Ўзбекистон Республикаси Стратегик таҳлил ва истиқболни белгилаш олий мактаби кафедра мудири Баҳром Хўжанов Тошкент ислом институти талабалари учун “Замонавий геосиёсий жараёнлар ва ислом омили” мавзусида маъруза қилиб берди.
Ҳозирги замонда халқаро ва геосиёсий муносабатлар жуда мураккаб тус олган. Геосиёсатни тушиниш инсоният ва мамлакатларнинг ҳамжиҳатликда яшаши ва хавфсизлик борасидаги чораларини илмий усулда режалаштиришига ёрдам беради. Мутахассислар, ижтимоий-иқтисодий, экологик, демографик, ахборот, диний, маданий савиясига кўра фарқли мамлакатлар ўртасидаги алоқаларни тўғри таҳлил қилиши ҳамда мамлакатларнинг ўзаро муносатларини холисона баҳолай олиши лозим.
Шунинг учун ҳам талабалар билан ўтказиладиган илмий суҳбатлар сиёсий тафаккурни ривожлантиришда катта аҳамият касб этади. Бу омил юртимиз манфаати ва келажакдаги истиқболли халқаро режаларни амалга оширишда давлатлар сиёсатидан бохабар бўлишга сабаб бўлади.
Б.Хўжанов ўз маърузасида ислом оламида рўй бераётган геосиёсий жараёнлар ҳақида зарур маълумотлар берди. Бундан ташқари, мусулмон мамлакатларининг сиёсий, иқтисодий ва ҳарбий салоҳиятининг ютуқ ва камчиликларини фактлар асосида таҳлил қилиб берди. Мазкур маъруза талабаларда катта қизиқиш уйғотди. Албатта, ҳар бир илмни ўз мутахассисидан ўрганиш жуда муҳим бўлиб, натижада катта манфаатлар хосил бўлади. Илмий учрашувлар ёшлар ўртасида кўпроқ ўтказилиши керак. Чунки, мана шундай суҳбатлар уларнинг турли хил ғаразли ғоя ва мафкуралардан асрашда бирламчи рол ўйнаши ҳеч кимга сир эмас.
Тошкент ислом институти
4-курс талабаси Аллаберганов Аллаберган
Луқмони Ҳаким ўз ўғилларига қилган насиҳатлари Қуръони каримда келтирилади.
Насиҳатнинг энг биринчиси – шикрдан қайтариш.
“Эй, ўғилчам! Аллоҳга ширк келтирмагин! Чунки ширк улкан зулмдир” (Луқмон сураси, 13-оят).
Ширк энг оғир зулм, энг қабиҳ жаҳолат ва энг катта гуноҳ саналади.
Насиҳатнинг иккинчиси – ота-онанинг ҳаққини адо этиш.
“Агар улар (яъни ота-онанг) сени ўзинг билмаган нарсаларни Менга шерик қилишга зўрласалар, у ҳолда уларга итоат этма! Уларга (гарчи кофир бўлсаларда) дунёда яхши муомалада бўлгин” (Луқмон сураси, 15-оят).
Ота-она ҳатто мушрик бўлсалар-да, уларга қўпол муносабатда бўлмаслик талаб этилади.
Насиҳатнинг учинчиси – Аллоҳ ошкор махфий ҳар бир нарсани билиб турувчи Зот.
“Эй, ўғилчам! Шубҳа йўқки, агар хантал (ўсимлигининг) уруғидек (яхши ёки ёмон амал қилинадиган) бўлса, бас, у (амал) бирор харсанг тош ичида ё осмонларда ёки ер остида бўлса, ўшани ҳам Аллоҳ келтирур. Зеро, Аллоҳ лутфли ва огоҳ зотдир” (Луқмон сураси, 16-оят).
Насиҳатнинг тўртинчиси – намоз, амри маъруф, наҳйи мункар ва сабр.
“Эй, ўғилчам! Намозни баркамол адо эт, яхшиликка буюр ва ёмонликдан қайтар ҳамда ўзингга етган (балолар)га сабр қил!...” (Луқмон сураси, 17-оят).
Насиҳатнинг бешинчиси – очиқ юзли, ширин сўзли, тавозеъли бўлиш, кибрланмаслик.
“Одамларга (кибрланиб) юзингни буриштирмагин ва ерда керилиб юрмагин! Чунки Аллоҳ барча кибрли, мақтанчоқ кимсаларни суймас” (Луқмон сураси, 18-оят).
Насиҳатнинг олтинчиси – бақир-чақир қилмаслик.
“(Юрганингда) ўртаҳол юргин ва овозингни паст қилгин! Чунки овозларнинг энг ёқимсизи эшаклар овозидир” (Луқмон сураси, 19-оят).
Даврон НУРМУҲАММАД