22 Апрел, 2025, 24 Шаввол, 1446
22 Апрел, 2025, 24 Шаввол, 1446
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту саломлар йўллаймиз.
Ўтган куни “азон.уз” сайтида “Шамсиддинхон Бобохонов” босмахонаси ва “Мовароуннаҳр” нашриёти фаолияти тўғрисида эълон қилинган мақолага Ўзбекистон мусулмонлари идораси ўз муносабатини билдиради.
Хабарингиз бор, жорий йилнинг бошида Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан “Шамсиддинхон Бобохонов” номли босмахона таъсис этилган эди. Уни ташкил қилингани тўғрисида қарийб икки йилдан буён матбуотда хабар бериб келинади. Жумладан, 2019 йил 19 сентябрда “Муфтий ҳазрат янги қурилиш ишига дуо берди”, 28 октябрда “Муфтий ҳазрат бунёдкорлик ишлари билан танишди” номли мақолалар эълон қилинган. Жорий йили эса босмахона томонидан чоп этилаётган “Вабо инсонлар учун бир синов” каби китоблар тақдимоти орқали мазкур босмахона ҳақида телевидения ва босма нашрларда бир неча бор хабар бериб келинмоқда.
Мазкур босмахонани қуришдан мақсад, биринчидан, Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг даврий нашрлари, шунингдек тизимда фаолият юритаётган диний соҳа ходимларининг ижодига мансуб асарлар, китоблар, қўлланмаларни чоп этишни осонлаштириш, иккинчи томондан эса, Диний идоранинг иқтисодий салоҳиятини мустаҳкамлаш эди. Соҳа вакиллари нашр ишларидан тушадиган фойданинг салмоқли қисми босмахоналар ҳиссасига тўғри келишини яхши тушунишади.
Ушбу босмахонани қуриш, зарур техника ва ускуналар сотиб олиш учун Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан инвестиция маблағлари йўналтирилди. Натижада, мазкур корхона жорий йил бошидан шу кунгача сарфланган харажатларнинг қарийб учдан бир қисмини қоплади. Шунингдек, маблағлар мақсадли сарфланиши орқали молиявий тежамкорликка ҳам эришилди.
Таъкидлаш жоизки, жорий йилнинг баҳор фаслида Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг даврий нашрларини чоп этиш ўз вақтидан бироз кечикди. Бу ҳолат республикада пандемия сабаб эълон қилинган форс-мажор ҳолати билан боғлиқ бўлиб, босмахона ходимлари ҳам бошқа фуқаролар сингари карантинга риоя этган ҳолда уйда қолдилар. Ҳозирги кунда карантин талаблари асосида иш-фаолият жорий этилган. Газета ва журналларни муштарийларга етказиш чоралари кўрилмоқда.
Қайд этиш керакки, Ўзбекистон мусулмонлари идораси “Мовароуннаҳр” нашриёти ва “Шамсиддинхон Бобохонов” босмахонасининг таъсисчиси сифатида мазкур корхоналарнинг самарали фаолиятини йўлга қўйиш учун истиқболли режаларни амалга ошириш, шу жумладан, хўжалик юритиш шаклини ўзгартириш ва йўналтириш каби ҳуқуқларга эга.
Нашриётни босмахона таркибига қўшиб юбориш орқали “Шамсиддинхон Бобохонов” нашриёт-матбаа ижодий уйини қайта ташкил этишдан асосий мақсадлар қуйидагилар ҳисобланади:
- босма маҳсулотлар тайёрлашнинг тўлиқ мажмуи ва ягона бошқарувини жорий этиш. Бу маҳсулот сифатини туширмаган ҳолда умумий иш жараёнини тезлаштириш ва ишлаб чиқариш унумдорлигини оширади;
- чоп этилаётган маҳсулотларга нашриёт ва босмахона томонидан икки марта устама нарх қўйилишини бартараф этиш;
- доимий ва йирик миқдордаги буюртмачилар билан ишлашда мунтазам ҳамкорликни ўрнатиш ва келишув асосида нархларни белгилаш;
- нашриёт ва босмахонанинг қўшимча харажатларини камайтириш, ортиқча меҳнат сарфини қисқартириш. Жумладан, бухгалтерия, иқтисод, маркетинг ва омбор каби штатларни мақбуллаштириш;
- босма маҳсулотлар тайёрлаш ишини тезлаштириш, жумладан, таҳрирлаш, саҳифалаш, сайқаллаш, безаклаш ва чоп этиш кабиларни тизимлаштириш;
- маркетинг ва реклама ишларини жадал олиб бориш;
- ҳужжатлар айланмасини соддалаштириш;
- банк хизмат ҳақи ва солиқ юкини қисқартириш (масалан, икки ташкилотдан эмас, балки бир ташкилотдан солиқ тўлаш);
- нашриёт ва босмахона ўртасидаги ўзаро манфаатлар тўқнашуви борасида юзага келадиган салбий омилларни бартараф этиш;
- молия-хўжалик сарфларини тежаш;
- ЎМИ тизимида фаолият юритаётган соҳа вакилларининг ижодига мансуб маҳсулотларни чоп этиш ишини осонлаштиришдир.
Айни кунларда “Мовароуннаҳр” нашриёти “Шамсиддинхон Бобохонов” босмахонаси таркибига қўшиб юбориш орқали қайта ташкил этилаётган “Шамсиддинхон Бобохонов” нашриёт-матбаа ижодий уйини давлат рўйхатидан ўтказиш учун зарур меъёрий ҳужжатларни ишлаб чиқиш босқичлари давом этмоқда. Шунингдек, Фуқаролик кодексининг тегишли моддалари ҳамда Ўзбекистон Республикасининг “Бухгалтерия ҳисоби тўғрисида”ги қонуни талаблари асосида тўлиқ инвентаризациядан ўтказиш ва мазкур жараённи амалга ошириш учун танланган “Қўшиб юбориш”га тайёргарлик тадбирлари амалга оширилмоқда.
Шунингдек, “Мовароуннаҳр” нашриёти зиммасидаги барча шартномавий бурч ва мажбуриятлар, хусусан, обуначиларга нашрларни ўз вақтида етказиш вазифаси янги ташкил этилаётган корхона зиммасида бўлиши алоҳида белгилаб қўйилган. Мазкур тартиботлар мукаммал тарзда якунига етгандан сўнг янги корхонани давлат рўйхатидан ўтказиш учун ҳужжатлар Давлат хизматлари агентлигига тақдим этилади. Матбаа-ижодий уйи ишлаб чиқарадиган маҳсулотларга “Мовароуннаҳр” МЧЖнинг вориси сифатида “Мовароуннаҳр” савдо белгиси қўйилиши лойиҳа ҳужжатларида мавжуд. Яъни, “Мовароуннаҳр” савдо белгиси (бренди) сақлаб қолинади ва амалиётда қўлланиши давом этади.
Мазкур ўзгаришлар ҳар жиҳатни ҳисобга олиб, иқтисодий билим ва тадбиркорликка оид қонун ҳужжатлари асосида амалга оширилмоқда.
Эълон қилинган мақолаларда изоҳ бериладиган яна икки масалага эътибор қаратамиз. Жумладан, Ўзбекистон мусулмонлари идораси муассислигидаги икки ташкилотни бирлаштиришда “қўшиб юбориш” амалиётини қўллашнинг боиси мазкур шакл муддат ва иқтисодий жиҳатдан (янги ташкилот очиш ҳисоб рақамларни тугатиш, янгиларини очиш, барча шартномаларни ёпиш ва бошқалар билан боғлиқ) мақсадга мувофиқ экани ҳисобланади. Айни вақтда нашриётда ҳам, босмахонада ҳам инвентаризация ўтказилган.
Шунингдек, “Ҳидоят” ва “Мўминалар” журналлари, “Ислом нури” газетаси Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг даврий нашрлари сифатида чоп этиб келинмоқда. Матбаа-ижодий уйини ташкил этиш ушбу таҳририятларнинг ҳозирги фаолиятига ва ижодий эркинликларига ҳеч қандай салбий таъсир кўрсатмайди, аксинча ижобий нуқтаи назардан мувофиқлаштириб борилади.
Шу ўринда, Ўзбекистон мусулмонлари идораси тасарруфида яхши ниятлар ва йирик лойиҳалар ила хўжалик юритувчи корхона сифатида иш бошлаётган “Шамсиддинхон Бобохонов” нашриёт-матбаа ижодий уйи халқимиз ва динимиз манфаатлари йўлида хизмат қилиши учун айни паллада, муҳтарам журналист, блогер, ижод аҳли ва соҳа мутахассисларининг холис фикрлари, албатта ўз ўрнидаги танқид ва таклифларини самимий қабул қиламиз.
Фурсатдан фойдаланиб, Ўзбекистон мусулмонлари идораси фаолиятини ривожлантириш, соҳадаги мавжуд муаммолар ва уларнинг ечимларини ёритишга доир мақолаларни тайёрлашда Диний идора Матбуот хизмати яқиндан ҳамкорлик қилишга тайёр эканини маълум қиламиз.
Ҳақ таоло барчамизни тўғри йўлда собитқадам айласин.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
«Жаннат аҳлидан бўлган кишига қараш кимни қувонтирса, Урва ибн Зубайрга қарасин»
Абдулмалик ибн Марвон.
Урва ибн Зубайр ҳазрати Умар розияллоҳу анҳунинг халифаликларидан бир йил қолганида, мусулмон оилалар орасида энг ҳурматли ва олий мақом хонадонда таваллуд топди. Оталари Зубайр ибн Аввом (Аллоҳ у кишидан рози бўлсин) Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг фидоий саҳобаларидан, жаннат башорати берилган ўнта саҳобанинг бири эди. Оналари эса Асмо бинти Абу Бакр «зун нитоқайн - икки белбоғ соҳибаси» (Ҳижрат куни белбоғини иккига бўлиб, бири билан Расулуллоҳ соллаллоҳу васаламнинг егулик идишларини, бошқаси билан сув идишларини боғлагани учун шундай шарафга эришган) эди.
Она тарафдан боболари Абу Бакр Сиддиқ (Аллоҳ у кишидан рози бўлсин) Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг халифалари ва ғордаги ҳамроҳлари бўлган эди. Ота тарафдан момолари София бинти Абдулмутталиб Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг аммалари ва мўминларнинг онаси Оиша розияллоҳу анҳо у кишининг холасидир. Оиша онамиз (Аллоҳ у кишидан рози бўлсин) вафот этганларида Урва ибн Зубайр ўзлари қабрга тушиб, лаҳадга қўйган. Иймон шарафи ва Ислом иззатидан бошқа, мана шундай насабдан кўра олий насаб ва шундай шарафдан кўра буюк шараф бормикин?
Каъбаи Муаззама олдида акалари ва ҳамроҳлари билан яхши орзуга эришишни танлаш хаёл қилинганда, Урва ибн Зубайр мен Раббимдан амал қилувчи олим бўлишни орзу қиламан. Мендан одамлар Аллоҳнинг Китобини, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларини ва Ислом дини аҳкомларини ўргансалар, деди. Шу қилган орзусини рўёбга чиқариш учун Урва ибн Зубайр илм таҳсилига бел боғлаб, қаттиқ киришди.
Ҳаёт бўлган саҳобаларни ғанимат билиб, уларнинг уйларига қатнаб, орқаларида тоат-ибодат қилиб, илм мажлисларида доимий иштирок этди. У Али ибн Абу Толиб, Абдурраҳмон ибн Авф, Зайд ибн Собит, Абу Айюб Ансорий, Усома ибн Зайд, Саъид ибн Зайд, Абу Ҳурайра, Абдуллоҳ ибн Аббос ва Нўъмон ибн Башир (Аллоҳ у кишилардан рози бўлсин) дан ҳадислар ривоят қилди. Аксар илмини холаси Оиша розияллоҳу анҳодан олди ва одамлар уларга дин ишларида суянадиган, солиҳ ҳокимлар эса ўзлари масъул бўлган халқлар ва шаҳарлар масаласида улардан ёрдам истайдиган, Мадинанинг ўша даврда кўзга кўринган фақиҳларидан бири бўлиб етишди.
Бунинг далили ўлароқ, Умар ибн Абдулазиз Валид ибн Абдулмалик тарафидан Мадинага волий этиб тайинланганида, одамлар қутлаш учун унинг ҳузурига келдилар. Пешин намозини ўқиб бўлгач, Мадина уламоларидан ўн кишини таклиф қилди. Таклиф қилинган олимларнинг пешқадами эса Урва ибн Зубайр эди.
Умар ибн Абдулазиз уламоларни яхши кутиб олиб, уларга иззат-икром кўрсатгач, Аллоҳга ҳамду сано айтиб шундай деди: «Менга ҳақ устида ёрдамчи бўладиган ва ажр-савобга ҳам эга бўлиб қоладиган бир иш учун сизларни таклиф қилдим. Мен ҳар бир ишни сизларнинг фикрингиз ва маслаҳатингиз билангина қилмоқчиман. Сизлардан илтимосим шуки, агар бирон кимсани бошқа бировга зулм қилаётганини кўрсангиз ёки менинг ходимларим ҳаддан ошиб, зулмга қўл ургани сизларга етса, шуни менга хабар берсангиз!». Бу гапларни эшитгач, Урва ибн Зубайр унинг ҳаққига дуои хайрлар қилиб, Аллоҳдан унга ҳақда собит туриши ва рушди ҳидоят тилаб қолди.
Урва ибн Зубайр илм билан амални жамлаган эди. У иссиқ кунларда рўзадор, узун тунларда бедор, тили эса доим Аллоҳнинг зикри билан машғул эди. Бунга қўшимча, у Аллоҳнинг Китобига ҳамроҳ бўлиб олган, Қуръон ўқишга шундай берилган эдики, кундузлари Қуръоннинг тўртдан бирини мусҳафга қараб, тунлари шунча қисмини ёддан тиловат қилар, эътиборли жиҳати шуки, имкон қадар мана шу одатини у ёшлигидан бошлаб то вафот топгунга қадар тарк қилмаган, фақат бир марта бошига тушган мусибат сабабигина қолдирган эди.
Урва ибн Зубайр саховатда ҳам пешқадам бўлиб, бағрикенг ва ниҳоятда қўли очиқ инсон эди. Сахийлиги ҳақидаги ривоятлардан бири шуки: «Унинг Мадинадаги энг катта боғлардан ҳисобланган бир боғи бор эди. Боғнинг ичи салқин, суви ширин, хурмо дарахтлари баланд ва мевалари серҳосил эди.
Ҳайвонлар ва ёш болалар кириб дарахтларга шикаст етказмаслиги учун йил давомида боғнинг атрофини девор билан ўраб ҳимоя қилар, қачонки хурмолар иштаҳани очадиган тарзда ғарқ пишганда одамлар бемалол кириб тўйгунларича еб ва хоҳлаганларича олиб кетишлари учун, боғнинг бир неча тарафидан дарча очиб қўярди. Қачон боғига кирса Аллоҳ таолонинг ушбу сўзини қайта-қайта ўқир эди: «Сен боғингга кирганингда: «Аллоҳ хоҳлаган нарсагина (бўлур), бор куч-қувват ёлғиз Аллоҳ биландир», деганингда эди! ...» (Каҳф сураси, 39-оят).
Валид ибн Абдулмаликнинг халифалик даврида Аллоҳ таоло Урва ибн Зубайрни иймон ва ишонч билан суғорилган қалб эгаларигина чидай оладиган имтиҳон билан синашни ҳоҳлади.
Мусулмонлар халифаси Урва ибн Зубайрни Дамашққа келиб, меҳмон бўлиб кетишга таклиф қилди. Таклифни қабул қилган Урва ибн Зубайрга катта ўғли ҳамроҳ бўлди. Дамашққа етиб келишганда халифа уларни чиройли кутиб олди, уларга иззат-икром кўрсатиб, ҳурматларини жойига қўйди. Сўнг кўнгиллар истамайдиган бир иш бўлишини Аллоҳ таоло ирода қилди. Аввал Урва ибн Зубайрнинг ўғли халифанинг зотли отларини кўриш учун отхонага кирганида, отлардан бирининг тўсатдан тепиб юбориши натижасида ўша ерда вафот этди.
Мусибатзада ота ўғлини тупроққа қўйиши кетидан, ўзи ҳам қорасон касали билан оғриб қолди. Болдири шишиб, оғриқ ҳам кундан-кун кучая борди. Халифа ҳар тарафлардан табиблар чақириб, азиз меҳмонини даволаши учун, турли воситалар билан уларни рағбатлантирди. Лекин барча табиблар: «Касаллик жасаднинг ҳаммасига тарқаб, ҳалокатга олиб бормасидан аввал, оёқни кесиш керак», деган якдил хулоса билдирдилар. Бунга кўнишдан бошқа чора йўқ эди.
Жарроҳ келиб оёқни кесиш учун анжомларини ҳозирлаб, оёқни кесгунига қадар Урва ибн Зубайр такбир ва таҳлил айтишдан тўхтамади ва ниҳоят оёқ жасаддан ажралди. Қонни тўхтатиш ва газак олмай яра тез битиши учун қиздириб турилган ёғга ботирилганда Урва ҳушидан кетиб, узоқ вақт беҳуш бўлиб ётди. Ана шундагина юқорида айтганимиз, Қуръони Каримдан ўқийдиган кундалик одатини ўқий олмади. Ёшлигидан бошлаган бу хайрли одатини, мана шунда бир мартагина тарк қилди.
Урва ибн Зубайр Мадинага қайтиб, оиласи ҳузурига кирганида уларга: «Эй аҳлим қайғурманглар, Аллоҳ таоло бизга тўрт фарзанд берган эди, биттасини олиб, учтасини ўзимизда қолдирди. Аллоҳга ҳамд бўлсин. Менга икки қўл ва икки оёқ берган эди, биттасини олиб учтасини ўзимда қолдирди. Аллоҳга ҳамд бўлсин. Аллоҳ мендан озини олиб, кўпини ўзимда қолдирди. Бир марта балолаган бўлса, кўп марта офият берди», деб уларга тасалли берди.
Мадина аҳли ўз имомлари ва олимлари Урва ибн Зубайрнинг қайтганларини билгач, у зотга таъзия билдириш ва ҳол-аҳвол сўраш учун ҳар тарафдан кела бошладилар. Таъзия билдирганлар ичида энг чиройли ва таъсирли сўз Иброҳим ибн Муҳаммад ибн Талҳанинг сўзи бўлди: «Хурсанд бўлинг, эй Абу Абдуллоҳ, аъзоларингиз ва фарзандларингиздан бири, сиздан аввал жаннатга кетди. Аллоҳ хоҳласа барчангиз бир-бирларингизга эргашасиз. Аллоҳ таоло бизларга биз муҳтож бўлган, сизнинг илмингиз ва фикрингизни қолдирди. Аллоҳ таоло илмингизни сизга ҳам бизга ҳам манфаатли қилсин. Аллоҳ ажру-савоб берувчи ва гўзал ҳисоб қилувчи Зотдир».
Урва ибн Зубайр бутун ҳаёти мобайнида мусулмонлар учун ҳидоят нури, нажотга йўллагувчи ва яхшиликларга чорловчи бўлиб қолди. Энг катта аҳамиятни болаларга, хусусан, ўзининг фарзандлари, шу билан бирга бошқа мусулмонларнинг фарзандлари тарбиясига қаратиб, ҳеч бир фурсатни қўймай, уларни тўғри йўлга йўллаб, насиҳатлар қилиб турарди.
Урва ибн Зубайр етмиш бир йил яхшилик ва эзгуликларга тўла, тақво билан бурканган умр кечирди.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 