10 Январ, 2025, 10 Ражаб, 1446
10 Январ, 2025, 10 Ражаб, 1446
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Қўлимизни кўксимизга қўйсак, ичимиздан гўё эшик қоққандек тўхтовсиз «дук-дук», «дук-дук», дея садо бераётган овоз ўйлаб кўрсак, бекорга дуккилламас экан…
Бу унинг «Ҳой, мени ишим, вазифам тугаяпди, мен учун белгиланган муддат ниҳоя топмоқда, огоҳ бўл!», дегани экан…
Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу ўзларига насиҳат қилиб:
«Ҳар куни «Фалончи вафот этди, Фустончи вафот топди…», дейилади. Ҳали шундай кун ҳам келадики, ул кунда «Умар ўлибди…» дейилади…», дер эканлар.
Маълумингизки, вилоятимиз бош имом-хатиби марҳум Хайруллоҳ домла Турматов оғир дард сабаб Аллоҳ таолонинг ҳикмати иродаси ила 16 сентябрь, милодий 2020 йил, 28 муҳаррам, ҳижрий 1442 йил, ҳафтанинг чоршанба куни, аср намозига саноқли дақиқалар қолганида 44 ёшларида охират сафарига риҳлат қилдилар.
Бу мусибат олдида «Иннаа лиллааҳи ва иннаа илайҳи роожиъуун», демоқдан ўзга чора тополмадик…
Билганим шул эдики, Ул кишимиз аҳли илмларни хуш кўрадиган, Аллоҳнинг байти – масжидлар ва қалблари Аллоҳнинг байтига боғланган қадрли қавмларини севадиган, вазифаси учун жонкуяр инсон эдилар…
Аллоҳ таоло Хайруллоҳ домламизни Ўз раҳматига олиб, уларнинг йўлларига интизор бўлиб, бироқ дийдорлаша олмаган меҳрибон ҳожа онажонлари ва аҳли оилалари ҳамда миллионлаб мухлислари учун гўзал сабр ато этсин…
Амин…
Бир инсон яшаса шунчалик яшар экан…
Бир инсон ота ёки она бўлса шу мисол фарзандга ота ёхуд она бўлар экан.
Муборак жума, 18 сентябрь куни бутун ўзбегим мусулмонлари ўз хонадонларида, йўлларида, хусусан жума намозлари сўнггида жамоа бўлиб мингга яқин тўлиқ хатми Қуръонлар ортидан марҳум устоз Хайруллоҳ домламиз ҳақларига хайр ва раҳматларни сўраб дуо қилдилар.
Қисқа умр кечирдилар – 44 йил. Лекин, шу аснода асрларга татигулик иш қилдилар.
Ёнларида бирга ишлаган давримда менга вазифаларига кўра раҳбар эмас, балки акадек муносабатда бўлдилар.
Ғам-у ташвишлари дин эди. Дин ривожи – уламолар фаолияти, диний ходимлар салоҳияти, талабалар муваффақияти, қалблари Аллоҳнинг байтига боғланган инсонларни обод, шинам ва кўркам масжидларда ибодат қилишини кўриш уларнинг энг юксак рағбати, истак ва умидлари эди. Шодлик ва қувончлари масжид қурилишига рухсат берилиши ва унинг пойдеворига илк ғишт қўйилиши эди.
Биргаликда жуда ҳам кўп мартаба тушлик қилганман. Арзон ва парҳез таомларни хуш кўрар эдилар. Таом учун иштаҳалари яхшиловчи нарса бу фақатгина диний музаффариятлар, айниқса бирор бир эски масжидни қайта қурилишига рухсат берилиши, имтиҳонлар якун топгач ким бўлмасин вилоятнинг бирор фарзандини мадраса талабаси бўлгани ҳақидаги хабарлар бўлар эди.
Ҳар доим имом-хатиб ва имом ноибларга айтар сўзларида «Ким омонат фаолияти давомида битта масжидни янгидан қайта қурмаса, шунингдек, ҳечса бир нафйар ўсмирни мадраса талабаси бўлишига сабабчи ёки туртки бўлмаса у “Мен имом-хатиб ёки имом ноиби бўлиб ишладим…», демасин», деган насиҳатлари жаранглар эди.
Жоме масжидлар қурилиши ва мадраса талабалари ўқув контракт тўловларини тўлашда саховатпешаларга мурожаат қилишдан уялмас ва оринмас эдилар.
Ишларида маслаҳат қилишни жуда ҳам муҳим, деб билар эдилар. Бир куни мени хоналарига чорладилар ва айтдилар:
«Нурали… Вилоятимизда миссионерлик фаолияти авж олаётган ҳудудларни белгилаб олсак ва ўша ҳудудларда ушбу хатарли муаммонинг ечими ўлароқ – янги жоме масжид очиш чораларини кўрсак…», дедилар.
Маслаҳат давомида вилоятда тўртта ана шундай ҳудудларни белгилаб олдик. Ишонсангиз, улар шу куннинг эртасига мазкур тўртта ҳудуднинг ҳар бирига шахсан ўзлари бориб, қайси жойдан жоме масжид таъсис этиш мақсадга мувофиқ ва муносиблигини ўрганиб, телефон орқали менга мазкур масалада раҳбарларга хат тайёрлашимни айтдилар.
Бу йўлда қаерга бориш лозим бўлса қатнамоқдан эринмадилар, кимга мурожаат қилиш лозим бўлса мурожаатдан тортинмадилар. Натижа ўлароқ Олмалиқ шаҳрида янги жоме масжид таъсис этилишига эришдилар. Бу қувонч ва бундан бошқалари ҳам ўзидан ўзи, шунчаки истак ва умид билан амалга ошмаганига мен гувоҳман.
Бу хушхабардан сўнг ушбу янги жоме масжидни муносиб ном билан номлаш масаласида машварат қилар эканлар ишхонамиздаги ходимлар даврасида қатор номларни ўйлаб кўрдик. Лекин бирортасидан уларнинг кўнгиллари ёришмади. Ҳудди, бошқа ном қолмагандек маълум вақт жим бўлиб қолдик. Бироздан сўнг шундай дедим:
«Домла! Бир фикр бор. Шу онга қадар 130 минг аҳолиси мавжуд бўлган Олмалиқ шаҳрида атиги биргина жоме масжид мавжуд бўлиб, унинг номи ойлар султони номи ила «Рамазони шариф», дея номланган. Мусулмонлар Рамазон ойининг янги ҳилолини кўриш учун узоқ вақт интизор кутадилар. Уни кўрганларида эса қалблари шодлик билан тўлади.
Бу жоме масжид ҳам Олмалиқ шаҳар аҳолиси учун Рамазон ойи ҳилолидек интизор кутилган ва кўриниш бериши билан шаҳар аҳолисининг қалбини қувончга тўлдирган даргоҳ бўлди.
Келинг, унинг номини «Рамазони шариф» жоме масжидига боғлаган ҳолда «Ҳилол», деб атасак. Боз устига сиз марҳум устоз фазилатли шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратларини жуда ҳам хуш кўрар эдингиз, улар ҳам сизни муносиб яхши кўрар эдилар. Уларнинг илмлари таралаётган нашр даргоҳининг номи ҳам «Ҳилол», деб номланган…».
Ишонсангиз ушбу ожизона таклифдан домламизнинг кўзлари порлаб, ўтирган ўринларидан қалқиб турдилар. Шу ондаёқ фазилатли шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратларининг фарзандлари Исмоилхон домла билан боғланиб, улардан одоб нуқтаи назардан «Ҳилол» номидан фойдаланишга ижозат сўрадилар. Исмоилхон домла ҳам бу ишдан мамнун эканликларини билдириб, сўзлари якунида «Домла, қурилиш билан боғлиқ бирор хизматлар бўлса бизга ҳам айтинг», деганларида, домламиз уларга жавобан «Ўз вақтида албатта, айтаман…», дедилар.
Мулоқотдан сўнг домламиз менга кулибгина қараб «Аллоҳ насиб этиб шу масжид битсин, ёнига аҳоли фойдаланиши учун марҳум устоз фазилатли шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратларининг илмий мерослари манбаи сифатида алоҳида намунали кутубхона ташкил этаман, ана ўшанда Исмоилхон домламизга хизматни айтиб, уларни ишга соламан…», деб қувониб кетган эдилар.
Мана шу уларнинг фаолияти давомида амалга оширилган энг сўнгги меҳнат, хизмат ва жасоратлари бўлди…
Ишонаманки, буни ҳеч ким, айниқса Олмалиқ шаҳри аҳолиси асло ва асло унутмайди…
Уларга фаолиятлари давомида бирор бир иш осон бўлмаган. Деярли хоналарида ўтирмас эдилар. Ҳар бир ютуқлари ортида жуда кўп меҳнатлар, иродалар, ўз навбатида ҳасратлар, матонатлар ва жасоратлар мужассам эди. Булар ҳақида мен билан соатлаб гаплашар эдилар. Мен бунга гувоҳман.
Шу боис уларнинг ҳар бир машаққатли ишлари давомида ва якунида уларга қайсидир маънода жуда ҳам кичик ёки арзимас бўлсада тасалли бўлиб, кўнгиллари учун муносиб сўз айтиб турар эдим.
Қуйидаги мурожаатим мени уларга мазкур энг сўнгги жасоратли ва самарали меҳнатлари асносида билдирган энг сўнгги мурожаатим бўлган экан…
Вақт топиб, уни албатта ўқинг…
Ассалому алайкум, қози домла!!!
Тошкент вилоятида муҳтарам муфтий ҳазратлари бошчиликларида элликдан ортиқ жоме масжидларни тўлиқ қайта қурилишида жонбозлик кўрсатиб келаётганингиз жуда ҳам қувонарли ҳолат…
Бугун эса узоқ йиллик умидларингиз, ўз навбатида тинимсиз сўровларингиз ва ташаббусингиз натижаси ўлароқ Юртбошимизнинг ижозатлари билан Олмалиқ шаҳрида янгидан жоме масжид таъсис этишга рухсат берилиши, уни «Ҳилол», дея номланиши, унга биноси вилоятнинг энг намунали жоме масжиди сифатида қад ростлаши учун олти минг кишига мўлжалланган илк тамал тошини қўйилиши иймонга ташна қалб эгаларига сокин томчилаётган ёмғир мисол роҳатли сурур бахш этди…
Бундан барча мўминларнинг қалби шодликка тўлиб, давлатимиз Раҳбари, ўз навбатида муфтий ҳазратлари, Дин ишлари бўйича қўмита, вилоятимиз ҳокимлиги, бу ишда жонбозлик кўрсатган биз билган ва билмаган ҳар бир мутасадди масъуллар ҳаққига Аллоҳ таолодан бахт ва ҳар икки дунё саодатларини сўраб, мустажоб дуолар қилаётган бўлсалар, не ажаб…
Очиғи, бундай кутилмаган, шунингдек, хайрли ва ажрли иш билан Сизни ва Олмалиқ шаҳри мўмин-мусулмонларини самимий қалбдан қутлаймиз!!!
Аллоҳ таоло бу ва бу мисол ажри юксак меҳнатларингизни хайрларга васила қилиб, Сизни бунданда улуғвор ишлар бошида кўриб юришни насиб этсин…
Меҳрибон ва яхшиликни ортиғи билан мукофотловчи Аллоҳ таоло бу мисол хайрли ишларингиз эвазига Сизга (Сиз қатори биз ожиз бандаларга ҳам) икки дунё саодатини ато этиб, жумладан, мушфиқ Онажонингиз бахтларига Сизни, Сизнинг бахтингизга Уларни ва барча Аҳлингизни узоқ йиллар ҳар дам ва ҳар лаҳза омон айласин…
Эндигина 3 ёшни қарши олиб, бола тилида болажонча «Ота, Ота…», дейишни бошлаганингизда бундай бетакрор ва бебаҳо нидоларингиз билан беҳад қувонтирганингиз, аммо илоҳий тақдир ила шу ондаёқ йўқотганингиз, бироқ, Сиздек фарзандга ота бўлиб ҳеч нарсани йўқотмаган, аксинча, охирати учун муносиб захира қолдирган меҳрибон отангиз – Абдумалик отани Аллоҳ таоло ўз раҳматига олсин…
Менга бир сўзни жуда ҳам кўп маротаба айтар эдингиз… Очиғи, ҳар гал эшитганимда жуда ҳам таъсирланганман…
Ўша сўзларингизда:
«Мен Юртбошимнинг кўзларида уч маротаба ёнма-ён туриб кўз ёшларини кўрганман: бири «Зангиота» мажмуасида, иккинчиси Паркент туманида, учинчиси Бекобод шаҳрида.
Биламан, бу уларнинг ожизлик ёки чорасизликлари натижасида кўзлари қаъридан сизиб чиққан кўз ёши эмас. Негаки, улар иродали ва жасоратли инсон. Аксинча, бу кўз ёшларини Уларни юрти ва унда ҳаёт кечираётган халқининг ғами ва дардини ҳис этганларидан, деб биламан.
Нурали, агар мен шу кўз ёшларни кўра-била туриб, ўз фаолиятимдаги иш тартибимни ўзгартирмасам ўрнимни боридан йўғи (яъни, топширганим) яхшироқ», деган изтиробларингиз бор эди.
Раҳмат Сизга…
Бахтимизга Сиз кабилар бор, кўп ва омон бўлсин…
Амин…
Бу сўзларни фақатгина эътироф ва мамнуният маъносида қабул қилгайсиз…
Ҳурмат ила,
Тошкент вилояти вакиллигидаги барча ходимларингиз номидан,
Нурали Мавланов…
29 август, 2020 йил.
***
Аллоҳ таоло устоз Хайруллоҳ домламизни ўз раҳматига олсин, ул киши ҳақидаги гувоҳлигимизни қабул этсин… Барчамизни олий жаннатида жамласин… Амин…
Ўринбосарлари
Нурали Мавланов.
18 сентябрь, 2020 йил.
Манба: https://islom.uz
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Оиша онамиз розияллоҳу анҳонинг барча сифатлари ҳам камолот сифатларига дахлдор эканига шубҳа бўлиши мумкин эмас. У кишининг буюк ҳаётларини диққат билан ўрганган уламолар Оиша онамиз розияллоҳу анҳода бошқаларда бўлмаган қирқта комилалик сифатлари бор эканини таъкидлайдилар. Ана шунинг учун ҳам бу ҳақда бир-икки оғиз сўз айтмоқни раво кўрдик.
Оиша онамиз розияллоҳу анҳонинг камолот сифатлари ҳақида сўз юритар эканмиз, бу сифатлар рўйхатининг бошида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ворид бўлган ҳадиси шарифлар туришини айтиб ўтмоғимиз лозим. У зот Оиша онамиз розияллоҳу анҳо ҳақларида ажойиб мадҳларни айтганлар.
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Эй Оиша! Мана бу Жаброил, у сенга салом айтмоқда», дедилар.
«Ва алайҳиссалому ва роҳматуллоҳи ва барокатуҳу! Эй Аллоҳнинг Расули, сиз мен кўрмаган нарсани кўрасиз», дедим».
Жаброил алайҳиссалом бу дунёда пайғамбарлардан бошқа кимга салом айтганлар?
Жаброил алайҳиссалом бу дунёда пайғамбарлардан бошқа биргина инсонга – Оиша онамиз розияллоҳу анҳога салом айтганлар.
Мана шу улуғ мақомнинг ўзи бир оламга татийди.
Абу Мусо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Эркаклардан кўпчилик баркамол бўлдилар. Аёллардан Марям Имрон қизи ва Фиръавннинг аёли Осиёдан бошқаси баркамол бўлмади.
Оишанинг бошқа аёллардан устунлиги сарийднинг бошқа таомлардан устунлигига ўхшайдир», дедилар».
Иккисини Бухорий, Муслим ва Термизий ривоят қилганлар.
Ушбу ҳадиси шарифда аслида аёлларнинг, хусусан, Марям онамиз, Осиё онамиз ва Оиша онамизнинг бошқа аёллардан устун бўлган фазллари ҳақида сўз боради.
«Эркаклардан кўпчилик баркамол бўлдилар».
Эркаклардан баркамол бўлганлар рўйхатининг аввалида Пайғамбар алайҳиссаломлар турадилар. Улардан бошқа баркамол эркаклар ҳам бор. Бу ҳақиқат ҳаммага маълум.
«Аёллардан Марям Имрон қизи ва Фиръавннинг аёли Осиёдан бошқаси баркамол бўлмади».
Бу икки улуғ зотнинг баркамол бўлганликлари Қуръони каримда уларнинг биргаликда, хос зикр қилинишларидан ҳам билиб олинади.
Аллоҳ таоло «Таҳрим» сурасида:
«Аллоҳ иймон келтирганларга Фиръавннинг хотинини мисол қилиб келтирди. Ўшанда у: «Роббим! Менга Ўз ҳузурингда, жаннатда бир уй бино қилгин. Менга Фиръавндан ва унинг ишидан нажот бергин ва менга золим қавмдан нажот бергин», деб айтди», деган (11-оят).
Фиръавннинг хотини ўша пайтдаги энг катта подшоҳнинг аёли эди. Емак-киймакда тўкин эди. Нимани хоҳласа, шуни қилиши мумкин эди. Қасрларда, турли неъматлар ичида фароғатда яшашига қарамасдан, у кофир ва золим эрига ҳамда қавмига қарши чиқди. Аллоҳга иймон келтирди. Аллоҳдан жаннатда уй қуриб беришини сўради. Бу ҳол эса дунё ҳою ҳавасидан устун келишнинг олий мисолидир.
Мўминларнинг иккинчи мисоли Марям бинти Имрондир.
«Ва фаржини пок сақлаган Имрон қизи Марямни (мисол келтирди). Бас, унга Ўз руҳимиздан пуфладик ва У Роббининг сўзларини ҳамда китобларини тасдиқ қилди ва итоаткорлардан бўлди» (12-оят).
Имроннинг қизи Марям Аллоҳга соф эътиқодда бўлганлар ва ўзларини ҳам соф тутганлар. Яҳудийлар туҳмат қилганларидек, нопок бўлмаганлар. Аллоҳ таоло Жаброил фаришта орқали ана шу пок жасадга ўз руҳидан «пуф» дейиши билан Ийсо алайҳиссаломни ато қилган.
«Оишанинг бошқа аёллардан устунлиги сарийднинг бошқа таомлардан устунлигига ўхшайдир».
Энди Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг завжаи мутоҳҳаралари – Оиша онамизнинг фазллари ҳақида сўз кетмоқда. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам у кишининг бошқа аёллардан фазлларини сарийд деб номланадиган таомнинг ўша вақтдаги бошқа таомлардан устунлигига ўхшатмоқдалар.
Ўша пайтда Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ва саҳобаи киромлар яшаб турган жамиятнинг шароити ва таомилига кўра, сарийд бошқа таомлардан афзал таом ҳисобланар эди.
Худди шунга ўхшаб, Оиша онамиз ҳам бошқа аёллардан афзал эдилар.
Бу дунёда ким ушбу мақомга сазовор бўлибди?!
Ушбу мақомга бу дунёда фақат Оиша онамиз розияллоҳу анҳо сазовор бўлдилар.
Термизий ва Бухорий Амр ибн Ос розияллоҳу анҳудан ривоят қиладилар:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам мени Зотус-Салосил аскарига бошлиқ қилдилар. Қайтиб келганда:
«Эй Аллоҳнинг Расули, одамларнинг қайсиниси сиз учун энг маҳбубдир?» дедим.
«Оиша», дедилар.
«Эркаклардан-чи?» дедим.
«Унинг отаси», дедилар.
«Сўнгра ким?» дедим.
«Сўнгра Умар», дедилар ва бир неча одамларни санадилар. Бас, мени охирларида қилиб қўймасинлар, деб, сукут сақладим».
Аллоҳнинг Расули учун одамларнинг қайсиниси энг маҳбуб экан?
Аллоҳнинг Расули учун одамлар ичида Оиша онамиз розияллоҳу анҳо энг маҳбуб эканлар.
Бу дунёда ким ушбу мақомга сазовор бўлибди?
Ушбу мақомга бу дунёда Оиша онамиз розияллоҳу анҳо сазовор бўлибдилар.
Имом Абу Яъло «Муснад»ларида Оиша онамиз розияллоҳу анҳодан ривоят қиладилар:
«Менга ҳеч бир аёлга берилмаган тўққиз нарса берилган:
– Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга уйланишга амр қилинганларида Жаброил алайҳиссалом суратимни олиб тушиб, у зотга кўрсатган.
– У зот менга бокира ҳолимда уйланганлар. Мендан бошқага бокира ҳолида уйланмаганлар.
– Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бошлари менинг қучоғимда турган ҳолда вафот этдилар.
– Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менинг уйимда дафн қилиндилар.
– Фаришталар менинг уйимни ўраб олган эдилар. У зотга мен у кишининг кўрпаларида турганимда ваҳий нозил бўлар эди. У зот мени ўзларидан узоқлаштирмас эдилар.
– Мен у зотнинг халифалари ва сиддиқларининг қизиман.
– Менинг оқловим осмондан нозил бўлган.
– Мен покнинг ҳузурида пок яратилганман.
– Менга мағфират ва карамли ризқ ваъда қилинган».
Имом Қуртубий ўз тафсирларида Оиша онамиз розияллоҳу анҳонинг камолот сифатлари ҳақида сўз юритар эканлар, жумладан, қуйидагиларни айтганлар:
«Баъзи аҳли таҳқиқлар айтурлар:
«Юсуф алайҳиссалом фаҳш ишда туҳмат қилинганида Аллоҳ у кишини бешикдаги гўдакнинг тили билан оқлади.
Марям фоҳишаликда туҳмат қилинганида Аллоҳ у кишини ўғиллари Ийсо алайҳиссаломнинг тили билан оқлади.
Оиша фаҳш ишда туҳмат қилинганида Аллоҳ у кишини Қуръон билан оқлади. Аллоҳ у киши учун гўдакнинг оқлашини ёки набийнинг оқлашини раво кўрмади. Аллоҳ у кишини туҳматдан Ўз каломи ила оқлади».
Аллоҳ таоло бу дунёда кимни туҳматдан Ўз каломи ила оқлабди?
Аллоҳ таоло бу дунёда фақат Оиша онамиз розияллоҳу анҳони туҳматдан Ўз каломи ила оқлаган.
"Нубувват хонадони хонимлари" китобидан.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 