Ўзбекистон мусулмонлар идораси раиси, муфтий
Усмонхон Алимовга
ТАБРИК ХАТИ
Россия Федерацияси мусулмонлари диний идораси, Россия муфтийлар кенгашининг раиси, Россия Федерацияси Президенти ҳузуридаги Диний бирлашмалар билан алоқалар Кенгаши аъзоси, муфтий шайх Равил Ғайнутдин Ўзбекистон мусулмонлар идораси раиси, муфтий Алимов Усмонхонни Ислом академияси давлат рўйхатидан ўтказиш тўғрисидаги гувоҳномани олиши муносабати билан табриклади:
Бутун дунё уламолари кенгаши уюшмаси ва
Бутунжаҳон мусулмонлар бирлашмасининг Таъсис кенгаши аъзоси,
Ўзбекистон мусулмонлар идораси раиси, муфтий
Алимов Усмонхонга
Ҳурматли муфтий!
Россия Федерацияси мусулмонлари диний идораси, Россия муфтийлар кенгаши ва шахсан ўз номимдан Сизни Ислом академияси давлат рўйхатидан ўтказиш тўғрисидаги гувоҳномани олиши муносабати билан чин дилдан табриклайман.
Аллоҳга беадад ҳамду санолар бўлсинки, худди бизнинг буюк ўтмишдошларимиз Имом Бухорий, Имом Термизий, Абдулҳолиқ Ғиждувоний, Баҳоуддин Нақшбандий даврида бўлгани каби бугунги кунда ҳам муҳтарам Президент Шавкат Миромонович Мирзиёевнинг қўллаб-қувватлови ва сизнинг раҳбарлигингиз остидаги Ўзбекистон мусулмонлар идорасининг улкан ишлари натижасида Ўзбекистондаги олий исломий таълимнинг шонли анъаналари қайта тикланмоқда.
Мен Ислом академиясининг Ўзбекистон ва ислом манфаати йўлида муваффақиятли ва самарали фаолият олиб боришига тилакдошман. Ўз дини ва умматига фидокорона хизмат қилиб келаётган инсон сифатида Сиз азиз биродаримнинг барча эзгу ишларингизга Аллоҳнинг ўзи мададкор бўлишини чин дилдан тилаб қоламан!
Ҳурмат ва эзгу дуолар ила,
Муфтий шайх Равил Гайнутдин,
Россия Федерацияси мусулмонлари диний идораси
ва Россия муфтийлар кенгашининг раиси,
Россия Федерацияси Президенти ҳузуридаги
Диний бирлашмалар билан алоқалар Кенгаши аъзоси
Россия диний ташкилотларнинг халқаро ҳамкорлик фаолияти юқори баҳоланди
Ҳозирги кунда Россия Федерациясида мусулмонларнинг давлат ва жамият ҳаётига таъсири ортиб бораётгани соҳа мутахассислари томонидан эътироф этилмоқда. Барча фуқаролар сингари мусулмонлар ҳам мамлакат ривожи ва осойишталиги учун бор имкониятларини ишга солиб, жидду жаҳд қилишмоқда. Барча дин вакиллари қатори уларнинг ҳам ҳақ-ҳуқуқлари конституцион таъминлангани, айниқса, ижобий самаралар бермоқда. Жумладан, минглаб янги масжидлар қурилиб, ҳожиларнинг сони ошмоқда. Диний адабиётлар минглаб нусхада нашр этилиб, кўп сонли диний ўқув муассасалари, шунингдек, ўнлаб диний идоралар рўйхатдан ўтмоқда.
Шуни алоҳида таъкидлаш керакки, Россияда Ислом фақатгина диний омил, маънавий-маданий қадриятлар тарқатувчи ёки ижтимоий дастурларни амалга оширувчи сифатида эмас, балки жамият ҳаётидаги жараёнларнинг муҳим таркибий қисмига айланганини кўрсата бошлади. Мисол учун, мамлакатда истиқомат қилувчи мусулмонлар орасида соф ислом маърифатини тарқатиш, бузғунчи ғояларга қарши курашда Россия диний идоралари ва бошқа мамлакатларнинг диний бошқармалари ўртасидаги ҳамкорликлар – жамият осойишталиги учун муҳим аҳамият касб эта бошлади. Ҳатто, бу борадаги ишлар Давлат раҳбари томонидан ҳам юқори баҳоланмоқда.
Куни кеча Россия Федерацияси Президенти Владимир Путин Россия мусулмонларининг марказлашган диний ташкилотлари олиб бораётган халқаро фаолиятга юқори баҳо берди, деб хабар қилди kun.uz интернет-нашри.
Владимир Путин бу ҳақда Россия мусулмонлари марказлашган диний ташкилотлари муфтийлари ҳамда Болгария ислом академияси раҳбарлари билан учрашувда айтиб ўтган.
«Халқаро фаолиятга келадиган бўлсак, менинг фикримча, бу жуда қизиқарли, жуда тўғри йўналиш. Сизларга ёрдам ва қўллаб-қувватлов борасида бекорга мурожаат қилмайман, бу бизнинг бошқа давлатлардаги маърифий ишларимизга алоқадор», - дея айтиб ўтди у.
Ўз навбатида, Россия мусулмонлари диний бошқармаси раиси, Муфтийлар кенгаши раиси Равиль Гайнутдиннинг хабар беришича, Россия мусулмонлари ташкилотлари ўз мамлакати манфаатини нафақат унинг ичида, балки МДҲ давлатлари, мусулмонлар дунёси ва Европа мамлакатларида ҳам илгари суради.
ЎМИ Матбуот хизмати
Ҳазрат Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Қуръони каримнинг шарҳловчиси сифатида ҳукм чиқариш ваколатига эга эдилар. Шунга биноан ҳадис ҳукм чиқариш бўйича икки асосий соҳани қамраб олади.
Биринчи соҳа: Қуръони каримда зикр этилган ҳукмларни ёритиб бериш.
Иккинчи соҳа: Қуръони каримда кўрсатилмаган масалаларни ҳукм шаклида белгилаш.
Биринчи соҳада ҳадис Қуръони карим оятларини тафсир қилади. Умумий маънога эга бўлганини хослаштиради, яъни унга хусусий маъно беради, мутлоқ, яъни, қайд ва шартсиз оятларни қайдлайди.
Шу ўринда баъзи бир мисоллар келтириб ўтамиз. Қуръони каримда “Намоз ўқинглар” деб амр қилинган. Лекин намозларнинг сони, сифати, ракъатларининг сони Пайғамбаримиз алайхиссалом томонидан белгиланган ва амалда кўрсатиб берилган. Бу эса мужмал иборани изоҳлаш мисоли.
Умумий мазмунни хос қилиш учун мисол. Қуръони каримда мерос тизими умумий маънода келган. Яъни мерос қолдириш ва мерос олиш ҳуқуқи берилган. Лекин Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам мерос олиш учун дин бирлиги, қотил бўлмаслик ва қул бўлмасликни шарт қилиб қўйиб уни хослаштирганлар. Масалан, ўз отасини ўлдирган ёки ноҳақ йўл билан унинг ўлимига сабаб бўлган фарзанд отасидан мерос олиш хуқуқидан маҳрум бўлади.
Иккинчи соҳа бўйича ҳадисга тегишли масалалар. Зарурат чоғида Қуръони каримда айтилмаган бирон бир янги ҳукмни ҳадис ҳукм қилиб белгилаб беради. Бу ўринда айрим ҳукмлар Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан махфий ваҳий ёки илҳом орқали содир бўлган ва баъзилари у зотнинг ижтиҳодлари ва шахсий фикрларидан келиб чиққан. Албатта, Пайғамбаримиз алайҳиссалом ижтиҳод қилишда ҳам ислом руҳи ва фалсафасини назарда тутар эдилар.
Бу ўринда кўп мисоллар бериш мумкин. Масалан, момога меросдан олтидан бир ҳисса бериш, никоҳ битимининг тўғри бўлиши учун гувоҳлар шартлиги, бадан аъзолари хун баҳосини белгилаш каби ҳукмлар киради.
Ислом шариатида ҳадисларнинг ўрни аҳамиятли экани кўриниб турибди. Ҳукмлар фақатгина Қуръони каримнинг ўзидан олинмайди. Қуръони каримда келган кўпгина ҳукмлар тафсилотини билиш учун ҳадислар муҳим аҳамият касб этади. Балки шаръий ҳукмларнинг бир қанчаси ҳадислар орқали келиб чиққан экан.
Ойбек Ҳошимов,
Ҳадис илми мактаби ўқитувчиси.