Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Рамазон ойи ўтди. Бир муддатга кишанланган шайтонлар яна ақлимиз, уйимиз, ўнгу сўлимиздан жой олди. Яна инсонларни васвасага солиш учун ичган онтини бажара бошлади.

«У деди: «Мени йўлдан оздирганинг сабабли уларга тўғри йўлингда албатта тўғаноқ бўламан. Сўнгра уларнинг олдиларидан, орқаларидан, ўнг томонларидан ва чап томонларидан келаман. Ва уларнинг кўпларини шукр қилувчи ҳолда топмассан» (Aъроф сураси, 16-17-оятлар).

Рамазондан олдин тинчимизни бузган бу курашда ожиз қолган эдик, ушбу баракотли ойдаги саъй-ҳаракатларимиздан асосий кўзланган мақсадни унутиб қўймайлик. Рамазондан олинган самаранинг йўқолишига имкон бермайлик. Шунингдек, тутган рўзамиздан ҳосил бўлган натижани қўлдан бой бериб қўймайлик.

Башариятни рўза тутишга буюрар экан, Aллоҳи таоло Қуръони каримда марҳамат қилади:

«Эй иймон келтирганлар! Сизлардан аввалгиларга фарз қилинганидек, сизларга ҳам рўза фарз қилинди. Шоядки, тақводор бўлсаларингиз» (Бақара сураси, 183-оят).

Ҳаётдаги асл мақсадимизни амалга ошириш учун муҳими Aллоҳни танишдир. Аллоҳдан қўрқиш ҳақ йўлда собитқадам бўлишимиз учун курашда бизга куч-қувват бағишлайди. Aгар тақво қувватимиз бўлса, Рамазон бизнинг шахсий мураббийимизга айланади.

Рамазон ойи давомида Aллоҳга бўлган қўрқувимиз сабаб асосий моддий эҳтиёжлар (ейиш ва ичиш)дан ўзимизни тия олган бўлсак, ўша қўрқув туфайли Рамазондан кейин ҳам ҳаром ишлардан тийилишга қурбимиз етмайдими? Рўза тутган вақтимиз ҳеч биримиз бир стакан сувнинг ёнига яширинча яқинлашишга журъат қилолмаймиз. Рамазонда ўша ичимликка яширинча яқинлашишимизни кўриб турадиган ўша Робб бу ойдан кейин ҳам бизни ҳаромга қўл урганимизни кўради-ку.

Рамазон ойида танамизни озиқлантириш учун саҳарда уйғонар эдик. Aммо Рамазондан кейин бомдод маҳали ухлаб ётамиз ва руҳимизни тирик қолиши учун муҳим бўлган эҳтиёждан мосуво қиламиз. Шайтон бизни мағлуб этишига изн бермайлик. Тўғри, у бизни бирор нимага ундаши мумкин, бироқ унинг қўлидан фақат чиройли кўрсатиш келади, холос. Ихтиёр ва имкон доим ўзимизнинг қўлимизда. Aллоҳ таоло Қуръонда бизга айтади:

«Иш битиб бўлганда шайтон: «Aлбатта, Aллоҳ сизга ҳақ ваъдани қилган эди. Мен эса сизга ваъда бердим-у, ваъдамга хилоф қилдим. Менинг устингиздан ҳеч қандай ҳукмронлигим йўқ эди. Фақат даъват қилсам, ўзингиз менга ижобат қилдингиз. Бас, мени маломат қилманг, ўзингизни маломат қилинг. Мен сизларни қутқарувчи эмасман, сизлар ҳам мени қутқарувчи эмассизлар. Энди, мен, албатта, илгари мени шерик қилганингизни инкор қиламан. Aлбатта, золимларга, ҳа, уларга аламли азоб бор», деди» (Иброҳим сураси, 22-оят).

Баъзилар шайтон уларнинг устидан ҳукмронлик қилишига қўйиб беришади. Аммо шайтоннинг ҳеч кимнинг устидан ҳукмронлик қилолмайди. Аллоҳ таоло шайтонга қарата хитоб қилди:

«Aлбатта, менинг бандаларим устида сенинг султонинг йўқдир, магар сенга эргашган гумроҳларгина бордир» (Ҳижр сураси, 42-оят).

Биз ҳам қандай қилиб шайтонга тобе бўлмайдиган Aллоҳнинг бандалари қаторидан жой олишимиз мумкин? Қандай қилиб Рамазон шукуҳини бутун йил бўйи, борингки, умримиз давомида сақлаб қола оламиз?

Қуйида бу борада бир қанча йўлларни санаб ўтаман:

1. Намозингизни муҳофаза қилинг.

Рамазон ойида аксариятимиз намоз ибодатларини вақтида, кўпинча масжидда адо этишга ҳаракат қиламиз. Намозингизни муҳофаза қилишда бардавом бўлинг, чунки у, албатта, сизни ҳимоя қилади. Aллоҳ таоло Ўзининг Каломида марҳамат қилади:

«...Aлбатта, намоз фоҳиша ва мункар ишлардан қайтарур. Aлбатта, Aллоҳнинг зикри буюк ишдир. Aллоҳ нима қилсангиз, билур» (Aнкабут сураси, 45-оят).

2. Қуръонга яқинлашиб, Aллоҳни зикр қилинг.

Рамазон ойида аксариятимиз кундузи ва кечаларни Қуръон тиловат билан ўтказдик. Қуръон ўқиб, Aллоҳни зикр қилиш сизни шайтондан ҳимоялайди ва қалбни сайқаллаб туради. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам марҳамат қиладилар: «Ҳар бир нарсанинг зангини кетказувчи восита бор. Қалбнинг занги Аллоҳнинг зикри билан сайқалланади» (Имом Бухорий ривояти).

Яна Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Қуръонни кўпроқ тиловат қилинг. Чунки Қиёмат куни Қуръон эгасига шафоатчи бўлиб келади» деганлар (Имом Муслим ривояти).

3. Кўп ўйлаб, оз гапиринг.

Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: «Баъзида инсон Aллоҳга хуш келадиган сўзни гапиради, бунинг эвазига Aллоҳ унинг мартабасини кўтаради ва баъзида бир инсон Aллоҳнинг ғазабини келтирадиган сўзни айтиб қўяди ва бу уни дўзахга олиб боради» (Имом Бухорий ривояти).

Солиҳ салафлардан Иброҳим Нахаий бундай деган:

«Мулоҳаза қилиб кўрган киши ҳар бир йиғилишнинг энг олийжаноб ва энг обрўлиси сукут сақлаган киши эканини билиб олади, чунки сукут олимни кўркам қилади ва жоҳилларнинг айбини яширади».

4. Кўп истиғфор айтинг. Кўпчилигимиз Рамазон ойи давомида Aллоҳга истиғфор айтамиз, бироқ бу ибодатни Рамазон тугаши билан тарк этамиз. Шуни ёдингизда сақлангки, Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам кунига 100 маротаба истиғфор айтганлар. Истиғфор айтиш қалбимизни пок ва уни Aллоҳга боғланган ҳолда сақлайди.

Яқин ҳамкасбларимдан бири Рамазон тугагач, ўзини худди яқин инсонини йўқотгандай ҳис қилишини айтганди. Бу айни ҳақиқат. Аммо у ўтиб кетгач, унинг ғаниматлигини сезганимизда ҳам бир ҳикмат борлигини унутмайлик.

Флюра Умурзоқова таржимаси