Бишр Ҳофий раҳимаҳуллоҳ авваллари оталаридан қолган молу давлатни сарфлаб, кайфу сафо қилиб юрдилар. Кейин бир тақводор темирчига шогирд тушиб, унинг насиҳатларини тинглаганларидан сўнг қилган хатоларини англаб, тавба қилдилар ва улуғ олимлардан бири бўлдилар. Қуйида ана шу темирчи билан Бишр ўртасидаги суҳбатни эътиборингизга ҳавола этамиз.
- Яхши, қўлинг тез келишди. Болғани ўз вақтида ур! Олдин ёки кейин урмагин! Бир хил оҳангда ва эҳтиёт бўлиб ур! Қара, Бишр, кўряпсанми? Темир ҳам юпқалашди. Ана шундай. Аста-секин юмшаб, бошқача шаклга киради.
- Ҳа, уста. Ҳақиқатан чиройли шаклга кирди. Қанийди мен ҳам шунга ўхшаб ўзгарсам.
- Ёнган ўзгаради. (Яъни нафс тарбияси билан машғул бўлиб, ўзини тузатиб, охират учун ҳаракат қилган, Аллоҳнинг айтганини қилиб, қайтарганидан қайтган, Аллоҳни севган киши ўзгаради).
- Ёнган?
- Ҳа. Ёниш керак!
- Ёнмоқ истайман! Ёнишим керак! Ёниш! Менга ёнишни ўргатинг, уста!
- Бу жуда қийин иш!
- Чидайман!
- Ҳар лаҳза тавба қилиш керак!
- Тавба қилдим!
- Ҳаром луқма ема!
- Емайман!
- Ҳаром жойга борма!
- Бормайман!
- Зино қилма!
- Қилмайман!
- Кибрланма!
- Яна!
- Ҳақ бўлсанг ҳам жанжаллашма!
- Яна!
- Омонатга хиёнат қилма!
- Яна!
- Бировнинг дилини оғритма!
- Яна!
- Бировнинг ҳаққини ема!
- Тавба қилдим! Ҳаром емайман! Ёлғон гапирмайман! Бировнинг дилини оғритмайман! Ҳеч ким билан жанжал қилмайман! Бировнинг омонатига хиёнат қилмайман! Кибрланмайман!
- Олов темирни қиздиргани каби Аллоҳ сенинг гуноҳларингни ёқиб, кулга айлантирсин!
Нозимжон Иминжонов тайёрлади
Унутмангки, Аллоҳ таоло Ўзига юзланишингиз учун сизни турли мусибатлар билан синайди. Баъзан Аллоҳдан имтиҳонлардан муваффақиятли ўтишни ёки солиҳа жуфт ҳалол ё яна бошқа нарсаларни сўраб ой ва йиллар давомида дуо қиласиз. Аммо дуоингиз ижобат бўлмаётганидан ташвишга туша бошлайсиз.
“Нега Аллоҳ дуоларимни қабул қилмаяпти?” деган саволлар ҳаёлингизда тинмай айланади. Аммо Аллоҳ сизга қанча неъматларини тайёрлаб қўйганини билмайсиз! Сиз банда эканингизни эътироф этиб, ноумид бўлмай Аллоҳдан қанча кўп сўрасангиз, қалбингиз шунча юмшайди. Тобора Аллоҳга муҳтож эканингизни тушунасиз. Аслида, ҳар бир олган ва чиқарган нафасимиз Аллоҳнинг бизга берган чексиз неъматидир.
Аллоҳнинг юборган синовлари сабабли банда ожизлигини англаш билан бирга, Аллоҳдан бошқа ҳеч ким унга ёрдам бермаслигини тушуниб етади. Бу банданинг иймонини янада мустаҳкамлайди.
Агар Сиздан “Аллоҳга энг яқин бўлган вақтиниз қачон бўлган?” деб сўрасалар сиз “Оила қурганимда”, “фарзандли бўлганимда” ёки “янги ишга кирганимда” деб айтмайсиз. Балки ҳаётингизнинг энг қийин лаҳзаларини, қийинчиликка дуч келганингизда вазиятдан қандай чиқишни билмай қолганингизни, фарзандингиз касал бўлганда, онангиздан айрилганингизда Аллоҳга янада яқин бўлганингизни эслайсиз.
Сиз ҳаётингизнинг ана шундай энг мушкул вазиятларида Аллоҳга ҳар қачонгидан ҳам кўра кўпроқ ёлвориб дуо қилгансиз.
Нега? Чунки фақат Аллоҳ сизни бу қийинчиликлардан қутқариши мумкинлигини билгансиз. Аллоҳдан бошқа ҳеч ким ёрдам бера олмаслигини англаб етгансиз.
Ҳа, айрим бандалар турли синов-мусибатлар сабабли Аллоҳга юзланади, Роббига қайтади.
Яна баъзи бандаларнинг эса Аллоҳ таолога қайтишига гуноҳ амаллар сабаб бўлади. Бу ҳақда Ибн Атоуллоҳ Сакандарий раҳматуллоҳи алайҳи бундай дейдилар: “Гоҳида У Зот сенга тоат эшигини очади ва қабул эшигини очмайди. Гоҳида сенга гуноҳни тақдир қилади ва у (У Зотга) етишишга сабаб бўлади”.
Уламолардан бири айтади: “Банда гуноҳ сабабли жаннатга кириши ва савоб иш туфайли жаҳаннамга тушиши мумкин”, деди. Одамлар таажжубланиб: “Қандай қилиб бундай бўлиши мумкин?” деб сўрашди. Олим уларга: “Банда баъзан гуноҳга қўл уради, кейин ўзига келиб, қилган гуноҳига қаттиқ афсусланади, тинмай афсус-надомат чекади. Охир оқибат унда ўзини паст олиш, синиқлик ва надомат пайдо бўлади. Аввалгидан кўра тоат-ибодатга кўпроқ уринади, ихлос қилади. Натижада бу гуноҳи унинг жаннат сари ҳаракат қилишига сабаб бўлади. Яна бошқа банда бир яхшилик қилиб, кибрга, ужбга, мақтанишга, одамлардан мақтов эшитишга берилади. Айнан шу ҳол унинг ҳалокатига, дўзахга сари етаклайди”.
Даврон НУРМУҲАММАД