Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
16 Июн, 2025   |   20 Зулҳижжа, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:04
Қуёш
04:49
Пешин
12:29
Аср
17:39
Шом
20:01
Хуфтон
21:40
Bismillah
16 Июн, 2025, 20 Зулҳижжа, 1446

Саҳарликда “тўйиб овқат еб олиш керак”ми?!

13.05.2019   39515   3 min.
Саҳарликда “тўйиб овқат еб олиш керак”ми?!

     Танловга!

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Пайғамбаримиз Муҳаммад саллоллоҳу алайҳи васаллам ўз ҳадис шарифларида қуйидагича марҳамат қилганлар: “Саҳарлик қилинглар, албатта унда барака бордир”. (Бухорий ва Муслим ривояти)

Бошқа бир ривоятда эса “Ким рўза тутишни истаса, бирор нарса билан бўлса ҳам саҳарлик қилиб олсин”, дейилган. (Аҳмад ривояти)

Саҳарлик ҳам дунёвий, ҳам ухровий фойдаларни ўз ичига олади:

- Ибодатларни тақво билан қилиш, субҳ пайтида қироат, зикр ҳамда истиғфор билан машғул бўлишга ёрдам беради. Қорни оч одам эса бу нарсаларга дангасалик қилади, ҳосизланади.

- Саҳарлик ҳусни хулққа чақиради. Қорни оч лдам эса одатда жаҳлдор бўлиб қолади.

- Рўза тутишда дангасалик ва бепарволикдан асрайди.

- Саҳарлик – суннатга эргашишдир. Саҳарликда Набий саллоллоҳу алайҳи васаллам суннатларига эргашаман, тоат-ибодатларимга куч тўплайман, деб ният қилган киши катта ажрларга эга бўлади.

- саҳарлик туннинг охирида бўлгани учун дуо ва зикрлар қабул бўлиши умид қилинади.

- Саҳарлик қилган киши аҳли китобларга ўхшамайди. Чунки, ҳадисда бундай айтилган: “Бизнинг ва аҳли китобларнинг рўзасидаги фарқ саҳарлик қилишдадир”.

- Бомдод намозини жамоат билан адо қилишга сабаб бўлади.

Саҳарликнинг афзал пайти бомдод пайтига яқин қилинганидир. Тўғри, уни эрта қилиб олса ҳам, саҳарлик қилмай ният қилиб ётса ҳам бўлади. Бу суннатга хилофдир. Эрта саҳарлик қилган одам одатда ухлаб, бомдодни қазо қилиб қўяди.

(Шу ўринда бир гап: “Ким рўза тутишни истаса, бирор нарса билан бўлса ҳам саҳарлик қилиб олсин”, ҳадиси халқ орасида нотўғри талқин қилинади. Яъни ким саҳарлик вақтига ухлаб, улгурмай қолса, ҳеч бўлмаганда сув ичиб олиши керак, дейишади. Бу мутлақо нотўғри. Саҳарлик вақти ўтгач, нарса ейиш рўзани бузилишига сабаб бўлади. Набодо, киши саҳарлик вақтига ухлаб, тақвимдаги оғиз ёпиш вақтдан кеч уйғонса, ҳеч нарса емай, ният қилиб қўя қолади. Овқат емай рўзадорга айлангани, овқат еб рўзани бузгандан минг карра афзалдир!)

Хўш, саҳарликда қандай таомлар истеъмол қилинади? Кучли ва тўйимли таомларми? Мутахассислар қуйдаги тавсияларни берганлар:

  • Кўкатлар. Маълумки кўкатлар витаминларнинг кони.
  • Хурмо. Унинг фойдали хусусиятлари кўплиги ва тўйимлилиги учун саҳарликда ейиш соғлик учун роса фойдали.
  • Сут ва сутлик маҳсулотлар. Уларда протеин ва суякларни мустаҳкамловчи калций моддаси жуда кўп.
  • Сув. Сувни ҳам меъёрда жуда кўп ҳам, жуда кам ҳам қилмайичилади.
  • Мева ва сабзавотлар. Вазн тўплашдан ҳимоя қилади ҳамда организмга фойдали озуқаларни юборади.
  • Енгил ҳазм бўладиган таомлар, шўрвалар.

Саҳарликда кучли тузланган, дудланган, газли, ёғли, ўта ширин ҳамда бадҳазм нарсаларни емаслик лозим. Маслан, кунда ош, қозон кабоб, норин, манти, ҳоним, бешбармоқ сингари кучли таомларни ейиш ошқозоннинг зўриқишига олиб келади.

Маълумки, рўза тутилганда ошқозон йил давомида учрган қийинчиликлардан халос бўлади, дам олади ва ўз-ўзини тозалайди. Оддий тилда айтганда, “ҳашар” содир бўлади. Шу боис, ҳамма ўзининг жисмоний салоҳиятидан келиб чиққан ҳолда саҳарликни ўртача қилгани, дастурхонда мева-сабзавотлар ҳамда хурмо аримаслиги лозим.

 

Хадичаи Кубро аёл-қизлар билим юрти

 ўқитувчиси Н.Саидакбарова тайёрлади

Рамазон-2019
Бошқа мақолалар

Институтни тамомлаган фарзандга отанинг насиҳати

12.06.2025   7283   4 min.
Институтни тамомлаган фарзандга отанинг насиҳати

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар, Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин!

Қалбим сурури, кўзим қувончи бўлган азиз фарзандим! Сиз дунёга келганингизда менданда бахтли инсон йўқ эди. Илк бор мустақил қадам босганингиз, “дадажон” деб, эркаланганингиз, телефон қилиб “дада уйга қачон келасиз?” деганингиз кечагидек ёдимда.
Кўз очиб юмгунча бир зумда улғайдингиз... Мактабда тенгқурларингиз орасида тарбиянгиз билан ажралиб турардингиз.


Ёшлигингиздан орзу қилган Тошкент Ислом институтининг талабаси бўлиш бахтига эришсин дея кечалари онангизнинг йиғлаб қилган дуолари, “Аллоҳим фарзандимга манфаатли илм бергин” деб қилган илтижоларим ижобат бўлганини эшитганимда кўз ёшларимни тиёлмагандим. Юзлаб қоракўзлар ичидан талаба бўлиш бахти сизга насиб бўлгани учун Роббимга ҳамдлар айтдим.


Мана орадан 4 йил ўтди. Бугун бу файзли ва муборак даргоҳни тарк этмоқдасиз.
Эй Фарзандим! Бугун фурсатдан фойдаланиб, Сизга кичик бир насиҳатни қилмоқчиман. Унга умрингизнинг охирги лаҳзаларигача амал қилишингизга Аллоҳ тавфиқ беришини сўраб қоламан.


Азиз дилбандим! Сиз эндигина 4 баҳорни кўрган болакай эдингиз. Жажжи қўлларингиздан тутиб сизни боғчага олиб кетардим. Шунда дўкондаги машина ўйинчоғини кўриб қолиб, олиб беринг деб роса хархаша қилгандингиз. Олиб беришни жуда истардимку, аммо афсуски олдимда шу кичкинагина ўвинчоқни олиб беришга ҳам пулим йўқ эди....Жонимни сўрашса сизга беришга тайёрман болам... ўзимдан афзал инсон бўлишингиз учун бор имкониятимни ишга солиб ҳаракат қиламан. Баъзан дуода ўзимни унутсамда, сизни асло унутмайман.

Орадан йиллар ўтиб, Расулимиз алайҳиссаломнинг суннатларига мувофиқ никоҳ тўйингизни ўтказдик. Шу куни сизни муборак этгани сўзга чиққанимда сизга мендан аразлаб, ҳатто гаплашмай қўйишингизга сабабчи ўша кичкина машинани топширганимда жуда уялиб, юзларингиз қизариб кетганди...
Жоним болам, ниятим сизни уялтириш эмас... Сизга фақат яхшиликларни тилайман. Сизга бутун умрингиз ва охиратингиз учун керак бўладиган муҳим бир сабоқни амалий тарзда етказгим келди, холос...

Унутмангки, кунлар ўтиб Аллоҳнинг ҳузурига қайтариласиз. Бир кун аниқ Роббимизнинг олдида турамиз. Аллоҳ таоло ҳар биримизнинг қилган амалимизни бирма-бир ҳисоб-китоб қилади. Шундай кунда уммати Муҳаммад бўлган сиз дилбандим амалларингизнинг жуда оз ва кичкиналиги билан бутун халойиқнинг олдида уялиб қолманг! Бунинг учун ҳар бир амалингизни холис Аллоҳ таоло учун қилинг! Ҳеч кимни ғийбат қилманг, бошқаларга ҳасад қилманг!

Унутмангки, сиз Аллоҳ таолонинг динини етказишдаги омонатдорсиз. Улуғ зотларга илм бешиги бўлган маъҳаднинг вакилисиз. Сиз уларга сўзсиз муносиб бўлишингиз керак. Зеро, халқимиз муборак Ислом динимизни – имом тимсолида кўради.

Бизни залолатдан ҳидоятга, зулматдан ёруғликка, жаҳолатдан маърифатга, бахтсизликдан саодатга олиб чиққан, бу йўлда молларини ҳам, жонларини ҳам аямаган, ҳамиша фақат биз бевафо умматнинг ғамида бўлган севикли Пайғамбаримиз Муҳаммад Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам нимага буюрган бўлсалар шуни маҳкам тутинг, нимадан қайтарган бўлсалар ундан тийилинг. Ҳадисларини ёдлашга ҳарис бўлинг, ҳаётлари, сифатлари, хулқлари ва йўлларини кўпроқ ўрганинг ва уларга амал қилинг.

Асло эришган ютуғингиз билан чекланиб қолманг. Кимдир ёки нимадир учун илм олманг. Энг муҳими – илм ибодат эканини унутманг!

Қуръонни қўлингиздан қўйманг. Қуръонга муҳаббатли бўлинг!

Жигарпорам, мусофирчилик, ота-онадан узоқда юриш, уларга бўлган меҳрни ҳам узоқлаштирмасин. Унутмангки, биз сизни яхши кўрамиз, сиз бизнинг ҳамиша қалбимизда, дуоларимиздасиз. 

Сизни кўришимиз болалигингизни, бахтли онларингизни, қувонч билан югуриб қучоғимизга ўзингизни отишингизни ёдимизга солади.
Сиз келмай қўйсангиз бизнинг юраклар сиқилиб, соғинчдан ва хавотирдан жам бўлмайди. 

Сиздан ягона илтимосимиз шуки, дуоларингизда доимо эслаб, Аллоҳ таолодан бизга раҳм-шафқат сўранг. Қанийди, Жаннатда барча ота-оналар қаторида турганимизда исмларимиз билан чақирилиб, “фарзандингиз Қуръон ёдлаб, қилган солиҳ амаллари учун сизга мукофот – иззат тожи кийдирилади” деганини эшитсак эди... Бу бизнинг энг буюк орзуимиз.
Аллоҳ таоло барчамизни жаннатда бирга қилсин! Иззат тожини киядиган зотлардан қилсин! Омийн.

Даврон НУРМУҲАММАД