БИСМИЛЛАҲИР РОҲМАНИР РОҲИЙМ
Машҳур устозлардан бири Абдулазиз ат-Тавийжирийнинг уйларида меҳмон бўлиб, кундузи билан у кишининг суҳбатларида бўлдим.
Аср намози яқинлашган бир пайтда устоз мени қўлимдан ушлаб хонасига олиб кирдиларда: Сени ажойиб роҳат баҳш этувчи уч дақиқалик дам олишинги истайман дедилар. Гўёки бу Хитойнинг тиббиётига ўхшар эди.
Шундоқ ҳам дам олиш учун бир неча дақиқалардан ортиқ вақт йўқ эди. Мен ётдим. Устоз: кўзингни юм, оғзингни ёп ва дунёни унит, дедилар.
Мен икки кўзимни юмдим. Кўзни юмиш деганда: дунёни, муаммоларни, ғам-ғусса ва хафагарчиликларни эслатадиган манзараларни кўрмайсиз. Оғизни юмиш деганда: суҳбатлашмайсиз ва гапирмайсиз. Дунёни унитиш деганда: ўйингизни дунё ишларини тафаккур қилиш билан машғул қилмайсиз.
Ҳақиқатда кечаси билан ухлаб дам оламиз бироқ, борлиқ ўзгармайди. Чунки борлиқ Аллоҳнинг ҳимоясидадир. Ҳаётда борлигимиз йўқлигимизга, тириглигимиз вафот этганимизга ўхшайди. Биз шундай бир башармизки таом еймиз, бозорларда юрамиз, ухлаймиз ва яна уйғонамиз. Бироқ биз борлиқга келсакда ва ўтиб кетсакда дунёда бирор-бир нарса ўзгармайди.
Мен ушуб уч дақиқада унитишни бошладим. Ҳеч нарсани ўйламадим сўнг ўтириб олдим. Ишониг ажойиб бир роҳатни ҳис қилдим.
Устоз: бу машқни катта табиблардан ўргандим. Агар ишларинг ва ташвишларинг кўпайиб кетган бўлса кўзингни юм ва дунёни унит. Чунки бу иш билан дам оласан, қалбинг ва руҳинг таскин топади. Бу иш гўёки йўл юрган одамни бекатда дам олишига ўхшайди, дедилар. Мен ушбу уч дақиқалик дам олиш тажрибасидан келиб чиқиб айтаманки: сиз дунё муаммоларини юк қилиб кўтариб юрманг чунки сиз борлиқга масул эмассиз. Шунингдек оилангизни қазо қадарига ҳам эга эмассиз.
Болангиз касал бўлиб қолса, шифо Аллоҳдан, қизингиз бирор-бир ташвиш билан сизга шикоят қилса, унинг ечими Аллоҳдан, қарздор бўлиб қолсангиз, унинг ҳал бўлиши ҳам Аллоҳдан ва агар сизга бирор бир мусибат етса, унинг ечими ҳам Аллоҳдандир.
Шундай экан барча ишларнинг калитини Аллоҳга топширинг ва дунёни унитинг. Шуни билинки, сиз бу оламда бир заррасиз. Тадбирингиз ҳам ҳаракатингиз ҳам Аллоҳнинг қўлидадир.
Сизга фақатгина Мавлоингизга гўзал бандалик қилишингиз даркордир. Шу билан Аллоҳнинг розилигига эришасиз, ишларингизни тадбири гўзал бўлади ва сизни Яратган зот энг яхши йўлга йўналтириб қўяди.
Бугунли кунимиз шовқин, захмат, толиқиш ва қийинчиликлар билан тўлиб тошган. Ғам-ғуссалар ва муаммолар билан машғул бўлиб қолганмиз. Мисол учун: болаларимизнинг ўқиши, уй ишлари, ҳисоб китоб, ниҳоясига етмаган ишларимиз, ҳаққини талаб қилаётган дўстларимиз, қарзларини сўраётган пул эгалари ва бир қанча ҳаёт талаб қиладиган узундан-узун ишлар.
Буларнинг барчасидан узулиб, ҳаётингизда ҳотиржамлик, сокинлик ва осойишталикни пайдо қилишингиз учун кўзингизни юмиб ва дунёни унитишингиз учун бир қанча дақиқа зарур бўлади. Бу вақтда барча ишингизни ҳатто қалблардаги нарсаларни ҳам билувчи Зотга топширинг!
Бу қандай ҳам роҳат берувчи бир лаҳзаки, мен уни ҳеч эсимдан чиқармайман. Қачон ушбу ишни қилсам роҳат қиламан, хотиржам ва тинч бўламан.
Бу ўрганган ишимни қилишимдан олдин жуда ташвишли, қачон мошинамга ўтирсам жисмимни толиқганини ва руҳимни безовта бўлганлигини сезаман.
Лекин ушбу уч дақиқалик кўзни юмиб, дунёни унитиш менга доимо вазминликни, роҳат ва хотиржамликни қайтариб беради.
Шундай экан эй азиз дўстим! Ҳаётингиз давомида сизга роҳат ва ҳотиржамлик берувчи бир бекат қуринг. Борлиқни Эгасига, халқни Яратувчисига ва ишингизни Аллоҳга топширинг. Қурган бекатингизда тўхтаб, дам олиб, тинчлик, сакинат ва ҳотиржамликка эга бўлганингиздан сўнг куч-қувватга эга бўлиб, ҳаётингизни давом эттиринг!
“Ниҳоят баҳтли бўлишни кашф қилдим” асаридан. “Кулол-Қўрғон” жомеъ масжиди имом хатиби Абдурахманов Яҳё таржимаси.
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Ўлим ҳар бир инсоннинг ҳаётдаги охирги нафаси, шу билан ҳар бир инсоннинг абадияти ҳал этиладиган энг сўнги лаҳза, яхшилик ва ёмонликларимизнинг заррачасини ҳам қолдирмай кўз ўнгимизга олиб келадиган, ҳисоб қилинадиган вақт, қабрда жаннат боғчаларидан бир боғча ёки дўзах чуқурларидан бир чуқур бўлишини исботлайдиган ҳолдир.
Ўлимнинг ҳақиқий маъносини тушуниб, унинг улкан маҳобатини ҳис этган олимлар бўлар бўлмасга ўлим сўзини тилларига чиқараверишдан ҳам истиҳола қилганлар. Шунинг учун ҳам халқимиз талаффузида вафот этган кишига нисбатан тўғридан-тўғри ўлим сўзи ишлатилмайди. Балки фалон киши дунёдан ўтибдилар, йўқ бўлиб қолибдилар, омонатни топширибдилар каби сўзларни ишлатиш урфга айланган.
Бугун эса, бу сўзга нисбатан енгил муносабатда бўлиб қолганимиз ўз жонига қасд қилиш иллати авж олишига сабаб эмасмикан? Эътибор бериб қарасангиз, айримларда тушунчанинг етарли эмаслиги сабабидан кўпчилик ўзаро ҳазиллашиб ҳам ўлим сўзини ишлатмоқда, ҳатто айрим оналаримиз фарзандларини қўрқмасдан “ўлим” сўзини ишлатиб қарғамоқдалар.
Ўз жонига қасд қилиш иллатининг бундан ҳам даҳшатли сабабларидан бири кўпчилик ёши катталаримиз ҳам, ўлим хабарини эшитган пайтда мусулмон кишига хос бўлган одобни ҳам билмаслигидир. Кўпчилик узоқ вақт касал бўлиб ёки қийналиб дунёдан ўтган кишини эшитса, унга муносабат билдириб “ташвишдан, қийинчиликдан қутулибди” деган сўзларни ҳам ишлатмоқдалар. Бу каби гап сўзлар билан нафақат ўзимиз ғафлатда юрибмиз, балки ёшларимизнинг ҳам онгини чалғитишга, ўлим билан осонгина ўйнашишга сабабчи бўлиб қолмоқдамиз. Бу ҳақда ҳадиси шарифларда бундай дейилади:
فعَنْ عَائِشَةَ رضي الله عنها قَالَتْ : قِيلَ : يَا رَسُولَ اللَّهِ ، مَاتَتْ فُلَانَةُ ، وَاسْتَرَاحَتْ , فَغَضِبَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَقَالَ : إِنَّمَا يَسْتَرِيحُ مَنْ غُفِرَ لَهُ (رواه أحمد 24192)
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: “Ё Аллоҳнинг Расули, фалон аёл вафот этиб, хотиржам бўлди, дунёнинг машаққатларидан қутилди дейишди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ғазабланиб: “Аллоҳ таоло томонидан мағфират этилган кишигина нажот топади”, дедилар (Имом Аҳмад ривояти).
Ўз жонига қасд қилишнинг тарқалишига яна бир жиддий сабаблардан бири меҳр-шафқатнинг етишмаслигидир. Доимо бир-бирлари билан чиқиша олмайдиган, арзимас сабаб билан бақир-чақирлар бўлаверадиган оилаларда ўсаётган фарзандларнинг жажжигина қалби дунёни ушбу ёвуз оила тимсолида тасаввур этиб улғаяди. Дунёни меҳрсиз деб тушуниб улғайган фарзанднинг қулоғига иккинчи томондан ўлим сўзи оддий нарса, ҳаёт қийинчиликларидан қутулиш йўли бўлиб эшитилиб тургандан кейин у нима қилсин?
Бир ҳақиқатни ҳеч қачон унутмайлик, фарзандларимизга берган меҳримиз сабабидан ҳам биз икки дунёда Роббимиз томонидан раҳм қилинамиз. Аллоҳ таолонинг Ўзи азиз халқимизни бу каби иллатларнинг домига тушиб қолишдан Ўз паноҳида асрасин.
Ш.Исроилов
ТИИ Модуль таълим тизими талабаси,
Учқўрғон тумани Муҳаммад Зариф жоме масжиди имом-хатиби