Саудия Арабистони Подшоҳлигининг Ҳаж вазирлиги 2020 йил 22 июнь душанба куни “Ҳаж – 2020” мавсуми юзасидан ўз баёнотини эълон қилди. Ушбу Баёнотда:
Саудия Арабистони Подшоҳлигининг Ҳаж вазирлиги кеча 22 июнь душанба куни 1441 йил ҳаж ибодатини Саудия Арабистони ичкарисида мавжуд бўлган турли миллат вакилларидан иборат жуда чекланган сонли гуруҳ учун ўтказилишини маълум қилди.
Шунингдек, вазирлик ўз баёнотида ҳаж ибодатини соғлиқ жиҳатидан хавфсиз ва эҳтиёткорлик талабларига мувофиқ, ижтимоий масофага риоя қилиб, инсонлар саломатлигини сақлаш ва коронавирус пандемияси хатаридан ҳимоялаган ҳолда, шариатнинг инсон жонини сақлаш мақсадини амалга оширган ҳолда ўтказишга қарор қилинганини маълум қилади.
Дунёнинг 180 дан ортиқ мамлакатида коронавирус пандемияси юз бераётгани, ярим миллиондан ортиқ инсон вафот этгани, 7 миллиондан зиёд одам ушбу касалликка чалингани, Саудия Арабистони Соғлиқни сақлаш вазирлиги маълумотига кўра, бу касалликка чалиниш хавфи давом этаётгани, бу хасталикка қарши вакцинанинг йўқлиги, касалга чалинганларни даволаш учун дори воситалари етарли бўлмаганини эътиборга олиб, соғлиқ хавфсизлигини сақлаш мақсадида шундай қарорга келинган.
Саудия Арабистони Ҳарами шариф ва Масжиди Набавий зиёратчиларини ҳаж ва умра ибодатларини эмин-эркин ва хавфсиз адо этишларига имкон туғдиришга бўлган доимий истагидан келиб чиққан ҳолда, коронавирус пандемияси бошланиб, дунёнинг бир қанча давлатларида тарқала бошлаганидан бери Аллоҳнинг меҳмонлари ва муқаддас диёрда яшаб турган умра зиёратчилари соғлиғини ҳимоя қилишга бўлган катта эътиборини намойиш қилиб келмоқда, деб қайд этилган.
«Ҳаж – 2020» мавсумига оид мазкур якуний қарор юзасидан Саудия Арабистони Уламолари Кенгаши, Ислом ҳамкорлик ташкилоти, Бутун жаҳон ислом уюшмаси, Форс кўрфази давлатлари (БАА, Бахрайн, Қувайт ва Уммон Султонлиги), Саудияга қўшни давлатлар (Миср, Судан, Яман, Ироқ ва Иордания) муносабат билдириб, унда зиёратчиларнинг саломатлигини эътиборга олинган ҳолда ҳаж бўйича энг тўғри хулоса қилинганини қўллаб-қувватланган.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Умматга қилинган сўнгги васият
“Ҳажжатул вадоъ” яъни “Вадо хутбаси” луғатда “Видолашув хутбаси”, “хайрлашув, айрилиқ хутбаси-хитоби” деган маъноларни билдиради.
Ҳижрий ўнинчи йилнинг 9 зулҳижжа ойида (милодий 632 йил 8 март) Пайғамбаримиз алайҳиссалом сўнгги ҳаж ибодатини адо этганларида хутба қилганлар. Унда Маккада жами 124 минг мусулмон тўпланган эди.
У зот алайҳиссалом Қасво деган туяларига миниб, Арафот водийсида умматга сўнгги васиятларини баён этганлар. Бу хитоб фақат ўша жойда тўпланган ҳожиларгагина эмас, балки қиёматга қадар келадиган бутун инсониятга қаратилган.
Пайғамбаримиз алайҳиссалом умматга бундай васият қилдилар:
“Эй инсонлар! Сўзимни яхшилаб тингланг... Бу йилдан сўнг сизлар билан бу ерда яна кўришиш-кўришмаслигимни билмайман.
Эй инсонлар! Бугунингиз қандай ҳам муқаддас кун, бу ойлар қандай ҳам муқаддас ой, бу шаҳар (Макка) қандай ҳам муқаддас бир шаҳар бўлса, Роббингиз билан кўришгунга қадар қонларингиз, молларингиз, обрўларинигиз ҳам айни шаклда муқаддасдир ва бир-бирларингизга ҳаромдир!
Эй саҳобаларим! Эртага Роббингизга рўпара бўлиб ва бугунги ҳолингиз ҳақида жавоб берурсиз. Мендан сўнгра эски залолатларга қайтиб, бир-бирингизнинг бўйнингизга урмангиз!...
Эй инсонлар! Аёлларингизга яхши муомала қилишингизни ва Аллоҳдан қўрқишингизни тавсия қиламан. Чунки улар амрингиз остидадир. Сиз уларни Аллоҳнинг бир омонати ўлароқ олдингиз ва уларнинг номусларини ва иффатларини Аллоҳ олдида сўз берароқ ҳалол этингиз.
Яхши билингки, сизнинг аёлингизда ҳаққингиз бўлганидек, уларнинг ҳам сизда ҳақлари бор.
Эй мўминлар! Сўзимни тингланг. Яхши тушиниб олинг. Батаҳқиқ Роббингиз бирдир. Оталарингиз ҳам биттадир. Аллоҳ ҳузурида энг хайрлигингиз, Аллоҳдан энг кўп қўрққанингиздир.
Арабларнинг ажамдан, ажамнинг эса арабдан, оқ ирқлининг қора ирқлидан, қора ирқлининг оқ ирқдан ҳеч қандай устунлиги йўқдир. Устунлик ёлғиз тақводадир.
Эй инсонлар! Аллоҳдан қўрқинг, раҳбар қилиб устингизга бурни, қулоғи кесик бир қулни сайлаб қўйса, Аллоҳнинг Китоби ила ҳукм этгани қадар уни тингланг ва унга итоат этинг!
Эй инсонлар! Сизга бир омонат қолдираяпман-ки, уни маҳкам ушласангиз йўлингиздан адашмайсиз! У омонат Аллоҳнинг Китоби ва пайғамбарининг суннатидир.
Эй мўминлар! Аллоҳдан қўрқинг! Беш вақт намозингизни ўқинг! Рамозон ойидаги рўзаларингизни тутинг!
Молларингизнинг закотини беринг! Ўзларингиздан бўлган амр соҳибларига итоат этинг-ки, Роббингизни жаннатига кирурсиз.
Эй инсонлар! Ҳаддан ошишликдан сақланинг. Ўтган умматларнинг ҳалокатининг сабаби, динларида ҳаддан ошиш эди.
Бу санадан сўнгра яна сиз билан бу ерда кўришиш-кўришмаслигимни билмайман.
Эй инсонлар! Эртага мен хақимда сиздан сўраганларида нима дейсиз? Рисолатни етказдимми? Илоҳий вазифани адо қилдимми?”, дедилар.
Бунга бутун асҳоби киром шундай жавоб бердилар: “Албатта, қасам ичамизки сиз Аллоҳнинг хабарини таблиғ этдингиз, вазифани бажардингиз. Бизга тавсия ва насиҳатда бўлдингиз. Ҳаммасига шоҳидлик берамиз!”
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам муборак кўрсатгич бармоқларини самога ишорат қилдириб, жамоатга боқиб бундай дедилар: “Шоҳид бўл Роббим! Шоҳид бўл Роббим! Шоҳид бўл Роббим!”.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам видолашув хутбасини якунлагач, Аллоҳ таоло қуйидаги оятни нозил қилди:
“Бугунги кунда Мен сизнинг динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сизга Исломни дин деб рози бўлдим” (Моида сураси, 3-оят).
Набий алайҳиссалом вадо ҳажидан қайтишда йўлда хасталандилар. Хасталиклари 13 кун давом этди. Ҳижрий 11 йили робиъул аввал ойининг душанба куни Оиша онамизнинг хоналарида муборак руҳларини Аллоҳга топширдилар ва ўша жойда дафн қилиндилар...
Соллаллоҳу алайҳи васаллам
Даврон НУРМУҲАММАД