25 Ноябр, 2024, 24 Жумадул аввал, 1446
25 Ноябр, 2024, 24 Жумадул аввал, 1446
Хайр-эҳсон бандани Аллоҳ таолога яқинлаштирадиган ва жаннатга киришига сабаб бўлган омиллардан биридир. У эҳсон қилувчининг молини камайтирмайди, аксинча Пайғамбаримиз соллаллоҳу аълайҳи васаллам марҳамат қилганларидек мол-дунёси зиёда бўлишига сабаб бўлади. Имом Муслим Абу Ҳурайра розиёллаҳу анҳудан ривоят қилган ҳадиси шарифларида Пайғамбар соллаллоҳу аълайҳи васаллам: “Садақа молни камайтирмайди, Аллоҳ бандасига кечиримлилик билан фақат азизликнигина зиёда қилади, ким Аллоҳ учун хокисор бўлса, уни қадрини кўтаради”[1] деб марҳамат қилганлар. Модомики эҳсон молу-дунёсини камайтирмас, балки зиёда қилар экан бу мусулмон инсон у билан улуғ ажрга эга бўладиган ноёб фурсатдир. Садақа ва хайр-эҳсоннинг фазилатлари борасида Пайғамбаримиз соллаллоҳу аълайҳи васалламдан жуда ҳам кўплаб ҳадислар келган. Ўшалардан бири: Абу Кабша ал-Анморий розиёллоҳу анҳудан, у Росулуллоҳ соллаллоҳу аълайҳи васалламни шундай деётганларини эшитган эканлар: “Учта нарсага қасам ичаман. Ва сизга бир ҳадис айтаман уни ёдлаб олинг. Айтдиларки: Банданинг моли садақа билан камаймайди, банда бирор зулмга учраса ва унга сабр қилса Аллоҳ унинг иззатинигина зиёда қилади, банда тиланчилик эшигини очса, Аллоҳ унга фақирлик (ёки шунга ўхшаш сўз айтдилар) эшигини очади. Сизга бир ҳадис айтаман уни ёдлаб олинг. Айтдиларки: Албатта дунёда тўрт нафар инсонникидар. (яъни дунёдаги инсонлар тўрт тоифидир)
Бир банда, Аллоҳ уни мол-дунё билан ҳам илм билан ҳам ризқлантирган. У билан роббисига тақво қилади. Қариндош уруғининг ҳолидан хабар олади ва ундаги Аллоҳнинг ҳаққини билади. Бу энг афзал манзилдир.
Бир банда, Аллоҳ уни илм билан ризқлантирган, аммо мол-дунё билан ризқлантирмаган. У тўғри ниятли: Агар молим бўлганида фалончини амалини қилардим дейди. Бу унинг ниятидир. Иккисининг ажри тенгдир.
Бир банда, Аллоҳ уни мол-дунё билан ризқлантирган, аммо илм билан ризқлантирмаган. У молини илмсиз совуради. У билан роббисига тақво қимайди. Қариндош уруғининг ҳолидан ҳам хабар олмайди ва ундаги Аллоҳнинг ҳаққини ҳам билмайди. Бу энг паст даражадир.
Бир банда Аллоҳ уни илм билан ҳам, мол-дунё билан ризқлантирмаган. У: Агар молим бўлганида фалончини амалини қилардим дейди. Бу унинг ниятидир. Иккаласининг гуноҳи баробардир.[2]
Бу ҳадиси шариф нафақат хайр-эҳсон қилувчи, балки уни ният қилган мўмин киши ҳам улуғ савобга эга бўлишига далолат қилмоқда. Фақатгини нияти содиқ бўлиши шарти билан. Шундай экан имкони борларимиз фазилатли Рамазон ойида хайр-эҳсон қилиб қолишга шошилишимиз, имконияти йўқларимиз эса Аллоҳ имкон берса бундай савобли ишларни бажаришга ният қилишимиз бизни Аллоҳга муқарраб бандалардан бўлишимизга сабаб бўладиган ва жаннатига дохил қиладиган амаллардандир.
Шайхонтоҳур тумани “Ислом нури” жоме масжиди имом хатиби,
Тошкент Ислом институти ўқитувчиси
А. Собиров
[1] Имом Муслим 2588 рақам билан ривоят қилган.
[2] Имом Термизий 2325 рақам билан, Ибни Можжа 4228 рақам билан ривоят қилган. Имом Термизий бу ҳадис ҳасан, саҳиҳ деган.
Қўлни бўғимгача ювиш фойдалари
Маълумки, биз таҳоратни икки қўлимизни ювишдан бошлаймиз. Бунинг кўплаб фойдалари бор. Инсон қўли билан турли нарсаларни ушлайди, ўзгалар билан қўл бериб кўришади. Мана шу нарса бактериянинг тарқалиши ва унинг кўпайишига сабаб бўлади. Қўл орқали юқадиган касалликларга ич терлама, дизентерия (ичбуруғ) ва гастрит кабиларни мисол қилиб келтириш мумкин.
Исломда қўлни покиза сақлаш, тирноқларни вақтида олиб, озода бўлиб юриш ҳар бир мўмин-мусулмоннинг қатъий вазифаларидан саналади.
Қўл ювилганда, бармоқ учларидан нур чиқиб, қўл атрофида доира ҳосил қилади. Бунинг натижасида бизнинг ички энергиямиз ҳаракатга келади ва қўлларимиз тоза, чиройли кўриниш касб этади.
Оғизни чайиш (мазмаза) фойдалари.
Таҳоратда аввал қўлларни ювишнинг фойдаси жуда кўп. Агар қўллар яхшилаб ювилмаса, бактериялар оғиз орқали ошқозонга ўтиб, касаллик келтириб чиқаради.
Оғизни пок тутиш ҳам муҳим аҳамиятга эга. Унга ҳаво, озиқ-овқат ва бошқа сабаблар билан турли зарарли моддалар тушади. Агар булар вақтида тозаланмаса ёки мисвок билан покланмаса, оғизда кўплаб касалликлар, жумладан, милк ва тиш касалликлари келиб чиқади.
Таҳоратда мисвок ишлатиш суннати муаккада бўлиб, бу нарса тиббий нуқтаи назардан ҳам фойдалидир.
Замонавий илмий кашфиётлар мисвок ҳақида қуйидаги хулосаларга келди:
– арок дарахтидан олинадиган мисвок таркибида кўп миқдорда фторид бўлиб, бу модда тиш чиришининг олдини олишда катта аҳамиятга эга;
– мисвок эмал ва милкларга зарар бермаган ҳолда тишларни муваффақиятли тозалайди ва оқартиради;
– мисвок таркибидаги табиий антисептиклар оғиздаги зарарли микроорганизмларга қирон келтиради;
– мисвок таркибидаги фтор моддаси тишларнинг кариесга йўлқишининг олдини олади;
– хлор моддасига эга бўлгани сабабли тишлардан турли ранг ва доғларни кеткизади;
– ошловчи кислота (дубилъная кислота) милкни касалликлардан сақлайди;
– хлорид моддаси ҳар хил тошма ва доғларнинг кетишига ёрдам беради;
– мисвок таркибидаги силикат моддаси тишларни оқартиради;
– мисвокдаги баъзи моддалар оғиз саратони ва чиришнинг олдини олади;
– фарфор моддаси тишни чиритувчи бактериялардан ҳимоя қилади;
– мисвокдаги хушбўй ёғ сўлак ажралиб чиқишини (саливация ) кўпайтиради ва натижада ксеростомия касаллигининг олди олинади;
– мисвок умумий шамоллашнинг оддий давосидир;
– гингивит касаллигини камайтиради;
– арок дарахти экстракти билан оғиз чайилса, оғиздаги бактериялар 75% гача камайиши ўз тасдиғини топди. Мисвок билан тозалаганда ҳам шу натижага эришилади;
– милк қонашининг олдини олади;
– Мисрда олиб борилган изланишларда маълум бўлишича, мисвок билан оғиз тозалангач, унинг қолдиқлари икки кунгача (!) бактерияларни ўлдириш хусусиятини сақлаб қолар экан;
Одилхон қори Юнусхон ўғли
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа