Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
06 Январ, 2025   |   6 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:24
Қуёш
07:49
Пешин
12:34
Аср
15:28
Шом
17:12
Хуфтон
18:31
Bismillah
06 Январ, 2025, 6 Ражаб, 1446

Биз одам савдосига қаршимиз!

30.07.2018   3237   3 min.
Биз одам савдосига қаршимиз!
Одам савдоси ҳолати ҳақида аҳолининг хабардорлигини ошириш, жабрланувчиларни қўллаб-қувватлаш ва уларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, бу мудҳиш жиноятнинг олдини олиш мақсадида БМТ Бош Ассамблеясининг 2013 йилдаги резолюцияси билан 30 июль – “Бутунжаҳон одам савдосига қарши курашиш куни”, деб эълон қилинган.
 
Ўзбекистонда ҳам бу санага алоҳида эътибор қаратилмоқда. Боиси глобал муаммолардан ҳисобланган одам савдоси жинояти мамлакатимизда ҳамон учраб турибди.
 
Инсон ҳуқуқи, эркини чеклаш, ҳатто унинг ҳаётига зомин бўлувчи бу иллат замирида чиркин бойлик орттиришдек мудҳиш мақсад яширинган. Шунинг учун ҳам ҳар йили миллионлаб одамлар бу иллат домига тушиб қолаётир. Одамфурушлар асосан алдов, зўравонлик йўли билан ёшлар ва аёлларни ўз гирдобига тортмоқда.
 
Турли йўллар билан хорижий давлатларга олиб кетилиб, оғир мажбурий меҳнатга мажбур этилган, энг ёмони, тубан ишларга маҳкум этилган одамлар, айниқса хотин-қизларни қутқариш, юртимизга қайтариш борасида мамлакатимизда давлат органлари билан бир қаторда жамоат ташкилотлари ҳам фаолият юритмоқда.
 
Республика “Истиқболли авлод” ижтимоий ахборот маркази шу йўналишда 2001 йилдан бери фаолият юритмоқда.
 
– Халқаро ҳамкорлик асосида марказимизда +99895 1439494 рақамли “Долзарб алоқа тармоғи” ташкил этилган, − дейди марказ директори Нодира Каримова. − Кўпинча одам савдоси жабрланувчилари мазкур тармоққа мурожаат қилади. Уларга ёрдам бериш учун марказ психологлари, ҳуқуқшунослари доимо алоқада. Жабрланган фуқаро жойи аниқлангач, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар билан ҳамкорликда уни қайтариш чораси кўрилади. Хориждан қайтарилган жабрланувчиларнинг соғлиғини тиклаш, уларга руҳан далда бўлиш имкониятлари ишга солинади. Кейинги босқичда – марказимизда очилган ўнга яқин ҳунар тўгараклари орқали уларга касб-ҳунар ўргатилади ва ишга жойлаштириш чораси кўрилади. Мана шундай амалиёт туфайли ўтган йилларда минглаб опа-сингилларимиз ҳаётда тўғри йўл топишга муваффақ бўлишди.
 
2018 йилнинг биринчи ярмида “Долзарб алоқа тармоғи”га 1,5 мингдан зиёд қўнғироқлар бўлди. Юзга яқин аризалар асосда 200 га яқин одамнинг ўз уйига қайтишига кўмаклашилди.
 
Айтиб ўтиш керакки, 2018 йил 12 апрелда Марказий Осиё ва Ўзбекистонда одам савдосига қарши курашиш минтақавий форуми доирасида Халқаро одам савдосига ва бошқа турдаги зўравонликка қарши курашиш тармоғи ташкил этилди. “Истиқболли авлод” ҳам мазкур тармоқ аъзоси ҳисобланди.
 
Тармоқнинг миссияси: одам савдоси ва зўравонликнинг бошқа шаклларига қарши курашиш бўйича адвокатлик ҳамда ҳуқуқий ва ижтимоий-иқтисодий хизмат кўрсатиш орқали инсон ҳуқуқларини таъминлашнинг барқарор тизимини яратишдир.
 
Марказ Одам савдосига қарши курашиш бўйича Республика идоралараро комиссияси билан ҳам фаол ҳамкорлик қилмоқда. Мазкур ҳамкорлик доирасида Бутунжаҳон одам савдосига қарши курашиш куни муносабати билан бугун пойтахтимиздаги “Анҳор Локоматив“ маданият ва истироҳат боғида “Биз одам савдосига қаршимиз!“ шиори остида акция ўтказилади. Акцияда одам савдосининг олдини олиш билан боғлиқ театрлаштирилган томошалар ва концерт дастури намойиш этилади.
 

 

Муаттар Рўзибоева, ЎзА
ХОРИЖДАГИ ЮРТДОШИМ
Бошқа мақолалар

Оғир жудолик

4.01.2025   4257   6 min.
Оғир жудолик

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Ёш Муҳаммад улғайиб катта бўлганидан кейин яқиндагина онаси билан шу туяда келишганини эсларди. Умму Айман унинг кўзёшларини артиб борарди. Гўё ортларидан онаси келиб қоладигандек ёш Муҳаммад орқаларига ўгирилиб қўярди. Умму Айман уни бағрига олиб, бошини силаб-силаб қўйганини сира-сира эсдан чиқармади.
Уларни кутиб олишга Абдулмутталиб чиқди. Бўлган воқеадан бехабар бобо олдига югуриб келган набирасининг қайғули юзини кўриб ҳайратланди. “Нима бўлди, болам, онанг қани?” деб сўради. Гўдак жавоб бермай йиғлайверди. Абдулмутталиб таажжубланиб турганида Умму Айман йўлда нима бўлганини айтиб берди. Қария қаттиқ қайғуга тушди.

Нур юзли набирасини бағрига босиб, кўзларига термулди. “Жоним болам, энди ота-онанг ҳам, бобонг ҳам мен бўламан. Ғам чекма, доимо сенинг ёнингдаман”, деб кўнглини кўтарди.
Бобо берган сўзига оғишмай амал қилди. У чиндан ҳам бу набирасини бошқаларига қараганда бошқача яхши кўрар, ёнидан бир қадам жилдирмас, ҳеч кимга ишонмасди. Ҳар гал юзига қараганида гоҳ ўғли Абдуллоҳни, гоҳ келини Оминани эслаб, йиғлаб оларди. Одамлар ҳайбати ва салобатидан қўрқадиган Абдулмутталибнинг уйига фақатгина ёш Муҳаммад ижозатсиз кира оларди. Ҳали ёш бўлишига қарамай, баъзи нарсаларда бобо ундан маслаҳат сўрар ва гапига қулоқ тутарди. Олдига таом келтиришса, набираси келмагунча овқатга қўл чўзмасди.

Кунларнинг бирида ажойиб воқеа содир бўлди. Ёғин камлиги сабабли Маккада қурғоқчилик бўлиб турарди. Ўша йили ҳам шундай бўлди. Ҳамма қаттиқ ташвишланди, чорва моллари нобуд бўлишидан хавотирга тушишди. Чунки молларга озуқа қолмаганди. Одамлар Абдулмутталибнинг уйига кёлиб: “Каъбанинг Робби бўлган Аллоҳга дуо қилайлик, ёмғир ёғдирсин. Биз бир неча кундан бери дуо қиляпмиз, аммо ижобат бўлмаяпти”, дейишди.

Эртаси куни бутун қавм тўпланиб тоғ томондаги тепаликка чиқди. Кичкина Муҳаммад ҳам улар билан чиқди. Абдулмутталиб қўлини дуога очди: “Эй ушбу Каъбанинг Эгаси, Иброҳим алайҳиссаломнинг Рабби бўлган Аллоҳ, бизга раҳм эт, устимизга ёмғир ёғдиргин”, деди. Шу пайт ёнида турган набирасига кўзи тушиб айтди: “Мана бу етим набирамнинг ҳурматидан бизга ёмғир ато қилгин”. Боланинг ҳам қўлчалари дуога очилди. Осмон мусаффо, қуёш чарақлаб турар, бир дона ҳам булут кўринмасди. Аммо бирдан узоқдан булут кўзга ташланди. Абдулмутталиб ҳайратланиб самога қаради. Булут бир зумда Макка устига етиб келди. Чақмоқ чақиб, момақалдироқдан кейин ёмғир қуя бошлади. Одамлар уйларига боргунига қадар бутун уст-бошлари ҳўл бўлиб кетди.

Албатта бу воқеанинг ҳикматини ҳеч ким билмасди. Фақатгина Абдулмутталиб берилган бу неъмат нур юзли набираси сабабли эканини тушуниб турарди.
Вақт ўтар, ҳамиша набирасини етаклаб юрадиган Абдулмутталиб ҳам аста-секин қариб, кучдан қолиб борарди. Бир куни ёш Муҳаммад яна оғир синовга дуч келди. Онасидан айрилгач, бобоси Абдулмутталибга қаттиқ ўрганиб қолган эди. Энди шу меҳрибон бободан ҳам айрилиш арафасида эди. Ота-онам ҳам, бобом ҳам сиз деб суянган тоғидан жудо бўлиш осон эмас. Албатта, бу синовларнинг барчаси Аллоҳнинг иродаси ила содир бўларди.
Ажали етганда ҳар бир жоннинг вафот этиши аниқ ҳақиқат. Аллоҳ таоло ҳеч бир бандасига “Бунинг фалон иши бор экан, тугатиб олсин”, “Етим боласи бор экан, катта бўлсин”, “Узатиладиган қизи бор экан, тўйини кўрсин”, деб муҳлат бермайди.

Абдулмутталибни ҳам ажал излаб келди. Бир куни бу дунёни тарк этишини яхши билган Абдулмутталиб нур юзли набирасидан айрилишни истамасди. Жон бериш арафасида атрофига олазарак боқиб “Муҳаммадим қани?” деб сўради. Атрофдагилар севимли набирани олдига олиб келишди. Абдулмутталиб: “Кел, болам, олдимда ўтирсанг, бироз енгил бўламан”, деди. Бу нурли набирасининг қўлларидан ўпиб, ҳидлаб, бағрига босар экан, чиройли кўзларидан оқаётган ёшларни кўриб сабри чидамади.
Қария ҳамма фарзандларини тўплаб: “Мен вафот этсам, бу набирамга ким ғамхўрлик қилади?” деб сўради. Ҳамма амакилари ёш Муҳаммадни ўзи билан бирга олиб кетишни истади. Чунки бу бола қаёрга борса, ўша ерга файзу барака ёғилишини яхши билишарди. Абдулмутталиб бу гал набирасидан сўради: “Ўзинг нима дейсан? Қайси амакинг билан қолишни хоҳлайсан?” Гўдак индамай ўрнидан туриб, ҳалқа бўлиб ўтирган амакилари орасидан Абу Толибнинг қучоғига борди. Шу тариқа қарор қабул қилинди. Демак, ёш Муҳаммад Абу Толибни танлади.

Абу Толиб отаси Абдулмутталиб каби ёш Муҳаммадни ҳам, иниси Абдуллоҳни ҳам жуда яхши курарди. Жони узилаётган Абдулмутталиб суюкли набирасининг севикли ўғли Абу Толиб билан қолаётганидан кўнгли тўлди. Охирги нафасида ҳам ёш нурли набираси юзига термилиб тураркан, Абу Толибга уни омонат топширганини, асло озор бермаслик ва меҳрини аямаслигини васият қилиб оламдан ўтди.
Абдулмутталибнинг вафоти бутун Қурайш қабиласи, айниқса, ҳошимийлар хонадони учун оғир жудолик бўлди. Салобатли, ақл-фаросатли ва ўз қавми учун жонини фидо этишдан ҳам қайтмайдиган инсондан айрилдилар. Абдулмутталибнинг дафн маросимида бутун қабила иштирок этди. Улар тобутни кўтариб кетишар экан, ёш Муҳаммаднинг кўзларидан тинмай ёш оқарди. Бу синовларнинг барчаси Аллоҳ таоло томонидан ёш Муҳаммадни пайғамбарликка тайёрлаш учун эди. Ҳаммаси уммат, дин, сиз ва биз учун эди.

“Тасаддуқ, ё Расулуллоҳ” китобидан