Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
14 Июл, 2025   |   19 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:21
Қуёш
05:02
Пешин
12:34
Аср
17:40
Шом
19:59
Хуфтон
21:33
Bismillah
14 Июл, 2025, 19 Муҳаррам, 1447

Атроф муҳит поклиги

22.02.2021   1977   3 min.
Атроф муҳит поклиги

Исломда инсоннинг вужуди, кийими ва унга хос нарсалар поклиги билан бирга унинг атрофидаги барча нарсалар ҳам пок бўлишига катта аҳамият берилган. Турар жой, кўча-кўй, майдонлар, ишхоналар, таълим муассасалари, масжидлар, нақлиёт воситалари, дам олиш жойлари ҳамма-ҳаммаси пок бўлиши талаб қилинган.

عَنْ أَبِي مَالِكٍ الأَشْعَرِيِّ رَضِي اللهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: الطُّهُورُ شَطْرُ الْإِيمَانِ. رَوَاهُ مُسْلِمٌ وَالنَّسَائِيُّ وَالتِّرْمِذِيُّ.

Абу Молик ал-Ашъарий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Поклик иймоннинг ярмидир», дедилар». Муслим, Насаий ва Термизий ривоят қилганлар.

Пок­лик иймоннинг ярми дейилиши бежизга эмас. Иймонсиз ибодат асло қабул қилинмаслиги ва барча савоби беҳуда кетиши эътиборидан келиб чиқиб айтилмоқда ва поклик иймоннинг ярмига тенглаштирилмоқда.

Исломда иймоннинг аҳамияти ва қадр-қиммати қанчалик юқори эканини яхши биламиз. Поклик иймоннинг ярмига тенглаштирилганидан ҳам Ислом дини озодалик, поклик ва тозаликка қанчалар эътибор берганини билиб олса бўлаверади.

عَنْ عَامِرِ بْنِ سَعْدٍ، عَنْ أَبِيهِ: قال رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: إِنَّ اللهَ طَيِّبٌ يُحِبُّ الطَّيِّبَ، نَظِيفٌ يُحِبُّ النَّظَافَةَ، كَرِيمٌ يُحِبُّ الْكَرَمَ، جَوَادٌ يُحِبُّ الْجُودَ، فَنَظِّفُوا أَفْنِيَتَكُمْ وَلَا تَشَبَّهُوا بِالْيَهُودِ. رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ.

Омир ибн Саъддан, у отасидан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Албатта, Аллоҳ хушҳолдир – хушҳолликни суяди, озодадир – озодаликни суяди, карамлидир – карамни суяди, сахийдир – сахийликни суяди. Бас, ҳовлиларингизни озода тутинг! Яҳудийларга ўхшаманг!» дедилар» Термизий ривоят қилган.

Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: «Албатта, Аллоҳ хушҳолдир – хушҳолликни суяди», деганлари «Эй умматим, сизлар ҳам хушҳол бўлинглар» деганларидир. Шунингдек, Аллоҳ таоло «озодадир – озодаликни суяди». Бинобарин, мусулмон киши доимо озода бўлмоғи даркор. «Бас, ҳовлиларингизни озода тутинг, яҳудийларга ўхшаманг!»

Ҳовли-жойларимиз, кўча-кўйларимиз, турар жой ва майдонларимиз, ҳамма жойимизни озода тутишимиз лозим. Токи кўрган одам ҳавас қилсин. Бошқалар озода жойни кўрса, бу жой мусулмонларнинг жойи экан, дейдиган бўлсин.

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِي اللهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: الْإِيمَانُ بِضْعٌ وَسَبْعُونَ أَوْ بِضْعٌ وَسِتُّونَ شُعْبَةً، فَأَفْضَلُهَا قَوْلُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَأَدْنَاهَا إِمَاطَةُ الْأَذَى عَنِ الطَّرِيقِ. رَوَاهُ الْخَمْسَةُ.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: «Иймон етмиш нечта ёки олтмиш нечта шуъбадан иборатдир. Унинг энг афзали «Ла илаҳа иллаллоҳ» дейиш ва энг кичиги – йўлдаги озор берадиган нарсани олиб ташлаш».

Бухорий, Муслим, Абу Довуд, Термизий ва Насаий ривоят қилганлар.

Мусулмонларнинг озор берадиган нарсаларни йўлдан олиб ташлашини иймон шуъбаси даражасига кўтарган Ислом дини уларни атроф муҳитдаги барча нарсаларни пок тутишга, бунинг учун зарур бўлган барча чораларни кўришга ҳам чақирган.

«Олам ва одам, дин ва илм» китоби асосида тайёрланди

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Мактуб

14.07.2025   532   3 min.
Мактуб

Бир ота узоқ шаҳарга сафар қилди. Аёли ва уч фарзанди эса ватанда қолишди. Болалари уни жуда яхши кўришар ва ҳурмат қилишар эди.

Оталари уларга биринчи мактубни юборди. Лекин улар уни ўқиш учун очмадилар, балки ҳар бирлари мактубни пешоналарига суртиб: “Бу буюк ҳабибимиздандир”, дедилар. Ушбу хатнинг кўринишига назар қилиб, уни чиройли қутига солиб қўйишди. Болалар бошқа пайтларда мактубнинг чангини артиш учун олишар ва яна жойига қўйиб қўйишарди. Оталари оиласига юборган ҳамма хатларни шундай қилишди.

Йиллар ўтди. Ота уйга қайтди. Лекин улардан биргина фарзанд қолганди. Ота ундан сўради:

– Онанг қаерда?

Ўғил деди:

– Улар қаттиқ касал бўлдилар. Бизда онамни даволаш учун маблағ топилмади ва вафот этдилар.

Ота деди:

– Биринчи мактубимни очмадингизми?! Мен сизларга катта маблағ юборган эдим-ку!

Ўғил деди:

– Йўқ!

Ота яна сўради:

– Уканг қаерда?

Ўғил деди:

– Сиз унинг баъзи ўртоқларини танирдингиз. Онамнинг ўлимидан кейин унга насиҳат қиладиган ва уни тўғри йўлга соладиган кимса топилмади. У дўстлари билан кетди.

Ота ҳайратланиб деди:

– Нима учун?! Ёмон ўртоқларини тарк қилиб, менинг олдимга келишини ёзган мактубимни ўқимадингизми?

Ўғил жавобан:

– Йўқ, – деди.

Ота деди:

– Ла ҳавла ва ла қуввата илла биллаҳ. Опанг қаерда?

Ўғил деди:

– Турмушга чиқиш учун маслаҳат сўраган ҳалиги йигит билан никоҳланди ва у ҳозир бахтсиз яшаяпти.

Ота дарғазаб бўлиб деди:

– Сизларга бу йигитнинг обрўси, хулқи ёмонлиги ва бу тўйга норозилигим ҳақида ёзган хатимни ўқимадингизми?

Ўғил деди:

– Йўқ! Биз хатларингизни бир чиройли қутида сақладик. Доим уни зийнатладик, пешонамизга суртдик, лекин ўқимадик.

 

Бу оиланинг аҳволи, унинг бирлиги қандай тарқалиб кетгани, отанинг мактубини ўқимай, ундан манфаат олмай, балки уни муқаддаслаб, унда ёзилганларга амал қилмай, ҳаётларини қийинлаштирганликлари ҳақида тафаккур қилдим. Сўнг стол устидаги чиройли қутига солиб қўйилган Қуръони Каримга назар солдим... Шўрим қурисин!

Албатта, мен Аллоҳнинг Мактубига анави болалар оталарининг хатларига муомала қилганлари каби муносабатда бўляпман. Мен Мусҳафни столим устига қўйганман-у, лекин уни ўқимайман, ундаги нарсалардан фойдаланмайман ҳам. Ахир, у бутун ҳаётимнинг дастури-ку!

Роббимга истиғфор айтдим. Мусҳафни очдим ва ҳеч қачон уни тарк этмасликка қарор қилдим. 

Араб тилидан Зиёда Мираҳматова таржимаси
Ибратли ҳикоялар