Бизларга кўз неъматини берган Аллоҳ таолога беадад ҳамду санолар бўлсин. Кўзни ҳаромдан сақлашни таълим берган зот Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)га салавот ва саломлар бўлсин.
Баъзилар кўзнинг ҳам рўзаси бўладими, деб ажабланадилар. Ҳа азизлар, кўзнинг ҳам ўзига хос ва мос рўзаси бор. Кўзни ҳаромдан тийиш, фаҳшдан юмиш, қайтарилган нарсалардан сақлаш, унинг рўзасидир. Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади:
“(Эй, Муҳаммад!) Мўминларга айтинг, кўзларини (номаҳрам аёллардан) қуйи тутсинлар ва авратларини (зинодан) сақласинлар! Мана шу улар учун энг тоза (йўл)дир. Албатта, Аллоҳ улар қилаётган (сир) синоатларидан хабардордир” (Нур, 30).
Муфассирлар ушбу оятни: “Эй Муҳаммад мўминларга айтингки, авратларини зинодан сақлаб, қараш ҳалол бўлмаган жойлардан кўз юмсинлар, унга назар солишни ёмон кўрсинлар. Мана шу комил имон далилидир”, деб тафсир қилганлар.
Эркак маҳрамларининг боши, бўйин ва бўйин атрофи, болдири ва тўпиқларига қараш билан гуноҳкор бўлмайди. Бегона аёлнинг эса, юзи, кафти ва оёқларига кўзнинг ногоҳ тушишининг зарари йўқ.
Эркак кишининг бошқа эркак кишига нисбатан аврати киндик остидан тиззасининг тагигача бўлган қисмидир. Бу аврат қисмини эркакка ҳам аёлга ҳам кўрсатиши ҳалол эмас. Бу ҳақида Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Эркак бошқа эркакнинг авратига, аёл бошқа аёлнинг авратига қарамайди. Шунингдек, икки эркак яланғоч ҳолда, икки аёл яланғоч ҳолда бир тўшакка ўраниши мумкин эмас”, дедилар (Имом Муслим ривояти).
Қуръони каримда марҳамат қилинади:
“Мўминаларга ҳам айтинг, кўзларини (номаҳрам эркаклардан) қуйи тутсинлар ва авратларини (зинодан) сақласинлар!..” (Нур, 31).
Ушбу оят тафсирида: “Эркак бегона аёлга қараши мумкин бўлмаганидек, аёллар ҳам номаҳрам одамга қараши ҳалол эмас”, дейилган. Аёл киши маҳрамларининг ҳам, бегона эркакларнинг ҳам киндиги остидан тиззасининг тагигача бўлган аъзоларига қараши ҳаромдир. Аёл эркак кишини кўриб шаҳватланса, ундан кўзини юмиши фарздир. Аёл киши аъзоларининг маҳрамига кўрсатиши мумкин бўлган, яъни боши, бўйин ва бўйин атрофи ҳамда тиззасидан пастки қисмига бошқа аёлнинг кўзи тушишининг зарари йўқ. Шундан бошқа аъзоларини бошқа аёл кишига кўрсатиши мумкин эмас. Чунки бу ишдан Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) қайтарганлар.
Кўз қалб буйруғини бажарувчи ижрочи ва руҳнинг эшигидир. Кўздан қалбга хайриятлар ва яхшиликлар кириши мумкин. Шунингдек, уни азобланишига сабаб бўлувчи нарсалар ҳам кириши мумкин. Инсон кўзини ҳаромдан тиймаса, ибодати кетади, таот-ҳаловати йўқолади, имон ва ишонч таъмини билмайди, қаттиқ гуноҳкор бўлади, кўзининг нури кетади ва зеҳни ўлади. Ким кўзини фаҳш ва ёмон нарсалардан юмса, Аллоҳ таоло унга имон ҳаловатини беради, инсон уни кўксида ҳис этади.
Кўзини ҳаромдан юмган мўмин қудрати буюк зот Аллоҳ таолога тоат, У зотнинг бандага берган бир неъматига эришиш, дунё ва охиратда азизлик, қалб саломатлиги, роҳати, хотиржамлиги ва фараҳи каби фойдаларига эришади. Шу билан бир қаторда банда фитна, бало ва хатолардан омонда бўлади. Аллоҳ таоло илм-маърифат ва тавфиқ бериб, тўғри йўлни кўрсатиши инсонга берилган буюк неъматдир.
Рўзада инсон оч бўлади. Очлик кўзни бўйсундиришнинг асосий омили бўлиб, уни хатодан сақлайди ва назар шаҳватини заифлаштиради. Шу билан бир қаторда кўз нурини зиёда қилади. Баъзилар таом ва ичимликдан тийилиш билан рўза тутади-ю, кўзи билан рўза тутмайди, яъни ҳаром жойлардан кўзни юммайдилар. Бу рўзанинг ҳақиқатини ва асл моҳиятини билмайдиган одамнинг рўзасидир.
Таом ва ичимликдан тийилганимиздек, ҳаром жойлардан кўзларимизни юмиш билан ҳам рўза тутайлик. Шоят қалбларимиз саломат бўлиб, руҳларимиз роҳатланиб “Аллоҳ буюкдир” деб нидо қилса. Аллоҳ таолонинг раҳмати, баракаси ва розилигини умид қилиб, кўз рўзасини тутишлик барчамизга насиб қилсин.
Баҳриддин ПАРПИЕВ
Бир ташкилот раҳбари “Ишга қабул қиламан” деб эълон берди. У ишга кирмоқчи бўлган инсонларни синаш мақсадида ўша эълон бўйича келадиган йўлнинг четида кўзи ожиз тиланчи қиёфасига кириб ўтириб олди. Сўнгра йўлга пул ташлаб қўйди.
Бир одам пулни кўриб тиланчига қараб кўзи кўрлигини билгач пулни чўнтагига солди. Бу ҳолатни кўрган раҳбар бошини силкитганча унинг орқасидан қараб қолди. Сал туриб яна шундай ҳолат кузатилди. Яна бир қанча вақт ўтиб, учинчи одам пулни тиланчилик қилиб ўтирган одамдан “Пул сизниники эмасми” дея сўради. Тиланчи: “Ҳа меники, тушиб қолган бўлса керак” деди.
Бироздан сўнг раҳбар кийимларни алмаштириб, ишига борди. Унга эълон бўйича талабгорлар келгани ҳақида хабар берилди. Раҳбар ўша йўлда учратган инсонларни бирма-бир чақириб суҳбат қилди. Суҳбат сўнгида кўчада ётган пул ҳақида сўраб пулларини қайтариб олди. Кейин учинчи одам кирганида эса кўчада ётган пулни тиланчига нега қайтаргани ҳақида сўрайди. У “Мен ҳалол пул топишни хоҳлайман. Ердаги пул меники эмасди. Унинг ўз эгаси борлигини яхши билардим” деб жавоб берди. Раҳбар унга эртадан ишга келишини айтди. Қолган икки кишини қайтариб юборди.
Хулоса: Бугун биз қайси касбда бўлишимиздан қатъий назар раҳбар айтган топшириқларни ўз вақтида бажаришимиз кераклигини унутиб қўймоқдамиз. Ваҳоланки, сиз топшириқни ўз вақтида қилмаётганингиз билан бу ишнинг баҳосини сизга эмас ташкилотга, унинг раҳбарига берилади. Бугун бирор лавозимда ишлаётганингиз бу АЛЛОҲ томонидан сизга берилган улуғ неъматдир. Шундай экан қайси касбда ишлашингиздан қатъий назар раҳбарга итоат этишлик, бу сизнинг бурчингиз. “Ташкилот менга нима бермоқда” деб эмас, “Мен ташкилотга, Ватанга, халқга нима бермоқдаман. Шу қилаётган ишимдан менга ва ўзгага манфаат етяптими” деган ўй ҳаммада бўлиши лозим.
Акбаршоҳ Расулов