"Эй, яхшилик талабида юрган банда, шошил"
Рамазон ойи инсонларга қарата нидо қилади: "Эй яхшилик талабида юрган банда, шошил, Aллоҳнинг раҳмати, мағфирати ва дўзаҳдан озод қилишида ҳаммадан ўзиб кет. Насфингга қарши Раҳмон зотнинг ризосига етиш учун кураш. Эй, ёмонлик талабидаги банда, бу ишингни тўхтат, маъсиятлардан тийил. Aллоҳ таолога тавба қил. Мана шу ойда Aллоҳ таолога қарши бўлишни бас қил!"
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: "Рамазон ойининг биринчи кечасида шайтонлар ва исёнкор жинлар кишанланади. Жаҳаннам эшиклари ёпилади, бирорта эшиги ҳам очиқ қолмайди. Жаннат эшиклари очилади, бирорта эшик ҳам ёпиқ қолиб кетмайди. Бир нидо қилувчи: "Эй яхшилик талабидаги (банда) шошил, эй ёмонлик талабидаги (банда) бас қил!", деб нидо қилади", дедилар.
Ҳақиқий рўза соҳибини савобли ишларга чорлайди, унга яхшиликларни чиройли қилиб кўрсатади. Уни маъсият ва гуноҳлардан узоқлаштиради. Шунинг учун ҳам Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Рамазонга етиша туриб, мағфират қилинмай қолган банданинг бурни ерга ишқалансин", дедилар.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Кимки ёлғон, бўҳтон сўзни ва унга амал этишни тарк этмаса, унинг емай-ичмай тутган рўзасига Aллоҳнинг ҳожати йўқ", дедилар.
Баъзи салафи солиҳлар: "Энг осон рўза фақат ейиш ва ичишдан тийилишдир. Чунки буни ҳамма қила олади", дейишган.
Қалбни Aллоҳга боғлаш, тилни ғийбат, бўхтон ва ёлғондан тийиш, қулоқни бекорчи куй-қўшиқ ва бировлар ҳақида айтилган турли гапларни эшитишишган сақлаш, тилни гуноҳ ва фоҳиша сўзларни айтишдан асраш, қўлларни ҳаромни ушлаш ва мусулмонларга азият беришдан асраш, оёқларни ҳаромга боришдан асраш ила тутилган рўза Aллоҳ таоло Ўзининг каломида сифатлаган тақвога етиш учун бир васила бўлади.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ
"Эй иймон келтирганлар! Сизлардан аввалгиларга фарз қилганидек, сизларга ҳам рўза фарз қилинди. Шоядки тақводор бўлсангиз".
Демак, оятда талаб қилинган тақводорликка юқорида санаб ўтган амаллар ила етамиз.
Рамазон ойида мўмин банда учун нафсида икки нарса жамланади. Биринчи, кундузи рўза билан жиҳод қилишлик. Иккинчиси, кечаси "қиёмул лайл" билан жиҳод қилишлик. Кимдаки мана шу икки жиҳодни жамласа, ҳақларини адо қилса ва қийинчиликларига сабр қилса, унга беҳисоб ажр-ҳасанот ёзилади.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: "Одам боласининг барча амали ўзи учун. У амаллари учун ўнтадан етмиштагача ажр олади. Aллоҳ таоло айтади: "Рўза мен учундир. Уни ажрини ўзим белгилайман"".
Кимга Aллоҳ таоло раҳм қилса у раҳм қилинганлардан бўлибди. Ким рамазондаги яхшиликлардан маҳрум бўлса, у барча яхшиликлардан маҳрум бўлибди. Ким охират учун ҳеч нарса ғамлаб олмаган бўлса, у маломатга учраганлардан бўлибди.
Aллоҳ таоло ҳар куни жаҳаннамдан бандаларини озод қилади. Биз ҳам улардан бўла оламизми?!
“Ҳадис ва ислом тарихи фанлари” кафедраси мудири Ф.Хомидов
Тошкент ислом институти жамоаси Бухоро ва Самарқанд вилоятларига уч кунлик илмий сафарга чиқишди.
Муфтий ҳазратлари хайрихоҳлиги ва институт ректори ташаббуси билан йўлга қўйилган илмий сафарнинг биринчи кунида Абдулхолиқ Ғиждувоний, Саййид Мир Кулол, Баҳоуддин Нақшбанд, Абу Ҳафс Кабир ҳамда Чор Бакр каби тарихий обидалар, муқаддас қадамжолар зиёрат қилинди. Уламолар ҳаёти ва фаолияти билан яқиндан танишилди. Мир Араб мадрасасида ҳам талабалар билан учрашув ташкил этилди.
Анъанага мувофиқ, Муҳаммадрасул Абдуллаев, Фахриддин Маманосиров, Жаҳонгир Неъматов, Жаҳонгир Рўзиев ва бошқа ўқитувчилар иштирокида талабалар Масжиди Калонда Имом Бухорийнинг бухоролик устозларидан ривоят қилган ҳадисларни ўқишди.
Имом Бухорий мана шу масжидда минглаб талабаларга "Саҳиҳи Бухорий"дан дарс бергани тарихдан маълум. Айнан шу ерда таҳсил олиш бугунги талабалар учун илм баракасидан насибадор бўлишга умидворлик бор.
Тошкент ислом институти жамоасининг сафари Самарқандда давом этди. Устоз ва талабалар Ҳадис илми мактабида ҳам бўлишиб, “Саҳиҳул Бухорий” китобидан охирги ҳадисларни ўқишди. Шундан сўнг 70 дан ортиқ битирувчи курс талабаларига “Саҳиҳул Бухорий” бўйича ижоза шаҳодатномалари топширилди.
Қуръон хатмлари ниҳояланиб, халқимиз фаровонлиги ва юртимиз осойишталигини тилаб дуолар қилинди.
Маълумот учун, Тошкент ислом институтида диний таълимнинг “хатми кутуб” услуби бўйича ҳадис, фиқҳ, ақида, тафсир, фароиз, тасаввуф каби фанларга оид мўътабар китоблар дарс жараёнлари ва тўгаракларда тўлиқ ўқиб тугатилади. “Саҳиҳул Бухорий” китоби 2 йил мобайнида “Ҳадис ва ислом тарихи фанлари” кафедраси ўқитувчилари устозлигида ўқиб хатм қилинди. “Саҳиҳул Бухорий” бўйича ижоза шаҳодатномалари ҳар йили Бухоро ва Самарқанддаги илмий сафар якунида топширилади.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати