Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
24 Январ, 2025   |   24 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:19
Қуёш
07:41
Пешин
12:40
Аср
15:48
Шом
17:32
Хуфтон
18:49
Bismillah
24 Январ, 2025, 24 Ражаб, 1446

Cаҳарликда барака бор

1.05.2020   2604   4 min.
Cаҳарликда барака бор

Пайғамбар алайҳиссалом: “Саҳарлик қилинглар, албатта саҳарликда барака бордир”, дедилар (Муттафақун алайҳ).

Ушбу ҳадиси шариф орқали Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам рўзадорларни саҳарлик қилишга буюрмоқдалар ва бунинг ҳикматини баён қилиб “албатта саҳарликда барака бордир”, дея таъкидламоқдалар.

Барака бирор бир нарсада илоҳий яхшиликнинг зиёда ва бардавом бўлмоғидир.

Айрим рўзадорларда саҳарликка эътиборсизлик қилиш ҳолатлари учраб туради. Айримлар таровеҳ намозларидан сўнг ёки ухлашдан аввал бир йўла таомланиб олади. Бу ҳолат Расулуллоҳ кўрсатмаларига номувофиқдир. Баъзилар уйқуни афзал кўриб шундай қилишса, айримлар саҳарликнинг хайр ва баракасидан бехабар эканликлари боис бепарво бўлишади.

Қуйида саҳарликнинг ҳикматлари ва баракотларидан айримларини зикр қиламиз:

  • Саҳарликка турган инсон энг аввало Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сўзларига итоат қилган, суннатларига эргашган бўлади. Расулуллоҳга итоат қилмоқ эса барча муваффақиятларнинг калитидир. Аллоҳ таоло марҳамат қилади:”Ким Аллоҳга ва Унинг пайғамбарига итоат этса, бас у улуғ бахтга эришибди”. (Аҳзоб сураси 71-оят)
  • Саҳарлик қилмоқ мусулмонларнинг шиорларидан бўлиб, бу билан бошқа динларнинг рўзаларидан ажралиб туради.
  • Саҳарлик қилмоқ кун бўйи намоз, Қуръон тиловати, Аллоҳни зикр қилиш, илм олиш, ҳалол касб қилиш каби бошқа шаръий амалларни иштиёқ ва тетиклик билан амалга оширишда ёрдам беради. Саҳарлик қилмаган инсон қуввати камайиб, заифлашиб қолиши сабабли юқоридаги каби амалларни эриниб, малолланиб амалга оширади. Натижада ибодатлари ва бошқа амаллари нуқсонли бўлиб қолади.
  • Саҳарлик қилган инсонга Аллоҳ ва унинг фаришталари салавот айтадилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Албатта Аллоҳ ва унинг фаришталари саҳарлик қилувчиларга салавот айтадилар” (Имом Табароний ва ибн Ҳиббонлар ривояти). Аллоҳнинг мўминларга салавоти уларга раҳматини нозил қилиши, фаришталарнинг мўминларга салавоти эса гуноҳларини кечишини сўраб Аллоҳга истиғфор айтишларидир.
  • Саҳарлик қилган инсон саҳарлик қилмаган инсонда ўта очлик ва ҳолсизлик сабабидан пайдо бўладиган тоқатсизлик ва баджаҳллик каби ёмон феъллардан омонда бўлади.
  • Саҳарлик қилишга турган инсон дуолар ижобат бўладиган, сўралган нарсалар ато этиладиган, гуноҳлар кечириладиган фурсатга ноил бўлади. Зеро, Расулуллоҳ алайҳиссолату вассалом марҳамат қиладилар: ”Роббимиз табарока ва таоло ҳар кечанинг учдан бири қолганида дунё осмонига нозил бўлиб, “Ким Менга дуо қиладики, қабул қилсам, ким Мендан сўрайдики, унга берсам, ким Менга истиғфор айтадики, уни мағфират қилсам”, дейди”. (Муттафақун алайҳ). Шубҳасиз, саҳарлик вақти ана шу фазилатли фурсатнинг бир қисмидир.
  • Саҳар чоғи гуноҳларга истиғфор айтиш учун энг афзал вақтлардан бири ҳисобланади. Аллоҳ таоло бундай бандаларини Ўз Каломида “Саҳарларда истиғфор айтувчилар”, дея мақтаган. Саҳарликка турган инсон истиғфор айтиб, Қуръонда мақталган бандалар сифатига эга бўлади.
  • Саҳарлик қилган инсон уйқуси қочиб, тетик ҳолатга келгани учун жамоат намозига чиқиши ҳам осон бўлади. Рамазон ойида бомдод намозида масжидларда жамоатнинг кўпайиб қолиши ҳам бунга далилдир.
  • Шариат кўрсатмаси, Расулуллоҳнинг амрлари деган ният билан саҳарлик қилинса, саҳарликнинг ўзи ҳам ибодат бўлади. Яъни, кун бўйи емоқ-ичмоқдан тийилмоқ шариатнинг кўрсатмаси бўлганидек, саҳарликда емоқ-ичмоқ ҳам шариатнинг кўрсатмасидир.
  • Саҳарлик қилган инсон рўзадан малолланмайди, балки эртанги кун рўзасини интиқлик билан кутади. Аксинча, саҳарлик қилмаган инсон машққатга учраб, қийналиб қолгани учун кейинги кун рўзасидан малолланиш пайдо бўлади. Ҳар қандай ибодатни малолланмасдан, тетиклик ва хушҳоллик ила адо этмоқ матлубдир.
  • Кунни саҳарлик қилиш билан бошлаган инсоннинг кун давомида қиладиган ишларига баракотлар ато этилади.

Демак, ҳар бир мусулмон Рамазон ойининг улуғ туҳфаларидан бўлган саҳарликка жиддий эътибор қилиб, ундаги илоҳий раҳмат ва баракотларга мушарраф бўлмоққа интилмоғи лозим экан.

 

Шавкатжон АЛИБОЕВ

Чирчиқ шаҳар “Ўрта маҳалла”

жоме масжиди имом-хатиби

 

Рамазон-2020
Бошқа мақолалар

Имом Муслимдан ҳадис ривоят қилган ровийлар

20.01.2025   3447   4 min.
Имом Муслимдан ҳадис ривоят қилган ровийлар

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

1. Али ибн Ҳасан ибн Абу Исо Ҳилолий (ёшлари имом Муслимдан катта)
2. Муҳаммад ибн Абдулваҳҳоб Фарро (шайхларидан). Аммо Фарродан «Саҳиҳ»ларида ҳадис ривоят қилмаганлар.
3. Ҳусайн ибн Муҳаммад Қаббоний
4. Абу Бакр Муҳаммад ибн Назр ибн Салама Жорудий
5. Али ибн Ҳусайн ибн Жунайд Розий
6. Солиҳ ибн Муҳаммад Жазара
7. Абу Исо Термизий («Жомеъи Термизий»да)
8. Аҳмад ибн Муборак Мустамлий
9. Қози Абдуллоҳ ибн Яҳё Сарахсий
10. Абу Саъид Ҳотим ибн Аҳмад ибн Маҳмуд Киндий Бухорий
11. Иброҳим ибн Исҳоқ Сайрафий
12. Сабоқдош дўстлари Иброҳим ибн Абу Толиб
13. Иброҳим ибн Муҳаммад ибн Ҳамза
14. Фақиҳ Иброҳим ибн Муҳаммад ибн Суфён («Саҳиҳи Муслим»нинг ровийларидан)
15. Абу Амр Аҳмад ибн Наср Хаффоф
16. Закариё ибн Довуд Хаффоф
17. Абдуллоҳ ибн Аҳмад ибн Абдусалом Хаффоф
18. Ҳофиз Абу Али Абдуллоҳ ибн Маҳаммад ибн Али Балхий
19. Абдурраҳмон ибн Абу Ҳотим
20. Али ибн Исмоил Саффор
21. Абу Ҳомид Аҳмад ибн Ҳамдун Аъмаший
22. Абу Ҳомид Аҳмад ибн Муҳаммад ибн Шарқий
23. Абу Ҳомид Аҳмад ибн Али ибн Ҳаснавайҳ Муқрий (заиф ровийлардан)
24. Ҳофиз Аҳмад ибн Салама
25. Саъид ибн Амр Барзаъий
26. Абу Муҳаммад Абдуллоҳ ибн Муҳаммад ибн Шарқий
27. Фазл ибн Муҳаммад Балхий
28. Абу Бакр ибн Хузайма
29. Абул Аббос Саррож
30. Муҳаммад ибн Абд ибн Ҳумайд
31. Муҳаммад ибн Махлад Аттор
32. Маккий ибн Абдон
33. Яҳё ибн Муҳаммад ибн Соъид
34. Ҳофиз Абу Авона
35. Ҳофиз Наср ибн Аҳмад ибн Наср.

Абу Амр Мустамлий айтганлар: «Бизга Исҳоқ Кавсаж 251 йилда ҳадис ёздирдилар. Муслим танлаб ёзардилар, мен эса айтганларини ёзардим ва давом этаверишларини сўрардим. Шунда Исҳоқ Кавсаж Муслимга: «Сиз мусулмонлар орасида экансиз, яхшилик доим биз билан бирга», – дедилар».

Термизий «Жомеъ»ларида имом Муслимдан биттагина ҳадис ривоят қилганлар («Рамазон бошланишини билиш учун шаъбонда ойни кузатинглар»).[1]

Абул Қосим ибн Асокирга Абу Наср Юнортий шундай деганлар: «Менга Солиҳ ибн Абу Солиҳ дарахт пўстлоғига ёзилган бир варақни бердилар. Унда имом Муслим дастхатлари билан Валид ибн Муслимдан эшитиб ёзиб олган ҳадислар битилган экан».

Бу санади узилган, ишончиз маълумот.

Аҳмад ибн Салама айтганлар: «Абу Зуръа ва Абу Ҳотимнинг саҳиҳ ҳадисларни билишда имом Муслимни замоналарининг шайхларидан устун қўйишларини кўрдим. Ҳусайн ибн Мансурдан эшитишимча, у киши Исҳоқ ибн Роҳавайҳнинг имом Муслим тўғриларида гапира туриб, форсча бир сўз айтганларини эшитганлар. Унинг маъноси – шу қадар улуғ инсон бўлар экан-да?!».

Аҳмад ибн Салама айтганлар: «Муслим бир илм мажлисига таклиф этилдилар. Унда бу киши билмайдиган бир ҳадис зикр қилинди. Уйларига бориб, чироқни ёқдилар-да, оила аҳлига: «Ҳузуримга ҳеч ким кирмасин», – дедилар. Бир пайт: «Бизга бир сават хурмо ҳадя қилинди», – дейишди. «Олиб киринглар», – дедилар. Хурмони киритишди. Тонг отгунча ундан битта-биттадан олиб, ўша ҳадисни қидиришга тушдилар. Хурмо ҳам тугади, ҳадис ҳам топилди».

Бу воқеани Абу Абдуллоҳ Ҳоким ҳам ривоят қилиб: «Ишончли дўстларимиздан бирининг айтишича, ўшандан кейин имом Муслим вафот этибдилар», – деганлар.

«Машҳур даҳолар сийрати» китобидан

[1] 687-ҳадис.