Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
22 Январ, 2025   |   22 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:20
Қуёш
07:43
Пешин
12:40
Аср
15:46
Шом
17:30
Хуфтон
18:47
Bismillah
22 Январ, 2025, 22 Ражаб, 1446

Рамазоний ўйлар: қадр кечасида нимани талаб қилиш керак!

19.05.2020   4480   1 min.
Рамазоний ўйлар: қадр кечасида нимани талаб қилиш керак!

Абдулҳамид ибн Бадис роҳимаҳуллоҳ айтадилар: “Инсон “Қадр кечаси”ни топишга жидду жаҳд қилади. Бироқ бу ҳаракат дунё талабида эмас, дин талабида бўлиши лозим. Кўпчилик инсонлар
“Қадр кечасини топсам, фалон-фалон дунёни сўраб оламан”, деб орзу қиладилар. Кимнинг хаёлига шундай ўй келган бўлса, Аллоҳ таолога тавба қилсин! Зеро, Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади:

مَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ وَمَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِن نَّصِيبٍ {الشورى/20}

Кимки, охират экинини (савобини) истар экан, Биз унга экини (ҳосили)ни зиёда қилурмиз. Кимки дунё экинини истар экан, Биз унга ўшандан берурмиз ва унинг учун охиратда насиба (савоб) бўлмас (Шуро сураси, 20-оят).

Тўғри, дунёни Аллоҳ таоло белгилаб қўйган сабаблари билан талаб қиладиган инсонга эътирозимиз йўқ. Бу ўриндаги танбеҳимиз бутун ғам-ташвиши дунё бўлиб охиратни умуман ўйламайдиган кишиларга қаратилгандир. Бундай кишилар “Қадр кечаси”ида дунёни сўраб кечаси билан мижжа қоқмай чиқадилар, бироқ охират масаласидан буткул ғафлатда бўладилар.

Бу ўринда дунё талабида бўлади, дейилганида дин ва охиратга умуман алоқаси бўлмаган дунёвий мақсадлар назарда тутилди.

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ таржимаси

Рамазон-2020
Бошқа мақолалар

Саҳобалар ҳам ижтиҳод қилишганми?

16.01.2025   15632   2 min.
Саҳобалар ҳам ижтиҳод қилишганми?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Фиқҳ ижтиҳод ва фикрлар мажмуаси бўлиб, бу фикрлар нафсу ҳавога берилишдан келиб чиқмаган, балки Қуръон ва Суннатни англашдан келиб чиққан, Қуръон ва Суннатдан олингандир. Аллоҳ азза ва жалла бизга шу йўлни буюрган. Агар Аллоҳ фиқҳга тегишли ҳар бир масаланинг ҳукмини баён қилишни ирода қилганида, ҳозир миллионлаб оятлар, миллионлаб ҳадислар турган бўларди. Лекин ҳаммаси бўлиб, олти мингдан сал ортиқ оят нозил бўлган, муайян ададдаги ҳадислар ворид бўлган. Ҳар бир масалага оят-ҳадис келса, шунча оятни, шунча ҳадисни ким ёд оларди? Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ўз замонларида автомобиллар ҳақида гапиришларини тасаввур қилинг! Унда у зотнинг сўзларини ҳеч ким тасдиқламаган бўларди-ку!

Ижтиҳод қилиш нотўғри десангиз, саҳобалар ҳам ижтиҳод қилишган. Кейин ўша ўз ижтиҳоди билан чиқарган ҳукмга амал қилишни одамларга буюришган. Одамлар уларга тақлид қилишган, эргашишган. Мана шу йўсинда уларнинг йўлларидан юриб келишган.

Таҳаллул тарафдорлари орасида «Фиқҳ диннинг бир қисми эмас», «Мазҳаб эгаларининг айтганига амал қилиш шарт эмас», деган гаплар тарқалган.

Ташаддуд аҳли ҳам мана шунга чақиряпти. Уларнинг асл мақсади фиқҳий мазҳабларни йўқ қилиб, динсизликка етаклаш эди. Масалан, мен динни маҳкам ушласам-у, лекин на ҳанафий, на шофеъий, на моликий ва на ҳанбалий мазҳабини тутмасам, унда диндан нимани ушлайман? Менда фиқҳ деган нарса қолмайди-ку! Фиқҳни мана шу мазҳаблар ташкил қилади-ку! Аллоҳ бизга «Зикр аҳлидан сўранг» деб буюриб, эргашишимизга рози бўлган илмларни мужтаҳидларнинг ижтиҳод ва фикрлари ташкил қилмаса, нима ташкил қилади?!

«Ҳанафий мазҳабига теран нигоҳ» китобидан