби мукаммаллигини айтиб ўтди. Шунингдек, Россияда мигрантлар учун ёрдам кўрсатувчи муассасалар йўлга қўйилгани, келажакда янги мадрасалар очиш ва унга Ўзбекистондан ўқитувчи ва таржимонлар жалб қилиш режа қилинаётганини маълум қилди. Ўзбекистон мусулмонлар идорасининг muslim.uz порталининг рус тилида ҳам фаолият юритаётгани учун миннатдорчилик билдирди ҳамда ўзаро ҳамкорликни ривожлантириш бўйича қатор таклифлар билдирди.

Россия динлараро кенгашининг ижрочи котиби Дмитрий Сафонов диний ташкилотларнинг ҳамкорликдаги фаолияти муҳимлиги, ёшларни диний бағрикенглик руҳида тарбиялаш бугунги куннинг долзарб масаласи эканини таъкидлаб ўтди.

Мулоқот якунида Ўзбекистон ва Россия диний соҳа вакиллари диний-маърифий соҳадаги ҳамкорликни ривожлантириш, динлар аро тотувликни мустаҳкамлаш, келгусида бирдамликдаги хайрли ишлар салмоғини ошириб бўйича ўзаро келишиб олинди.

Учрашув якунида томонлар бир-бирларига эсдалик совғалар тақдим этишди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий

Нуриддин домла ҳазратлари

Тошкент ислом институти талабалари ўртасида “Ватанни севмоқ иймондандир” мавзусида иншолар (эсселар) танловининг биринчи босқичи бўлиб ўтмоқда.

▫️Эсселар танлови – ёшларни ватанпарварлик руҳида тарбиялаш, миллий қадриятларимиз ва анъаналаримизга содиқлик, Ватанга садоқат туйғусини янада кучайтириш, интеллектуал салоҳиятини ошириш, ёшлар орасида ижтимоий-маънавий, сиёсий-ҳуқуқий ҳамда иқтисодий жараёнларга нисбатан танқидий-таҳлилий ва ижодий дунёқараш кўникмаларини шакллантириш мақсадида ўтказилмоқда.

▫️Танловнинг иккинчи, республика босқичи 2022 йилнинг 14-17 июнь кунлари Самарқанд ва Тошкент шаҳарларида ўтказилади.

▫️Танловнинг Тошкент ислом институти кесимида энг яхши деб топилган 1,2,3-ўринларни эгаллаган иштирокчилар республика босқичида иштирок этиш имкониятини қўлга киритадилар.

▫️Республика босқичи 1-ўрин соҳибига 30 миллион сўм миқдоридаги пул маблағлари топширилади.

http://t.me/oliymahad 

Барча ҳамд, шукур Оламларнинг Роббиси Аллоҳгадирки, у биз ожиз бандаларини мусулмон диёрида яратди ва шарийъат илмини кўнглимизга жорий қилди. У Барча айб ва нуқсонлардан покдирки, унинг ҳеч кимга хожати йўқдир, балки, бутун мавжудот Унга хожатманддир, ўхшаши йўқ ва тенгги йўқдир. У бирор кимдан туғулган эмас ва бирор кимни туғмаган ҳам. Унинг аввалига ибтидо ва охирига интиҳо йўқдир. Ҳамиша ҳозир ва нозирдир. У Зот хоҳлаган бандаларини ҳидоят қилади ва хоҳлаганларини залолатга кетказади. Лекин бандаларини залолатга кетишига ҳеч рози бўлмайди. Балки, бандаларга берилган жузъий ихтиёрдан улар залолатни танлайдими ёки ҳидоятними Ўзининг азалий бўлган илми билан билади. Аллоҳ таолонинг бирлиги ва борлигига далиллар жуда кўпдир. Аллоҳ таоло биз бандаларига ҳайвондан фарқ қилувчи ақлни Ўзини танитиш учун, Аллоҳнинг бирлиги тўғрисида тафаккур қилишимиз учун берди. Бу ҳақида Росулимиз алайҳиссалом шундай деганлар: “Аллоҳнинг қудратига фикр қилинглар, аммо, зотига фикр қилманглар”. Аллоҳ таолога Ўзи билдирган ва Расулимиз ўргатгандай эътиқод қилишимиз лозимдир. Чунончи, Аллоҳга мана шундай илм билан иймон билан қилган эътиқодимиз Аллоҳнинг ҳузурида даражаси улуғ ва мақбулдир ва Росули Акрам соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларига мутаносибдир.

Иймон исломнинг асосий рукнларидан бири бўлиб, ҳар бир мукаллаф банданинг қатъий ишониши, қалбига мустаҳкам қилиб боғлаб олиши, эътиқод қилиниши керак бўлган ҳар бир нарсани қалби билан тасдиқ этиши иймон дейилади.

Уламоларимиз Иймонни та`рифлаб: тил билан нутқ қилиш, дил билан тасдиқ қилиш ва жисм билан татбиқ қилиш, дейдилар. Демак, Аллоҳга Иймон келтириш ма`носида “Лаа илаҳа иллаллоҳ” ни тил билан айтиб қўйишнинг ўзи кифоя қилмас экан. Балки, унинг ма`носини тушуниб, дил билан тасдиқламоқ лозим. Энг муҳими эса, ҳаётда ушбу ҳақиқатга амал қилиб яшамоқ зарур. Тили билан “Аллоҳдан ўзга ибодатга сазовор зот йўқ” деб айтиб, иқрор бўлиб, ўзининг Аллоҳга банда эканлигини э`лон қилса – ю, амалда Аллоҳдан ўзгага бўйсуниб, ўшанинг розилигини топишга урунса, бутун умри зое кетган бўлади.

Бу масала ҳақида “Шарҳи Ақидатут таҳовия” китобида қуйидагилар айтилади:

“Имон – тил билан иқрор бўлиш ва қалб ила тасдиқ қилишдир”.

Шарҳ: Бу, Иймонни изҳор қилиш э`тиборидан тасдиқлашдир. Чунки, тасдиқлаш ички иш бўлиб,у беркилган бўлади. У фақат иқрор ёки тасдиққа далолат қилувчи ишлар билангина билинади. Аммо, мавжудлик ва ҳақиқатга айланиш жиҳатидан эса Иймон дил билан тасдиқ қилшдир. Тил билан иқрор бўлиш, унинг аломати ва изҳоридир.

Ҳар қандай инсон фе`лида қандайдир мутлоқ қодир куч борлигига ишонч туйғуси мавжуд. Бу ақлнинг самараларидан биридир. Борлиққа назар солинса ва коинотдаги нарсалар синчиклаб ўрганилса, барча нарсалар ўз -ўзидан пайдо бўлиб қолмаганининг, балки улар бир яратувчи томонидан яратилганининг гувоҳи бўламиз. Исломнинг асоси бўлган мана шу иймон калимаси, Аллоҳнинг тавҳидининг асоси, унинг пойдеворидир. Ҳар бир банданинг “Ла илаҳа иллаллоҳ” деганда, “ла илаҳа” деб, бутун борлиқдаги сохта илоҳларни йўқлигини ва “иллаллоҳ” деганда эса, фақатгина У яъни Аллоҳ бор эканини бутун вужуди билан ҳис қилиб айтишининг ўзи жуда муҳим ва энг асл ҳақиқатга ҳақиқий таслимиятдир.

Инсоният тарихи ва тафаккур тараққиёти тарихи диний бўлмаган манбалардан ўрганилса ҳам яратувчи кучга эга бўлган э`тиқод ўша яратувчининг борлигига кўрсатиладиган далиллардан олдин вужудга келгани аён бўлади. Умуман, диний билимларга таянмай туриб яратувчига нисбатан ақийданинг пайдо бўлган вақтини аниқлаш қийин. Зеро, ҳаммадан қудратли ҳамда мангу барҳаёт Зот ҳақидаги фикр ва мушоҳада, бошқа билимлар қатори, ўзимиз сезмаган ҳолда пайдо бўлади.

Инсоннинг Аллоҳга бўлган э`тиқоди ривожлана боргандан сўнг, Аллоҳ пайғамбарларини одамларга тўғри йўлни кўрсатиш учун да`ват этиб, уларни мўжизалар билан қўллаб-қувватлади. Мўжиза инсоннинг қудрати етмайдиган одатдан ташқари амал бўлиб, уни кўргандан сўнггина одамлар пайғамбарларни Аллоҳнинг ҳақиқий элчилари эканлигига ишонганлар. Исломда эса, инсонларни Аллоҳга ишонтириш учун ақлни ишга солиш услуби қўлланган. Бу ҳолат бошқа динларда учрамайди. Қур`он оятлари ҳам Аллоҳга Иймон келтириш учун ақлий далилларга суянишга чақиради. Шу эътибордан, иймон келтириш керак бўлган барча нарсалар Аллоҳнинг борлигига ва бирлигига далолат қилади.

Имоннинг шартлари.

Шариат истилоҳида Имоннинг шартлари еттитадир. Бу ҳақда Росулуллоҳ (с.а.в.) шундай марҳамат қиладилар:

Бу ҳадис Умар ибн Хаттоб (р.а.) дан ривоят қилинади: 1ъъБир куни биз Расулуллоҳ ( с.а.в.)ни ҳузурларида эдик. Шу пайтда оппоқ кийимлик, қопқора сочлик бир киши келди. Унда сафар аломати кўринмас эди. Бизлардан бирортамиз у кишини танимадик. Ҳаттоки Росулуллоҳнинг тиззаларига тиззаларини теккизган ҳолда ўтирди ва икки қўлини икки сонлари устига қўйди. Ҳалиги киши айтди: " Эй Муҳаммад менга исломдан хабар беринг", Расулуллоҳ ( с.а.в.): "Ислом –Аллоҳдан бошқа илоҳ йўқ ва Муҳаммад Аллоҳнинг элчиси деб гувоҳлик бермоқлигинг, намозни қоим қилмоқлигинг, (молинг нисобига етганда) закотни адо қилмоқлигинг, рамазон рўзасини тутмоқлигинг ва йўлга қодир бўлганингда Байтуллоҳни ҳаж қилмоқлигинг" –дедилар. Ҳалиги киши яна айтди:" Менга Имондан хабар беринг". Расулуллоҳ ( с.а.в.): "Имон –Аллоҳга , унинг фаришталарига, китобларига, пайғамбарларига, охират кунига, яхшилик ва ёмонлик тақдирдан эканлигига ишонмоқлигингдир", дедилар". Имоми Муслим бу ҳадисни охиригача ривоят қилганлар.

Имон калимаси ва унинг шарҳи.

أمنت بالله وملا ئكته وكتبه ورسوله واليوم الاخر و بالقدر خيره وشره من الله تعالى والبعث بعد الموت

Мен, Аллоҳга, фаришталарига, китобларига, пайғамбарларига, охират кунига, тақдирга, я`ни яхшилик ва ёмонлик Аллоҳнинг иродаси билан бўлишлигига, ўлгандан кейин қайта тирилмоққа, буларнинг ҳаммаси ҳақ эканлигига ишондим ва Имон келтирдим.

Шу ўринда айтиш лозимки, Иймоннинг асли биттадир яъни, иймон асли яхлит, бир бутундир. Унинг аслида иймон аҳлининг ҳаммаси тенгдир. Иймон жузлардан иборат эмас, катталашиб ёки кичиклашмайди ҳам. Унинг орасида афзаллик тақвода, иймоннинг қувватидадир. Яъни, осмон аҳлининг иймони, ер аҳлининг иймони, фаришталарнинг иймони, пайғамбарларнинг иймони, инсонлар ва жинларнинг иймони – Аллоҳнинг тавҳидида, зотий, феълий сифатларида ва жамики иймон келтириш вожиб бўлган нарсаларда тенгдирлар.

Юқорида зикр қилинган нарсаларга низбатан соф ақидаси бўлган кишигина дунёдаги энг ҳур, эркин ва бахтиёр инсон бўлади. У барчанинг тарбиячиси бўлмиш Аллоҳ таолодан бошқа ҳеч кимдан қўрқмайди, ҳеч кимга бўйсунмайди, ўзини хор тутмайди. Аллоҳга бўлган соф Иймони уни барча ёмонликлардан қайтаради, яхшиликларга чорлайди. Бундай инсон ўзига, оиласига, қариндошларига, жамиятга,башариятга ва борлиқдаги ҳамма нарсаларга яхшилик келтиради. Аллоҳ ҳаммамизни ўзига иймони содиқ бандалардан қилган бўлсин!

Хадичаи Кубро аёл-қизлар ўрта махсус

ислом таълим муассасаси 3-курс талабаси Олимжонова Зироат