۞يَسَۡٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡأَهِلَّةِۖ قُلۡ هِيَ مَوَٰقِيتُ لِلنَّاسِ وَٱلۡحَجِّۗ وَلَيۡسَ ٱلۡبِرُّ بِأَن تَأۡتُواْ ٱلۡبُيُوتَ مِن ظُهُورِهَا وَلَٰكِنَّ ٱلۡبِرَّ مَنِ ٱتَّقَىٰۗ وَأۡتُواْ ٱلۡبُيُوتَ مِنۡ أَبۡوَٰبِهَاۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ١٨٩
189. Сиздан ҳилол ҳақида сўрашади. "Улар инсонлар учун ва ҳаж учун вақт ўлчовидир", денг. Уйларингизнинг орқа тарафидан келишингиз яхшилик эмас, яхшилик тақводорликдадир. Уйларга эшикларингиздан киринглар ва Аллоҳдан қўрқинглар, шундагина нажот топасизлар.
Ояти каримадаги "ҳилол" янги чиққан ой маъносида. Аллоҳ таоло ойни Ўзи билган қонун ва ҳикмат билан, кечалари нур сочиб, ёритиб туриши, бандаларнинг йиллар ва вақт саноғини бехато билиб юришлари учун яратган. Бу ҳақда бир неча ҳадислар ҳам бор: Ҳусайн ибн Ҳорис розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: "Макка амири хутба қилиб: "Расулуллоҳ бизларга ибодатларни ойни кўриб адо этишни... амр қилганлар", деди" (Абу Довуд, Дориқутний ривояти); Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан қилинган ривоятда: "Ойни кўриб рўза тутинглар ва уни кўриб очинглар", деганлар (Термизий ривояти). Ҳилол (янги чиққан ўроқ шаклидаги ой) сурати мусулмон ўлкаларда динлари рамзи сифатида ишлатилади.
Ўтмишдаги араблар эҳромга кирганидан кейин яна уйларига кирмоқчи бўлишса, дарвозадан эмас, томдан тушишар ё уйининг орқа томонини тешиб, ўша ердан киришар эди. Улар бу нарсани яхши амал, деб эътиқод қилишарди. Баро ибн Озиб розияллоҳу анҳу ривоят қилади: "Араблар жоҳилият даврида эҳром боғлашса, уйларига томдан ошиб тушишар эди. Кейин Аллоҳ таоло юқоридаги оятини нозил қилди" (Бухорий ривояти). Аллоҳ таоло бу ояти каримада мазкур эътиқоднинг маънисизлигини билдириб, яхшилик фақат Ўзига тақво қилиш билан бўлишини зикр этмоқда.
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
اللهُ أكبر اللهُ أكبر لا إلهَ إلَّا الله واللهُ أكبر اللهُ أكبر ولله الحَمْد
Ўқилиши: Аллоҳу акбар! Аллоҳу акбар! Лаа илаҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар! Аллоҳу акбар ва лиллаҳил ҳамд.
Маъноси: Аллоҳ буюк, Аллоҳ буюк. Аллоҳ таолодан ўзга илоҳ йўқ. Аллоҳ буюк, Аллоҳ буюк ва ҳамд Аллоҳ таоло учундир.
Такбири ташриқ 5 июнь бомдод намозидан бошлаб ҳайитнинг тўртинчи куни, яъни 9 июнь аср намозига қадар айтилади:
• 5 июнь – 5 маҳал,
• 6 июнь – 5 маҳал,
• 7 июнь – 5 маҳал,
• 8 июнь – 5 маҳал,
• 9 июнь – 3 маҳал.
Жами 23 маҳал намозда такбири ташриқни бир маротаба айтиш вожиб амал саналади.
Ушбу такбир хоҳ жамоат билан, хоҳ ёлғиз ўқилган ҳар бир фарз намоздан кейин айтилади.
Аёллар такбири ташриқни махфий айтадилар.
Намозга кечикиб қўшилган киши ҳам намозини тўлиқ қилгандан кейин такбири ташриқни айтади.
Даврон НУРМУҲАММАД