Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
24 Ноябр, 2024   |   23 Жумадул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:59
Қуёш
07:22
Пешин
12:15
Аср
15:16
Шом
17:00
Хуфтон
18:18
Bismillah
24 Ноябр, 2024, 23 Жумадул аввал, 1446

Рўза қалқондир

29.05.2019   38605   2 min.
Рўза қалқондир

Танловга!

Ҳадиси шарифларда рўзанинг фазли ва унинг фойдалари гўзал тарзда ифода этилган. Хусусан, Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: «Рўза қалқондир». Ҳадиси шарифдан рўзанинг қалқон эканлиги аён бўлмоқда, аммо бир савол туғилиши мумкин: Рўза нимадан қалқон бўлади? Муҳаддис уламолар бу саволга бир қанча жавоблар беришган.

Ҳадиси шариф бошқа ровийлар тарафидан ҳам ривоят қилинган. Уларнинг баъзиларида «дўзахдан қалқондир», баъзиларида эса «модомики, ғийбат билан у (қалқон)ни тешиб қўймас экан» маъносидаги зиёдаликлар мавжуд. Булардан ҳадисдан рўзанинг дўзахдан қалқон эканлиги ирода қилинганини тушуниш мумкин. Ушбу жавобни буюк муҳаддис уламолардан бири Ибн Абдулбар айтганлар.

«Ниҳоя» китобининг соҳиби Ибн Асир Жазарий ушбу ҳадисни қуйидагича шарҳлаганлар: «Рўзанинг қалқон эканлиги у ўз соҳибини унга азият берадиган шаҳватлардан ҳимоя қилиши маъносидадир».

Шоҳ Валиюллоҳ Деҳлавий эса шундай дейдилар: «Рўза қалқон, чунки у инсонни шайтон ва нафснинг ёмонлигидан ҳимоя қилади, у иккисини инсондан узоқлаштиради ва уларга қарши чиқади. Шунинг учун ёмон сўзлар ва амаллардан тилни пок сақлаш билан рўзанинг қалқонлик маъносини мукаммал қилиш унинг ҳаққи саналади. Бу маънога ҳадиси шарифларда ҳам ишоралар мавжуд».

Юқоридаги шарҳлар зоҳиран қараганда бир-бирига тескаридек туюлади, аммо аслида улар бир-бирига зид эмас, балки улар бири бошқасини қўллайдиган маънодадир. Абу Бакр Ибн Арабий барча маъноларни жамлайдиган тарзда шундай шарҳ берганлар: «Рўза дўзахдан сақловчи қалқондир. Чунки, у нафс шаҳватларидан тийилишдир, дўзах эса (ҳадиси шарифда зикр этилганидек) шаҳватлар билан ўраб қўйилган. Хулоса шуки, рўза бу дунёда турли хил шаҳватлардан тўсувчи экан охиратда дўзахдан қалқон бўлади». Демак, биз рўза тутиш билан гуноҳлардан тийилсак ва қалқонимизга турли хил шикастлар етишидан сақлансак у охиратда биздан дўзах оловини тўсади. Бу эса биз орзу қилган энг улкан ютуқдир. Аллоҳ барчамизга тутаётган рўзаларимиз охиратда қалқонимиз бўлишини насиб айласин!

«Фатҳул мулҳим» китоби асосида

Ийсохон Яҳё тайёрлади

Рамазон-2019
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Энг гўзал исмлар Аллоҳникидир (2-мақола)

22.11.2024   2314   4 min.
Энг гўзал исмлар Аллоҳникидир (2-мақола)

العَظِيمُ

34. Ал-Аъзийм.

Ақл тасаввур қила олмайдиган даражада азаматли ва улуғ.

 

الغَفُورُ

35. Ал-Ғафур.

Кўп мағфират қилувчи.


الشَّكُورُ

36. Аш-Шакур.

Оз амал учун кўп савоб берувчи.

 

العَلِيُّ

37. Ал-Алий.

Мартабаси олийликда бениҳоя.

 

الكَبِيرُ

38. Ал-Кабийр.

Ҳар бир нарсадан улуғ.

 

االْحَافِظُ

39. Ал-Ҳафиз.

Ҳар бир нарсани муҳофаза қилувчи.

 

المُقِيتُ

40. Ал-Муқийт.

Барча моддий ва руҳий ризқларни яратувчи.

 

الحَسِيبُ

41. Ал-Ҳасийб.

Кифоя қилувчи. Қиёматда бандаларнинг ҳисобини қилувчи.


الجَلِيل

42. Ал-Жалийл.

Сифатлари улуғ зот.


الكَرِيمُ

43. Ал-Карийм.

Биров сўрамаса ҳам, ҳеч бир эваз олмасдан, нарсаларни кўплаб ато қилувчи.


الرَّقِيبُ

44. Ар-Рақийб.

Ҳеч бир заррани ҳам қўймай текшириб турувчи.

 

المُجِيبُ

45. Ал-Мужийб.

Дуоларни ижобат қилувчи.

 

الوَاسِعُ

46. Ал-Восиъ.

Ҳамма нарсани кенг илми ила иҳота қилган. Барчани кенг раҳмати ила қамраб олган.


الحَكِيمُ

47. Ал-Ҳакийм.

Ҳар бир нарсани ҳикмат ила қилувчи.

 

الوَدُودُ

48. Ал-Вадуд.

Барчага яхшиликни раво кўрувчи.

 

المَجِيدُ

49. Ал-Мажийд.

Шон-шарафи ва қадри беҳад юксак.

الباعث

50. Ал-Боъис.

Халқларга пайғамбарлар юборувчи. Кишиларга ҳиммат юборувчи. Ўликларни қайта тирилтирувчи.

 

الشَّهِيدُ

51. Аш-Шаҳийд.

Ҳар бир нарсага ҳозиру нозир. Барчага шоҳидлик берувчи.

 

الحَقُّ

52. Ал-Ҳақ.

Ўзгармас, собит зот. Ҳақни юзага чиқарувчи.

 

الوَكِيلُ

53. Ал-Вакийл.

Барчанинг иши унга топширилган зот.

 

القَوِيُ

54. Ал-Қовий.

Қувватли Зот.

 

المَتِينُ

55. Ал-Матийн.

Машаққат билмас, кучли Зот.

 

الوَلِيُ

56. Ал-Валий.

Муҳаббат қилувчи, нусрат берувчи ва халқининг ишини юритувчи зот.

 

الحَمِيدُ

57. Ал-Ҳамийд.

Барчага мақтовлар ила мақталган зот.


المُحْصِى

58. Ал-Муҳсий.

Барча нарсанинг ҳисобини олувчи зот.

 

المُبْدِئ

59. Ал-Мубдиъ.

Барча нарсаларни аввал бошдан бор қилган зот.

 

المُعِيد

60. Ал-Муъийд.

Йўқ бўлган нарсаларни яна қайтадан бор қилувчи.

 

المُحْيِى

61. Ал-Муҳйи.

Тирилтирувчи. У зот ўликларни тирилтирувчидир.

 

المُمِيت

62. Ал-Мумийт.

Ўлдирувчи. Барча жонзотларнинг жонини олувчи.

 

الحَيُّ

63. Ал-Ҳайй.

У ҳамиша тирикдир, У ўлмайди. Аллоҳнинг ҳаёти абадийдир, ўлим ила йўқ бўлмас. Аллоҳнинг ҳаёти азалий, олдин йўқ бўлган эмас.

 

القَيُّومُ

64. Ал-Қайюм.

Ҳар бир нарса устида турувчи ва ҳар бир турувчи нарса Унинг сабабидангина туради.

 

الوَاجِد

65. Ал-Вожид.

Хоҳлаган нарсасини топувчи. Бу ишда биров Уни тўса олмайди.

 

المَاجِد

66. Ал-Мажид.

Улуғлик ва шараф соҳиби.

 

Даврон НУРМУҲАММАД