16 Июл, 2025, 21 Муҳаррам, 1447
16 Июл, 2025, 21 Муҳаррам, 1447
Машҳур саҳобалардан Зубайр ибн Аввом ибн Ҳувайлид Асадий Қурайший розияллоҳу анҳунинг насаби Пайғамбаримиз Соллаллоҳу алайҳи васаллам насаблари билан Килобда туташади. У Хадича онамиз розияллоҳу анҳу сингари Бани Асад уруғидан. Пайғамбаримиз Соллаллоҳу алайҳи васаллам аммалари София бинти Абдулмутталиб розияллоҳу анҳонинг ўғли бўлган.
Ибн Саъд раҳматуллоҳи алайҳ “Тобақотул Кубро” асарида София бинти Абдулмуттолиб розияллоҳу анҳо ўғли Зубайрга қаттиққўллик билан тарбия бераётганини кўриб одамлар: “Ахир уни жуда қийнаб юбординг”, деганларида: “Мен уни пишисин, қатъиятли бўлсин дейман”, деб айтганини келтирган.
Йиллар ўтиб, онанинг орзуси ушалди. Зубайр ибн Аввом розияллоҳу анҳу баланд бўйли, ўта чидамли бўлиб вояга етди. Унда вафодорлик, бирсўзлик, сахийлик каби фазилатлар мужассам эди. Бир куни Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) унинг қўлидан тутиб: “Ҳар бир пайғамбарнинг хос ёрдамчиси бўлган, менинг хос ёрдамчим Зубайр ибн Аввомдир” деб марҳамат қилдилар (Имом Ҳоким).
Зубайр розияллоҳу анҳу олдинига фақирона ҳаёт кечирди. Аёли Асмо розияллоҳу анҳо уй ишларидан ташқари чорва боқиш, ўтин териш кабилар билан турмуш ўртоғига ёрдамлашди. Кейинроқ Зубайр ибн Аввом розияллоҳу анҳу тижорат билан шуғулланиб, бойиб кетди. Аммо сахийлиги туфайли уйида бирор нарса турмаган. Катта маблағ тушса, уйигача етиб бормай, йўлдаёқ одамларга тарқатиб юборарди.
Оиша розияллоҳу анҳо ривоят қилади: «Пайғамбаримиз Соллаллоҳу алайҳи васаллам Зубайрнинг уйида чироқ ёниб турганини кўрдилар ва “Эй Оиша, Асмо фарзандли бўлганга ўхшайди. Унга исм қўймай туринглар. Мен ўзим қўяман”, дедилар. У зот чақалоқни Абдуллоҳ деб атадилар ва хурмо билан танглайини кўтардилар”» (Имом Термизий).
Ҳазрат Умар розияллоҳу анҳу маслаҳат олган олти саҳоба, “аҳли шўро”нинг бири Зубайр ибн Аввом розияллоҳу анҳу бўлган.
Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳунинг замонига келиб Зубайр ибн Аввом розияллоҳу анҳу энг кўзга кўринган арбобларидан бирига айланди.
Зубайр ибн Аввом Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)дан бир лаҳза ҳам ажрамади. Доимо хизматларида бўлиб, буюрилган ишни сидқидилдан адо этарди. У киши Пайғамбаримиз Соллаллоҳу алайҳи васалламдан жами ўттиз саккизта ҳадис ривоят қилди. Ҳижрий ўттиз тўртинчи санада (милодий 656) Басрада вафот этди.
Кўкалдош ўрта махсус ислом билим юрти
4-курс талабаси маърупов Ойбек
Манбалар асосида тайёрлади
Ислом сўзининг маъноларидан бири тинчликдир. Мусулмонлар ўзаро бир-бирлари билан ушбу сўз орқали саломлашадилар, намоз вақтида мўмин банда айтадиган энг охирги калом ҳам, Аллоҳ таолонинг гўзал исмларидан бири, жаннатнинг номларидан бири ҳам “Ас-Салом” – тинчликдир.
Тинчлик, адолат, эркинлик, ҳикмат борасида кўплаб оятлар бор.
Қуръони карим ҳар бир инсонга эътиқод эркинлигини кафолатлайди. “Сизларнинг динингиз ўзларингиз учун, менинг диним ўзим учундир” (“Кафирун” сураси, 6-оят).
Эътиқодни ёйишда зўрлик ўтказиш таъқиқланган. “Динда зўрлаш йўқ” (“Бақара” сураси, 256-оят).
Ақлга мос, далил-исботли, ҳаётга татбиқ этиладиган ёндошув орқали, ҳар бир инсоннинг ақлий даражаси ва ҳолатини ҳисобга олиб, қалбга таъсир қилувчи, мулойим услубда, агар баҳс ва мунозара бўлса, хушмуомала, адолатли ва маданиятли тарзда фикр алмашиш, даъват этилади.
“Парвардигорингизнинг йўли – динига донолик, ҳикмат ва чиройли панд-насиҳат билан даъват қилинг! Улар билан энг гўзал йўлда мужодала, мунозара қилинг! (“Наҳл” сураси, 125-оят).
Ҳар бир инсонга, дини, миллати ва ирқига қарамасдан, адолат билан муносабатда бўлиш, душманлик қилмаган бўлса, яхшилик қилиш, эҳтиром кўрсатиш Ислом таълимотларидандир.
“Аллоҳ сизларни динларингиз тўғрисида сизлар билан урушмаган ва сизларни ўз диёрларингиздан ҳайдаб чиқармаган кимсалардан – уларга яхшилик қилишларингиздан ва уларга адолатли бўлишларингизда қайтармас. Албатта Аллоҳ адолат қилгувчиларни севар” (“Мумтаҳана” сураси, 8-оят).
Маъруфхон Алоходжаев,
Наманган шаҳри “Абдулқодир қори” жоме масжиди имом-хатиби
Манба: @Softalimotlar
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 