Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
05 Ноябр, 2024   |   04 Жумадул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:39
Қуёш
06:59
Пешин
12:12
Аср
15:32
Шом
17:16
Хуфтон
18:31
Bismillah
05 Ноябр, 2024, 04 Жумадул аввал, 1446

Рамазон рукнидан: саҳарликда барака бор

13.05.2019   32641   4 min.
Рамазон рукнидан: саҳарликда барака бор

Пайғамбар алайҳиссалом: “Саҳарлик қилинглар, албатта саҳарликда барака бордир”, дедилар (Муттафақун алайҳ).

Ушбу ҳадиси шариф орқали Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам рўзадорларни саҳарлик қилишга буюрмоқдалар ва бунинг ҳикматини баён қилиб “албатта саҳарликда барака бордир”, дея таъкидламоқдалар.

Барака бирор бир нарсада илоҳий яхшиликнинг зиёда ва бардавом бўлмоғидир.

Айрим рўзадорларда саҳарликка эътиборсизлик қилиш ҳолатлари учраб туради. Айримлар таровеҳ намозларидан сўнг ёки ухлашдан аввал бир йўла таомланиб олади. Бу ҳолат Расулуллоҳ кўрсатмаларига номувофиқдир. Баъзилар уйқуни афзал кўриб шундай қилишса, айримлар саҳарликнинг хайр ва баракасидан бехабар эканликлари боис бепарво бўлишади.

Қуйида саҳарликнинг ҳикматлари ва баракотларидан айримларини зикр қиламиз:

  • Саҳарликка турган инсон энг аввало Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сўзларига итоат қилган, суннатларига эргашган бўлади. Расулуллоҳга итоат қилмоқ эса барча муваффақиятларнинг калитидир. Аллоҳ таоло марҳамат қилади:”Ким Аллоҳга ва Унинг пайғамбарига итоат этса, бас у улуғ бахтга эришибди”. (Аҳзоб сураси 71-оят)
  • Саҳарлик қилмоқ мусулмонларнинг шиорларидан бўлиб, бу билан бошқа динларнинг рўзаларидан ажралиб туради.
  • Саҳарлик қилмоқ кун бўйи намоз, Қуръон тиловати, Аллоҳни зикр қилиш, илм олиш, ҳалол касб қилиш каби бошқа шаръий амалларни иштиёқ ва тетиклик билан амалга оширишда ёрдам беради. Саҳарлик қилмаган инсон қуввати камайиб, заифлашиб қолиши сабабли юқоридаги каби амалларни эриниб, малолланиб амалга оширади. Натижада ибодатлари ва бошқа амаллари нуқсонли бўлиб қолади.
  • Саҳарлик қилган инсонга Аллоҳ ва унинг фаришталари салавот айтадилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Албатта Аллоҳ ва унинг фаришталари саҳарлик қилувчиларга салавот айтадилар” (Имом Табароний ва ибн Ҳиббонлар ривояти). Аллоҳнинг мўминларга салавоти уларга раҳматини нозил қилиши, фаришталарнинг мўминларга салавоти эса гуноҳларини кечишини сўраб Аллоҳга истиғфор айтишларидир.
  • Саҳарлик қилган инсон саҳарлик қилмаган инсонда ўта очлик ва ҳолсизлик сабабидан пайдо бўладиган тоқатсизлик ва баджаҳллик каби ёмон феъллардан омонда бўлади.
  • Саҳарлик қилишга турган инсон дуолар ижобат бўладиган, сўралган нарсалар ато этиладиган, гуноҳлар кечириладиган фурсатга ноил бўлади. Зеро, Расулуллоҳ алайҳиссолату вассалом марҳамат қиладилар: ”Роббимиз табарока ва таоло ҳар кечанинг учдан бири қолганида дунё осмонига нозил бўлиб, “Ким Менга дуо қиладики, қабул қилсам, ким Мендан сўрайдики, унга берсам, ким Менга истиғфор айтадики, уни мағфират қилсам”, дейди”. (Муттафақун алайҳ). Шубҳасиз, саҳарлик вақти ана шу фазилатли фурсатнинг бир қисмидир.
  • Саҳар чоғи гуноҳларга истиғфор айтиш учун энг афзал вақтлардан бири ҳисобланади. Аллоҳ таоло бундай бандаларини Ўз Каломида “Саҳарларда истиғфор айтувчилар”, дея мақтаган. Саҳарликка турган инсон истиғфор айтиб, Қуръонда мақталган бандалар сифатига эга бўлади.
  • Саҳарлик қилган инсон уйқуси қочиб, тетик ҳолатга келгани учун жамоат намозига чиқиши ҳам осон бўлади. Рамазон ойида бомдод намозида масжидларда жамоатнинг кўпайиб қолиши ҳам бунга далилдир.
  • Шариат кўрсатмаси, Расулуллоҳнинг амрлари деган ният билан саҳарлик қилинса, саҳарликнинг ўзи ҳам ибодат бўлади. Яъни, кун бўйи емоқ-ичмоқдан тийилмоқ шариатнинг кўрсатмаси бўлганидек, саҳарликда емоқ-ичмоқ ҳам шариатнинг кўрсатмасидир.
  • Саҳарлик қилган инсон рўзадан малолланмайди, балки эртанги кун рўзасини интиқлик билан кутади. Аксинча, саҳарлик қилмаган инсон машққатга учраб, қийналиб қолгани учун кейинги кун рўзасидан малолланиш пайдо бўлади. Ҳар қандай ибодатни малолланмасдан, тетиклик ва хушҳоллик ила адо этмоқ матлубдир.
  • Кунни саҳарлик қилиш билан бошлаган инсоннинг кун давомида қиладиган ишларига баракотлар ато этилади.

Демак, ҳар бир мусулмон Рамазон ойининг улуғ туҳфаларидан бўлган саҳарликка жиддий эътибор қилиб, ундаги илоҳий раҳмат ва баракотларга мушарраф бўлмоққа интилмоғи лозим экан.

 

Шавкатжон АЛИБОЕВ

Чирчиқ шаҳар “Ўрта маҳалла”

жоме масжиди имом-хатиби

 

Рамазон-2019
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Эришиш имконсиз нарсани орзу қилса бўладими?

29.10.2024   5632   2 min.
Эришиш имконсиз нарсани орзу қилса бўладими?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Илк ваҳий келган вақтда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам қўрқиб кетганлари боис онамиз Хадича разияллоҳу анҳо амакиси Варақа ибн Навфал олдига бориб, вазиятни тушунтирадилар. Анча ёшга кириб қолган Варақа: “Сенга қавминг душманлик қилиб, юртингдан чиқарган вақтда, қанийди мен ҳам бўлсам эди, сенга ёрдам берган бўлардим!”, дейди – Имом Бухорий ривояти.

Ибн Ҳажар раҳматуллоҳи алайҳ айтади: “Агар унда яхшилик бўлса, имконсиз нарсани хоҳлаш, орзу қилиш мумкинлигига бу ҳадис далилдир. Варақа яна ёш йигит бўлишни хоҳлади, лекин бу имконсиз нарса, яъни инсон умри давомида бир марта ёшлик даврида яшайди” –  “Фатҳул Борий”, 1/26.

Маълумки, инсонда истаклар мавжуд. Баъзан вақт, умр каби ортга қайтмайдиган жиҳатларни орзу қилади. Болаликка қайтгиси ёки бошқа ҳудудларга кетгиси келади. Мана шундай вазиятларда ният қилаётган нарсаси яхшилик, хайрли бўлса, уни орзу ва ният қилса бўлади. Кўпгина одамлар пайғамбарлар, саҳобалар даврида бўлиб қолсам, фалон-фалон хайрли ишларни қилар эдим, деб ўй суради. Воқеликда уларнинг даврига қайтишнинг иложи йўқ, лекин шундай бўлса-да, Варақа ибн Навфал каби хайрли ният қилса, бунинг ёмон томони йўқ.

Варақа ибн Навфал Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга саҳоба ҳисобланмайди. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Варақани ёмонламанглар! Зеро, тушимда унинг учун тайёрлаб қўйилган бир ёки икки жаннатни кўрдим”, деганлар – Имом Баззор ва Ҳоким ривоятлари. Ҳоким бу ҳадисни имом Бухорий ва Муслимлар шартига кўра саҳиҳ, деган. Манбалардан маълумки, пайғамбарларнинг тушлари ҳам ваҳий ўрнидадир.

Юқоридаги фикрларга шуни қўшимча қилиш мумкинки, инсон яхши нияти эвазига Аллоҳдан савоб, мукофот олади.

Абу Кабша розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай деганлар: “… Бир бандага Аллоҳ бойлик ва илм беради. У Раббига тақво қилади, силаи раҳм қилади ва унда Аллоҳнинг ҳаққини билади. Бу энг афзал даражадир. Яна бир бандага Аллоҳ илм беради, аммо бойлик бермайди. Шунга қарамай унинг нияти тўғри, агар Аллоҳ менга ҳам бойлик берганида фалончининг амалини қилган бўлардим, дейди. У ниятига яраша ажр олади ва у иккисининг савоби бир хил” – Имом Термизий, Имом Ибн Можа ва Имом Аҳмад ривояти.

Ҳадисдан кўриниб турибдики, банда моддий-жисмоний имкони бўлмай туриб, бирор хайрли ишни қилишни истаб ният қилса, эвазига ўша ишни қилгандек савоб олади.

Пўлатхон Каттаев,
ТИИ Ҳадис ва ислом тарихи фанлари кафедраси катта ўқитувчиси.

МАҚОЛА