Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
27 Ноябр, 2024   |   26 Жумадул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:01
Қуёш
07:25
Пешин
12:16
Аср
15:15
Шом
16:59
Хуфтон
18:17
Bismillah
27 Ноябр, 2024, 26 Жумадул аввал, 1446

Тилини асраган аёл

2.08.2020   6548   7 min.
Тилини асраган аёл

Абдуллоҳ ибн Муборак ҳикоя қилади:

Мен Аллоҳнинг муборак уйи Байтуллоҳни ҳаж қилиш ва Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам қабрларини зиёрат этиш нияти билан сафарга чиққан эдим. Йўлда бир қора шарпага дуч келдим. Яқинроқ бориб қарасам, жун кўйлак кийган ва рўмол ёпилган бир кампир экан.

  • Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳи ва барокатуҳ, — деб салом бердим. У:
  • «Меҳрибон Парвардигор томонидан салом айтилур»,1 — деб алик олди.
  • Аллоҳ сенга раҳм этсин, бу ерда нима қиляпсан? — деб сўрадим. Кампир:
  • «Кимни Аллоҳ адаштириб қўйса, унинг учун бирон ҳидоят қилувчи бўлмас»,2 — деб тиловат қилди. Унинг сўзидан йўлдан адашганини англадим. Кейин:
  • Қаерга кетяпсан? — деб савол қилдим.
  • «Бир кечада бандасини Масжидул Ҳарамдан Масжидул Ақсога сайр қилдирган Зот покдир»,3 — деб жавоб берди. Билдимки, у ҳаж ибодатини адо этиб, Байтул Мақдисга кетаётган экан. Сўнгра бу ерда қачондан бери турганини сўрадим.
  • «Уч кеча-кундуз»,* — деди. Нима еб-ичаётганини сўраганимда:
  • «Унинг ўзи мени тўйдирур ва қондирур»,5 — деб жавоб қилди.
  • Таҳоратни қандай қиляпсан? — деб сўрадим кейин. У Моида сурасининг 6-оятини ўқиди:
  • «Сув топа олмасангиз, пок тупроқ билан таяммум қилингиз».
  • Менинг овқатим бор, ейсанми? — дедим.
  • «Сўнгра кечгача рўзани бенуқсон қилиб тутинглар».6
  • Ҳозир рамазон ойи эмас-ку.
  • «Ким ўз ихтиёри-ла яхшиликни ният этса, бас, Аллоҳ шукр қилгувчи ва билгувчидир».7
  • Сафарда бизга рўза тутмасликка рухсат этилган-ку.
  • «Рўза тутишингиз, агар билсаларингиз, ўзингиз учун яхшидир».8
  • Нима учун мен гапиргандек оддий сўзлар билан га-пирмаяпсан, — десам:
  • «У бирон сўзни талаффуз қилмас, магар (талаффуз қилса) унинг олдида ҳозиру нозир бўлган бир кузатувчи (фаришта у сўзни ёзиб олур)»,9 — деди. Мен савол беришда давом этдим:
  • Сен кимсан ўзи?
  • «(Эй инсон,) ўзинг аниқ билмаган нарсага эргашма! Чунки қулоқ, кўз, дил — буларнинг барчаси тўғрисида (инсон) масъулдир», — деб Исро сурасининг 36-оятини тиловат қилди.
  • Хато қилдим, кечир — деб узр сўрадим. У:
  • «Бугун сизлар айбланмайсизлар. Аллоҳ сизларни мағфират қилур»,10— деди. Кейин:
  • Мана бу туямга ўтириб, карвонингга етиб олишни хоҳлайсанми?— деб таклиф қилдим.
  • «Қандай яхши амал қилсангиз, Аллоҳ уни билади»," — деди. Туяни чўктирдим. Шунда у:
  • «Мўминларга айтинг, кўзларини (номаҳрам аёлларга тикишдан) тўсинлар»,12 —деган оятни ўқиди. Мен кўзимни ундан уздим ва:
  • Туяга чиққин, — дедим. У минмоқчи бўлганида, туя ҳуркиб кетди ва кийимини йиртиб юборди. Шунда:
  • «Сизларга не бир мусибат етса, ўз қўлларингиз қилган нарса-гуноҳ сабабли (етур)»,'3,—деб қироат қилди.
  • Шошмай тур, туяни боғлаб қўяй, — дедим. У:
  • «Биз уни Сулаймонга фаҳмлатдик»," — деди. Туяни боғлаб қўйиб, унга:
  • Мингин, — дедим. Туяга миниб олгач, у:
  • «Бизларга буни бўйсиндирган зот покдир. Бизлар бунга қодир эмас эдик. Албатта, биз Роббимизга қайтгувчимиз»,15— деди. Жиловдан тутиб, қичқириб туяни тез ҳайдаб кетдим. Шунда у Луқмон сурасининг:
  • «Юрганингда ўртача юргин ва овозингни паст қилгин»,— деган оятини тиловат қилди. Сўнгра секин юриб, шеър ўқий бошладим.
  • «Қуръондан муяссар бўлган миқдорда ўқийверинглар»,'6— деди.
  • Менга кўп яхшиликлар берилди, — дедим мен. У: 
  • «Ақл эгаларигина эслайдилар»," — деб ўқиди. Бир оз юрганимиздан кейин:
  • Эринг борми? — деб сўрадим. У Моида сурасининг 101-оятини ўқиб жавоб берди:
  • «Эй мўминлар, аён бўлганда сизларни хафа қиладиган нарсалар ҳақида сўраманглар». Мен жим қолдим, карвонига етиб олгунимизча унга ҳеч нарса гапирмадим. Етиб келгач:
  • Мана карвон, бу ерда киминг бор? — деб сўрадим. У:
  • «Мол-мулк ва бола-чақа ҳаёти дунёнинг зийнатидир»,18 — деди. Бу гапидан карвонда фарзандлари борлигини билдим.
  • Улар нима қиладилар?, — деб сўраган эдим:
  • «Белгилар қўйилди ва юлдузлар билан топурлар»,19 — деган оятни ўқиди. Болалари карвонларда йўл бошловчи эканликларини билдим. У чайлалар томон ишора қилди.
  • У ерда киминг бор? — дедим. У яна оят ўқиди:
  • «Аллоҳ Иброҳимни ўзига дўст тутди»,20 «Мусо билан Аллоҳнинг ўзи, бевосита, гаплашди»,21 «Эй Яҳё, китобни маҳкам ушла».22 Мен:
  • Эй Иброҳим, эй Мусо, эй Яҳё! Деб, аёлнинг фарзандларини чақирдим. Олдимга ойдек йигитлар келиб салом берди. Шунда аёл ўғилларига:
  • «Энди бир кишини мана шу пулингиз билан шаҳарга жўнатинглар, у энг сара, покиза таомларни танлаб, сизларга ундан ризқ-насиба олиб келсин»,23 — деди. Улардан бири бориб, таом сотиб олиб келди ва овқатни дастурхонга қўйди. Аёл яна тиловат қилди: 
  • «Сизлар ўтган кунларда қилган амалларингиз сабабли (ушбу ноз-неъматларни) пок билиб еб-ичинглар».24 Шунда мен:
  • Бу аёл ҳақида гапириб бермагунларингизча овқатларингизни емайман, — дедим. Улар:
  • Бу аёл бизнинг онамиз бўлади. Қирқ йилдан бери пок Парвардигорнинг адаштиришидан, ғазаб қилишидан қўрқиб, Аллоҳнинг каломи — Қуръони каримнинг сўзидан бошқа сўзни гапирмайди, — дейишди. Шунда мен ҳам жавоб тариқасида бир оят ўқидим:
  • «Бу Аллоҳнинг фазл-карами, уни хоҳлаган бандасига беради. Аллоҳ улуғ фазилат эгасидир».

«Одоблар дурдонаси» китобидан.

 

1. Ёсин, 58

9. Қоф, 18

17. Бақара, 269

2. Аъроф, 186

10. Юсуф, 92

18. Каҳф, 46

3. Исро, 1

11. Бақара, 197

19. Наҳл, 16

4. Марям, 10

12. Нур, 30

20. Нисо, 125

5. Шуаро, 79

13. Шўро, 30

21. Нисо, 164

6. Бақара, 187

14. Анбиё, 79

22. Марям, 12

7. Бақара, 158

15. Зухруф, 14

23. Каҳф, 19

8. Бақара, 184

16. Музаммил, 20

24. Ал-Ҳаққа, 24

Ибратли ҳикоялар
Бошқа мақолалар

Биздан гўзал боғлар қолсин!

26.11.2024   1437   4 min.
Биздан гўзал боғлар қолсин!

Бу ҳаётда меҳр фақат инсонларга эмас, балки табиатга ҳам керак. Сўнгги йилларда табиатдаги салбий ўзгаришлар унга бўлган беэътиборлигимиз ва бемеҳрлигимизни кўрсатди. Ҳаво ва сувнинг ифлосланиши, тупроқ эрозияси, чўлланиш, глобал исиш табиий мувозанатнинг бузилгани оқибатидир. Бу инсонлар саломатлигига ҳам жиддий путур етказмоқда.


Давлатимиз раҳбари бу хавфни чуқур англаб, атроф-муҳитни асраш чораларини кўрмоқдалар. Президентимиз ташаббуси билан бундан уч йил аввал бошланган “Яшил макон” умуммиллий лойиҳаси фикримиз далили бўла олади. Бу лойиҳа бугун чинакам халқ ҳаракатига айланди. Ҳар йили баҳор ва кузда дарахт кўчатларини экиш анъана тусини олди.


Барчамизга яхши маълумки, “Яшил макон” лойиҳасида шаҳарлар яшиллик даражасини 30 фоизга етказиш, хусусан, уларнинг атрофида “яшил белбоғ” яратиш мақсади белгиланган. Давлатимиз раҳбарининг: “Бу анъана ўзи бизда бор. Халқимиз табиатни “она” дейди, ерни, сувни эъзозлайди. Бунинг замиридаги ҳақиқат ҳозирги экологик муаммолар таъсирида яққол намоён бўлаяпти. Шунинг учун “Яшил макон” лойиҳасини бошладик. Келгуси йил номини ҳам атроф-муҳитни асраш масаласига бағишладик. Энди бу ташаббуслар кенг ёйилиши, айниқса, ёшларимизга чуқур сингиши зарур. Ҳар бир хонадон, ҳар бир корхона табиатни асрашга ҳисса қўшиши керак”, деган фикрлари бугун барчамизни ҳаракатга ундамоқда.


Дарҳақиқат, динимизда ҳам бу хайрли анъанага тарғиб қилинган. Аллоҳ таоло инсонни ердан яратар экан, унинг зиммасига яна шу қайтадиган жойи – ерни обод қилиш вазифасини юклади. Бу борада Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “У сизларни тупроқдан пайдо қилди ва унга сизни ободлиги учун қўйди” (“Ҳуд” сураси, 61-оят). Бошқа ояти каримада: “Ерни яроқли қилиб қўйгандан кейин унда бузғунчилик қилмангиз!” (“Аъроф” сураси, 56-оят), дейилади.


Аллоҳ таоло ушбу икки ояти каримада ер ва уни ўраб турган табиатни асраб-авайлашга, ундан оқилона фойдаланишга буюради. Шунинг баробарида унга зарар етказишнинг ҳар қандай туридан қайтаради.


Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ўз умматларига деҳқончилик, хусусан, кўчат экишга ундаб, бундай деганлар: “Агар қиёмат бўлиб қолса ва биронтангизнинг қўлингизда хурмо дарахти бўлса, бас, уни экиб олсин” (Имом Бухорий ва Имом Аҳмад ривояти).


Шунингдек, Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда:  “Ким Аллоҳга ишониб ва савоб умид қилиб қаровсиз ерни обод  қилса, Аллоҳ унинг ишига ёрдам ва барака беради”, дейилган.


Абу Дардо розийаллоҳу анҳу ривоят қилади: “Бир киши Дамашқ кўчаларининг биридан ўтаётса, кўча экаётган одамга кўзи тушибди ва унга: “Нега бу ишни қилаяпсиз, ахир сиз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг саҳобаларидансиз-ку?” дебди. Шунда у киши: “Сен шошма, мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ким бир кўчат экса, ундан одам ёки Аллоҳ яратган махлуқотлардан биронтаси еса, бунинг эвазига ўша (кўчат эккан банда)га садақа бўлади”, деб айтганларини эшитганман”, дебди”, (Имом Аҳмад ривояти).


Демак, кўчат экиш савобли амаллар сирасига киради. Кўчат экиш ва уни парваришлаш киши дунёдан ўтиб, амал саҳифаси ёпилганидан сўнг ҳам, унинг ҳаққига муттасил равишда савоб бориб туришига сабаб бўлар экан.


Шундай экан, бизлар ҳам бу эзгу ишдан четда қолмайлик, ободончилик ва фаровонлик йўлида қўлимиздан келган чораларни кўрайлик. Ортимиздан доғ эмас, гўзал боғлар қолсин!

 

Мусохон АББОСИДДИНОВ,

Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг

Наманган вилоят вакили,

вилоят бош имом-хатиби

Биздан гўзал боғлар қолсин! Биздан гўзал боғлар қолсин! Биздан гўзал боғлар қолсин! Биздан гўзал боғлар қолсин!