Саудия Арабистони Подшоҳлигининг Ҳаж вазирлиги 2020 йил 22 июнь душанба куни “Ҳаж – 2020” мавсуми юзасидан ўз баёнотини эълон қилди. Ушбу Баёнотда:
Саудия Арабистони Подшоҳлигининг Ҳаж вазирлиги кеча 22 июнь душанба куни 1441 йил ҳаж ибодатини Саудия Арабистони ичкарисида мавжуд бўлган турли миллат вакилларидан иборат жуда чекланган сонли гуруҳ учун ўтказилишини маълум қилди.
Шунингдек, вазирлик ўз баёнотида ҳаж ибодатини соғлиқ жиҳатидан хавфсиз ва эҳтиёткорлик талабларига мувофиқ, ижтимоий масофага риоя қилиб, инсонлар саломатлигини сақлаш ва коронавирус пандемияси хатаридан ҳимоялаган ҳолда, шариатнинг инсон жонини сақлаш мақсадини амалга оширган ҳолда ўтказишга қарор қилинганини маълум қилади.
Дунёнинг 180 дан ортиқ мамлакатида коронавирус пандемияси юз бераётгани, ярим миллиондан ортиқ инсон вафот этгани, 7 миллиондан зиёд одам ушбу касалликка чалингани, Саудия Арабистони Соғлиқни сақлаш вазирлиги маълумотига кўра, бу касалликка чалиниш хавфи давом этаётгани, бу хасталикка қарши вакцинанинг йўқлиги, касалга чалинганларни даволаш учун дори воситалари етарли бўлмаганини эътиборга олиб, соғлиқ хавфсизлигини сақлаш мақсадида шундай қарорга келинган.
Саудия Арабистони Ҳарами шариф ва Масжиди Набавий зиёратчиларини ҳаж ва умра ибодатларини эмин-эркин ва хавфсиз адо этишларига имкон туғдиришга бўлган доимий истагидан келиб чиққан ҳолда, коронавирус пандемияси бошланиб, дунёнинг бир қанча давлатларида тарқала бошлаганидан бери Аллоҳнинг меҳмонлари ва муқаддас диёрда яшаб турган умра зиёратчилари соғлиғини ҳимоя қилишга бўлган катта эътиборини намойиш қилиб келмоқда, деб қайд этилган.
«Ҳаж – 2020» мавсумига оид мазкур якуний қарор юзасидан Саудия Арабистони Уламолари Кенгаши, Ислом ҳамкорлик ташкилоти, Бутун жаҳон ислом уюшмаси, Форс кўрфази давлатлари (БАА, Бахрайн, Қувайт ва Уммон Султонлиги), Саудияга қўшни давлатлар (Миср, Судан, Яман, Ироқ ва Иордания) муносабат билдириб, унда зиёратчиларнинг саломатлигини эътиборга олинган ҳолда ҳаж бўйича энг тўғри хулоса қилинганини қўллаб-қувватланган.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Cавол: Бир одам аёлига талоқ берган, кейин яқинларига ўша инсоннинг сеҳрлангани маълум бўлибди. Сеҳр қилинган кишининг талоғи ўтадими?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аслида талоқ тушиши учун эрнинг ақл-ҳуши жойида бўлиши шарт. Шунинг учун фуқаҳоларимиз мажнун (ақли заиф), уйқудаги ва беҳуш кишининг талоғи ўтмаслигини таъкидлашган. Худди шунингдек, сеҳр сабабидан ақли жойида бўлмаса, феъл-атвори ўзининг мувозанатидан ташқарида бўлсаю хотинини талоқ қилса, талоғи тушмайди. Агар сеҳр қилинган кишининг ақл-ҳуши жойида бўлиб, ўзининг ҳатти-ҳаракатларини онгли равишда бажараётган бўлса, унинг талоғи тушади. Замондош ҳанафий уламолар сеҳр қилинган кишининг тасарруфи (талоқ, савдо каби ишлари) ҳақида бундай деганлар:
إن فقد عقله فهو غير مكلّف، وإلّا فيكون مكلّفاً
“Агар сеҳр қилинган киши ақл-ҳушини йўқотган бўлса, мукаллаф эмас (яъни талоғи ўтмайди). Аксинча - ақли жойида бўлса, мукаллаф саналади (яъни қилган ишларига жавобгар бўлади)” ("Арийжуз зуҳр” китоби).
Демак, саволда сўралган ҳолатда кишининг талоғи тушиши ақли жойида ёки жойида эмаслигига боғлиқ бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.