Мусулмонларнинг харид қобилияти ошиши, Ислом олами мамлакатларида иқтисодий ўсиш кузатилаётгани боис Бирлашган миллатлар ташкилоти халқаро савдо маркази катта бизнес имкониятларига эга бўлган янги глобал бозор сифатида белгиланган тенденцияни юзага келтирди.
Сертификатланган ҳалол маҳсулотлар – Ислом қонунчилиги томонидан рухсат берилган маҳсулотлари кўплаб Испания компаниялари учун Жануби-Шарқий Осиёда бизнесни ривожлантириш учун катта имкониятни тақдим этади. Испанияда Ҳалол институт томонидан тасдиқланган 500 та компания бор, улардан фақат 12 таси Малайзия ва Индонезияга ўз молини экспорт қилади.
Халқаро ҳалол институти жамоатчилик билан алоқалар бўйича директори Барбара Руис-Бежаранонинг сўзларига кўра, ушбу йўналиш сифатли, соғлом ва барқарор маҳсулот ва хизматларнинг синонимига айланган. Ва бу аграр озиқ-овқат соҳаси чегараларидан анча узоққа чиқиб, туризм, мода, фармацевтика, косметика, ҳаттоки молия каби соҳаларда кенг имкониятлар очади.
Islam.ru маълумотларига кўра, ислом иқтисодиёти бўйича эксперт Томас Герреро ҳалол маҳсулот ва хизматларга глобал сарф-харажатлар 2024 йилда 3 триллион долларга етиши кутилаётганини эслатди. Испания озиқ-овқат ёки косметика каби юқори талабга эга бозорларда кўплаб компанияларга эга. Аммо ҳали ўз салоҳиятини тўла намоён қила олгани йўқ.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Савол: Исломда янги кун қайси соатдан бошлаб киради? Масалан, шартли қабул қилинган тартиб бўйича соат 00:00 янги куннинг бошланиши саналади? Исломда янги куннинг бошланиши ва тугаши қайси вақтдан эътиборга олинади?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Динимизга кўра, кун шом вақтидан бошланади ва кейинги шомгача давом этади. Бошқача қилиб айтганда, исломда кун кеча билан бошланади ва унинг эртасида кун ботиб, кундуз тугаганида, ўша кун ҳам якунланади. Бунга оят ва ҳадислардан кўплаб далиллар бор.
Фақат айрим аҳкомларда куннинг бошланиши бомдод намозининг вақти кириши (субҳи содиқ)дан бошланади ва кун кейинги бомдод вақтигача давом этади. Масалан, Ҳажда Арафот водийсида туришда ҳукм шундай.
Шунингдек, айрим ҳолларда “кун” тушунчаси юқоридагидек, 24 соатдан иборат (сутка) маъносида эмас, балки тунга муқобил – қарама-қарши маънода қўлланилиши ҳам мумкин. Бу ҳолда кун бошланиши бомдод вақтидан то қуёш ботгунигача бўлган муддат, яъни кундуздан иборат бўлади. Бунга мисол учун “бир кун рўза тутиш” деганда айнан шу муддат назарда тутилади.
Хулоса қилиб айтганда, динимиздаги умумий қоидага кўра, куннинг бошланиши кун ботганидан бошланиб, кейинги кун ботишигача давом этади. Айрим истисно қилинган ҳолатларда куннинг қачон бошланиб, қачон тугаши диндаги ҳукмларга қараб фарқ қилади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.