Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
23 Декабр, 2024   |   22 Жумадул сони, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:21
Қуёш
07:46
Пешин
12:27
Аср
15:17
Шом
17:01
Хуфтон
18:21
Bismillah
23 Декабр, 2024, 22 Жумадул сони, 1446

“Ал-Азҳар” кутубхонаси тажрибалари ўрганилди

27.01.2019   3259   2 min.
“Ал-Азҳар” кутубхонаси тажрибалари ўрганилди

Миср давлатида хизмат сафарида бўлиб турган Ўзбекистон мусулмонлари идораси бўлим мудирлари Муҳаммад Аюбхон домла Ҳомидов ва Камолиддин Маҳкамов Ўзбекистоннинг Мисрдаги элчихонаси вакиллари ҳамрохлигида ал-Азҳар кутубхонаси фаолияти билан яқиндан танишиб, бой тажрибаларини ўзлаштирдилар.
Ал-Азҳар кутубхонаси мудири Абдулмажид Аҳмад Абдуллатиф ва малакали мутахассислардан ноёб асарларни сақлаш, таъмирлаш, электрон нусхаларини олиш ва фойдаланиш тартиблари борасидаги кўп йиллик тажрибалар ўрганилди.
Маълумки, Ўзбекистон мусулмонлари идорасида сақланаётган араб ёзувидаги қўлёзма асарлар, тошбосма китобларнинг сақлаш ва таъмирлаш ҳолати мониторинг қилиниб, уларнинг электрон базасини шакллантириш ишлари бошланган. Шу билан бирга, Диний идора фондида сақланаётган қадимий қўлёзмаларни босқичма-босқич таъмирлаш учун зарур кимёвий моддаларни ишлатиш, фондни замонавий технологик ускуналар билан жиҳозлаш бўйича амалий ҳаракатлар ҳам бошлаб юборилган.
Миср сафари мана шундай ишларни энг юқори сифатда амалга оширишда жуда қўл келади. Диний идора фондидаги қўлёзма ва тошбосма манбаларни таъмирлашда муайян муаммолар бор эди. Айниқса, соҳа мутахассислари маслаҳати ва тажрибасига эҳтиёж катта. Чунки сўнгги йилларда фонддаги айрим асарларни таъмирлаш зарурати пайдо бўлмоқда. Бундай долзарб масалаларнинг оқилона ечими – инновация, интеллектуал билим ва илм-фаннинг янги ютуқларини амалиётга татбиқ этишдир.
Бу борада жаҳон миқёсида ноёб ҳисобланган Миср давлатидаги йирик кутубхоналар, илмий тадқиқот марказлари ва музейларнинг бой тажрибалари жуда ҳам катта фойда беришига ишонамиз.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Дунё янгиликлари
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Масийҳ Дажжолнинг сифатлари (биринчи мақола)

23.12.2024   791   8 min.
Масийҳ Дажжолнинг сифатлари (биринчи мақола)

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

عَنِ ابْنِ عُمَرَ اللهِ رَضِي اللهُ عَنْهُ قَالَ: قَامَ رَسُولُ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي النَّاسِ فَأَثْنَى عَلَى اللهِ بِمَا هُوَ أَهْلُهُ ثُمَّ ذَكَرَ الدَّجَّالَ، فَقَالَ: «إِنِّي َلَأُنْذِرُكُمُوهُ وَمَا مِنْ نَبِيٍّ إِلَّا وَقَدْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ، وَلَكِنِّي سَأَقُولُ لَكُمْ فِيهِ قَوْلًا لَمْ يَقُلْهُ نَبِيٌّ لِقَوْمِهِ، إِنَّهُ أَعْوَرُ، وَإِنَّ اللهَ لَيْسَ بِأَعْوَرَ».

Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ алайҳиссалом одамлар орасида туриб, Аллоҳга лойиқ ҳамду сано айтдилар, сўнг Дажжол ҳақида сўзлаб, шундай дедилар: «Мен сизларни ундан огоҳлантираман! Ҳар бир набий ҳам ўз қавмини ундан огоҳлантирган. Лекин мен сизларга у ҳақда ҳеч бир набий ўз қавмига айтмаган гапни айтаман: унинг бир кўзи йўқ, Аллоҳ эса ундай эмас!»

عَنْ أَنَسٍ رَضِي اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «مَا مِنْ نَبِيٍّ إِلَّا وَقَدْ أَنْذَرَ أُمَّتَهُ الْأَعْوَرَ الْكَذَّابَ أَلَا وَإِنَّهُ أَعْوَرُ وَإِنَّ رَبَّكُمْ لَيْسَ بِأَعْوَرَ مَكْتُوبٌ بَيْنَ عَيْنَيْهِ «ك ف ر» أَيْ كَافِرٌ يَقْرَؤُهُ كُلُّ مُسْلِمٍ». رَوَاهُمَا الْأَرْبَعَةُ.

Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ алайҳиссалом шундай дедилар: «Қайси бир набий бўлмасин, албатта, умматини бир кўзи йўқ каззобдан огоҳлантирган. Билиб қўйингларки, унинг бир кўзи йўқ! Роббингиз эса ундай эмас! Дажжолнинг икки кўзи орасига «ка», «фа» «ро», яъни «кофир» деб ёзилган. Уни ҳар бир мусулмон ўқийди».

Тўртовлари ривоят қилганлар.

Шарҳ: Аллоҳ таоло одамларни синаш учун Дажжолга турли имкониятлар бериб қўяди. Жумладан, Аллоҳ таолонинг изни ила у ўликни тирилтириш, ёмғир ёғдириш, ерни ҳосилдор қилиш ва шунга ўхшаш ишларга имкон топади. Сўнгра ўзидан кетиб, худолик даъвосини қилади. Шунда Аллоҳ таоло унинг ожизлик тарафларини зоҳир қилиб қўйгани иш беради. Унинг бир кўзи йўқлиги, пешонасига «кофир» деб ёзиб қўйилгани, Дажжол бу нарсаларни ўзидан кетказа олмаслиги уни фош қилади.

عَنِ ابْنِ عُمَرَ اللهِ رَضِي اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «بَيْنَا أَنَا نَائِمٌ رَأَيْتُنِي أَطُوفُ بِالْكَعْبَةِ فَإِذَا رَجُلٌ آدَمُ سَبْطُ الشَّعَرِ يَنْطُفُ أَوْ يُهْرَاقُ رَأْسُهُ مَاءً قُلْتُ: مَنْ هَذَا؟ قَالُوا: ابْنُ مَرْيَمَ ثُمَّ ذَهَبْتُ أَلْتَفِتُ فَإِذَا رَجُلٌ جَسِيمٌ أَحْمَرُ جَعْدُ الرَّأْسِ أَعْوَرُ الْعَيْنِ كَأَنَّ عَيْنَهُ عِنَبَةٌ طَافِيَةٌ قَالُوا: هَذَا الدَّجَّالُ أَقْرَبُ النَّاسِ بِهِ شَبَهًا ابْنُ قَطَنٍ»، وَابْنُ قَطَنٍ رَجُلٌ مِنْ خُزَاعَةَ. رَوَاهُ الشَّيْخَانِ.

Ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар: «Тушимда Каъбани тавоф қилаётган эмишман. Сочлари яхшилаб таралган буғдойранг кишини кўрдим. Қарасам, сочларидан сув томиб турибди. «Бу ким?» десам, «Бу – Масийҳ ибн Марям», дейишди. Сўнгра бошқа ёққа қараб, бир барваста кимсага дуч келдим. Сочи қизил, жингалак, бир кўзи йўқ, бири эса худди бўртиб турган узум донасига ўхшайди. Бу – Дажжол, унга энг ўхшайдиган одам эса хузоъалик Ибн Қатандир».

Икки шайх ривоят қилганлар.

Шарҳ: Ибн Қатан – жоҳилият даврида ўлиб кетган одам эди.

وَلِمُسْلِمٍ: «الدَّجَّالُ أَعْوَرُ الْعَيْنِ الْيُسْرَى، جُفَالُ الشَّعَرِ، مَعَهُ جَنَّةٌ وَنَارٌ فَنَارُهُ جَنَّةٌ وَجَنَّتُهُ نَارٌ».

Муслимнинг ривоятида:

«Дажжолнинг чап кўзи йўқ, ўзи серсоч бўлади. Унинг жаннати ва дўзахи бўлади. Унинг дўзахи – жаннатдир, жаннати – дўзахдир», дейилган.

وَلِأَبِي دَاوُدَ: «إِنَّ مَسِيحَ الدَّجَّالَ رَجُلٌ قَصِيرٌ أَفْحَجُ جَعْدٌ أَعْوَرُ مَطْمُوسُ الْعَيْنِ لَيْسَ بِنَاتِئَةٍ وَلَا جَحْرَاءَ فَإِنِ الْتَبَسَ عَلَيْكُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّ رَبَّكُمْ لَيْسَ بِأَعْوَرَ».

Абу Довуднинг ривоятида:

«Дажжол пакана, маймоқ, жингалаксочдир, унинг бир кўзи йўқ, кўзи теп-текис – бўртиб ҳам чиқмаган, ичкарига ҳам кирмаган. Агар иккиланиб қолсангиз, билингки, Роббингиз ундай эмас», дейилган.

Шарҳ: Мана шу сифатлардан уни таниб олаверинглар, тағин унинг худолик даъво қилаётганига алданиб қолманглар.

عَنِ الْمُغِيرَةِ رَضِي اللهُ عَنْهُ قَالَ: مَا سَأَلَ أَحَدٌ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ الدَّجَّالِ مَا سَأَلْتُهُ وَإِنَّهُ قَالَ لِي: «مَا يَضُرُّكَ مِنْهُ»، قُلْتُ: لِأَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّ مَعَهُ جَبَلَ خُبْزٍ وَنَهَرَ مَاءٍ، قَالَ: «هُوَ أَهْوَنُ عَلَى اللهِ مِنْ ذَلِكَ». رَوَاهُ الشَّيْخَانِ.

Муғийра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Ҳеч ким Дажжол ҳақида Набий алайҳиссаломдан мен сўраганчалик сўраган эмас. У зот менга «У сенга зарар қила олмайди», деганлар. «Унинг нон тоғи, сув анҳори бўлади, дейишади», дедим. «Аллоҳнинг наздида у бунчалик бўлишга арзимайди», дедилар».

Икки шайх ривоят қилганлар.

Шарҳ: Аллоҳ таоло унга мўъжиза каби нарсаларни жуда ҳам ошириб бериб қўйган эмас.

عَنْ حُذَيْفَةَ رَضِي اللهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «لَأَنَا أَعْلَمُ بِمَا مَعَ الدَّجَّالِ مِنْهُ، مَعَهُ نَهَرَانِ يَجْرِيَانِ أَحَدُهُمَا رَأْيَ الْعَيْنِ مَاءٌ أَبْيَضُ وَالْآخَرُ رَأْيَ الْعَيْنِ نَارٌ تَأَجَّجُ فَإِمَّا أَدْرَكَنَّ أَحَدٌ فَلْيَأْتِ النَّهَرَ الَّذِي يَرَاهُ نَارًا وَلْيُغْمِّضْ ثُمَّ لِيُطَأْطِئْ رَأْسَهُ فَيَشْرَبَ مِنْهُ فَإِنَّهُ مَاءٌ بَارِدٌ وَإِنَّ الدَّجَّالَ مَمْسُوحُ الْعَيْنِ عَلَيْهَا ظَفَرَةٌ غَلِيظَةٌ مَكْتُوبٌ بَيْنَ عَيْنَيْهِ كَافِرٌ يَقْرَأُهُ كُلُّ مُؤْمِنٍ كَاتِبٍ وَغَيْرُ كَاتِبٍ».

Ҳузайфа розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар: «Мен Дажжолда нималар бўлишини унинг ўзидан ҳам яхши биламан. Унинг иккита оқиб турган анҳори бўлади, бири кўзга кўриниб турган оқ сув, бири – кўзга кўриниб турган алангали олов бўлади. Кимдир унга етишса, ўзига олов бўлиб кўринган анҳорга шўнғисин. Сўнгра бошини эгиб, ундан ичсин, чунки ўша совуқ сув бўлади. Дажжолнинг кўзи текис, устини қалин эт қоплаган. Унинг икки кўзи орасига «кофир» деб ёзилган бўлиб, ёзишни билгану билмаган ҳар бир мўмин уни ўқий олади».

Шарҳ: Дажжолнинг чап кўзи қалин эт билан қопланган бўлиб, теп-текис ҳолда бўлади. Шунинг учун у «масийҳ» – текисланган деб ҳам аталади.

وَعَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «إِنَّ الدَّجَّالَ يَخْرُجُ وَإِنَّ مَعَهُ مَاءً وَنَارًا فَأَمَّا الَّذِي يَرَاهُ النَّاسُ مَاءً فَنَارٌ تُحْرِقُ وَأَمَّا الَّذِي يَرَاهُ النَّاسُ نَارًا فَمَاءٌ بَارِدٌ عَذْبٌ فَمَنْ أَدْرَكَ ذَلِكَ مِنْكُمْ فَلْيَقَعْ فِي الَّذِي يَرَاهُ نَارًا فَإِنَّهُ مَاءٌ عَذْبٌ طَيِّبٌ». رَوَاهُمَا الثَّلَاثَةُ.

Яна ўша кишидан ривоят қилинади:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар: «Дажжол чиққанда унинг суви ва олови бўлади. Одамларга сув бўлиб кўринган нарса – куйдирувчи оловдир. Одамларга олов бўлиб кўринадиган нарса – муздек, ширин сувдир. Қай бирингиз бунга дуч келса, ўзига олов бўлиб кўринган нарсага тушсин, ўша ширин, пок сув бўлади».

Иккисини учовлари ривоят қилганлар.

(Давоми бор)

«Фитналар ва Қиёмат аломатлари» китобидан

Мақолалар