Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
25 Ноябр, 2024   |   24 Жумадул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:00
Қуёш
07:23
Пешин
12:15
Аср
15:16
Шом
17:00
Хуфтон
18:18
Bismillah
25 Ноябр, 2024, 24 Жумадул аввал, 1446

Шоядки тақводор бўлсангиз

17.06.2017   93223   4 min.
Шоядки  тақводор бўлсангиз

Нафсимизни тарбия қилишда ёрдам берадиган муборак рамазон ойини бизга насиб  қилган меҳрибон  Парвардигоримизга  беадад ҳамду-санолар бўлсин!

Ҳаётларининг ҳар бир лаҳзаси биз учун ибрат манбаи бўлган ҳабибимиз ва шафоатчимиз Муҳаммад мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламга  мукаммал саловоту дурудлар бўлсин!

Рамазони шариф бошимизга соябон бўлиб келганида бу муборак ойнинг фазилатидан баҳраманд бўлиб қолишга интиламиз. Рўза тутиш ибодати билан қалбимизда тақво уруғини экиб, ҳосилини олишга ҳаракат қилиб қоламиз.

Аллоҳ таоло ояти каримада:

«Эй иймон келтирганлар! Сизлардан олдинги (уммат)ларга фарз қилингани каби сизларга ҳам, рўза тутиш фарз қилинди, шоядки (у сабабли), тақволи бўлсангиз», дейди (Бақара сураси 183).

Тақво  араб тили луғатида “сақланмоқ, қўрқмоқ” деган маъноларни билдиради.  Истилоҳда эса, “Тақво бу- инсон Аллоҳнинг ғазабидан қўрқиб, ўзини ҳаром ишлардан сақлаши ва тийилиши”   деб тушунилади.

Рўза тарбияси орқали тақвога эга бўлишимиз керак. Инсонни тақводор бўлишига олиб борадиган омиллар кўп. Улардан бири эса рўзадир.  Демак, рўза ҳам тақво йўлларидан биттаси бўлиб, киши қалбида тақво ҳиссини  уйғотиши керак бўлади. Инсон рўза тутса-ю, қалбида тақво ҳисси уйғонмаса, у одам ҳақиқий рўза тутмаган бўлади. Рўза туфайли инсон ёлғон гапиришни, ғийбат қилишни ва молояний сўзларни тарк қилиши, қалбидан бундай касалликларни чиқариб ташлаши керак бўлади.

Хадиси шарифда:

Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:

“Ким ёлғон гапириши, унга(ёлғонга) амал қилишини тарк қилмаса, уни оч қолиб таом ва шаробини тарк  қилмоғига (яъни рўза тутишига) Аллоҳнинг эҳтиёжи йўқ” -дедилар (Бухорий ривояти)

Рўза тутган одам ўзини нафақат емоқ ва ичмоқдан, балки номаъқул гап-сўз ва ишлардан ҳам тиймоғи лозим. Инсон ўзини таом ва шаробдан тийиб турса-ю, лекин  ёлғон, иғво, ғийбат, бўҳтон каби сўзларни гапираверишдан тилини тиймаса, ношаръий ишларни қилаверишдан жасадини тўхтатмаса, унинг тутаётган рўзасидан хеч қандай фойда бўлмайди.

 

Ояти каримада «Шоядки, тақволи бўлсангиз», деб рўзадан кўз­ланган асосий мақсадни жуда чиройли  баён қилиб қўймоқда.

Рўза ҳавою нафсни жиловлашга, истак майлини  изга солишга хизмат қилади. Рўза нафсни истак ва ҳохиш балосидан қутилиб, Аллоҳнинг тоати­га холис ажраб чиқишга ёрдам беради.

Кимки иймон ва эътиқод билан рўза тутса, Аллоҳ таоло ўша бандасини тақво, деб номланувчи, икки дунё саодатига элтувчи, қиёматда “Раййон”деб номланган эшикдан жаннатга кириш бахтига  эга бўлувчи инсонлар қаторида  қилади. 

 Инсон ўзини-ўзи назорат қилмоғи лозим.   Бу назорат эса рўза  тутиш орқали пайдо бўлади.

Бир куни ҳазрати Умар  Убай ибн Каъбдан сўрадилар.

- “Аллоҳ таоло Қуръони каримда тақвони кўп амр қилган. Тақво ўзи нима?”

Убай ибн Каъб жуда мазмундор қилиб жавоб бердилар:

- “Эй Умар, сен тиканли далада юрганмисан? ”

- “Ха,юрганман!”, деб жавоб берди.

- “Қандай қилиб юргансан?”, деб сўради. Убай ибн Каъб

- “Кўйлагимни этакларини йиғиб олиб юрганман”- деди. (Араблар узун кўйлак киядилар).

-“Нега бундай қилиб юрардинг?”- деб сўради. Убай ибн Каъб

-“Тиканлар этакларимни йиртмаслиги ва оёғимга тиканлар кирмаслиги учун”-деди.

“Тақво ҳам шундай!”- деб жавоб берди.Убай ибн Каъб

Убай ибн Каъб жуда олим киши эди. Қаранг қандай ажойиб жавоб бердилар

Демак рўза тарбияси орқали тақвога эга бўламиз, шу сабабли тақво эгаларига хозирлаб қўйилган жаннатга киришга мушарраф бўламиз.

Аллох таоло Қуръони Каримда: “Жаннат ва ундаги неъматлар тақводорлар учун тайёрлаб қўйилган” –деб марҳамат қилади. (Оли имрон сураси, 133 оят)

Тақвога эса Рамазон ойида Пайғамбаримиз Муҳаммад алайхиссаломнинг суннатларига амал қилган ҳолда рўза тутиш орқали эришамиз.

 

Тошкент ислом институти ўқитувчиси

“Кулол-Қўрғон” масжиди имоми

Мухаммадрасул Абдуллаев

Рамазон
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Ғам-ташвишларингизни намоз билан аритиб кўрганмисиз?

25.11.2024   249   6 min.
Ғам-ташвишларингизни намоз билан аритиб кўрганмисиз?

Аллоҳ таоло Пайғамбарига ғам-ғуссаларни қандай аритишни ҳам ўргатган: «Уларнинг гапидан юрагингиз сиқилишини яхши билурмиз. Роббингизни ҳамди ила поклаб ёд этинг, сажда қилувчилардан бўлинг. Сизга яқийн келгунича Роббингизга ибодат қилинг» (Ҳижр сураси, 97-99-оятлар).

Аллоҳ таоло Пайғамбарига бундай демоқда: «Қурайш мушриклари сизни масхара қилиб, мазах қилиб, сизга азият бераётганини, уларнинг азиятларидан маҳзун бўлаётганингизни ҳам биламиз. Аммо бу нарсалар сизни Роббингизнинг рисолатини етказишдан тўсиб қўймасин! Роббингизга таваккул қилингки, У Зот сизга кифоя қилади, душманларингиз устидан сизга ғалаба ато этади».

Кўриб турганингиздек, Аллоҳ таоло Пайғамбарига ғам-ташвишларга енгилиб қолмасин дея, тўрт нарсани буюрмоқда: Аллоҳга тасбеҳ айтиш, ҳамд айтиш, сажда қилиш (намоз ўқиш), ибодат қилиш.

Демак, намоз – ғам-ташвишларга қарши кураш воситаларидан бири экан. Шунинг учун ҳам Аллоҳ таоло Пайғамбарига «...сажда қилувчилардан бўлинг (шунда Аллоҳ дилингиздаги ғам-аламни кетказур)», демоқда. Шу ўринда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам Роббоний буйруққа лаббай деб, барча муаммоларга қарши намоз билан куч-қувватга тўлдилар.

Ҳузайфа ибн Ямон розияллоҳу анҳу: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни бирор нарса маҳзун қиладиган бўлса, намоз ўқир эдилар», деганлар (Имом Аҳмад ривояти).

Бошқа бир ривоятда «Расулуллоҳни бирор нарса қайғуга солса, дарҳол намоз ўқир эдилар», дейилган.

Ҳузайфа розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан кўп йиллар бирга бўлган саҳобадир, шунинг учун бу киши Расулуллоҳ бирор нарсадан қайғуга тушганларида ёки мусибатга, қийинчиликка дуч келсалар, қалбларини тинчлантириб, хотиржам қилиш учун, Парвардигорларидан мусибат ва қайғуда ёрдам сўраш учун намозга ошиққанларини кўриб яшаган.

Нафақат Расулуллоҳнинг, балки барча пайғамбарларнинг одати шундай эди – бошга бирор мусибат келса ёки ташвиш тушса, дарҳол намозга шошилишар эди.
 

Суҳайб ибн Синон розияллоҳу анҳудан ривоят қилган ҳадисда бундай дейилади: «Бир куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бир куни аср намозини ўқиб бўлгач, бир нималар деб пичирладилар. Ёнларидаги саҳобалар «Эй Аллоҳнинг Расули, аср намозидан кейин пичирлаб нималар дедингиз?» деб сўрашган эди, у зот шундай дедилар: «Сизлар ҳам сездингизми? Мен бир пайғамбарни эсладим. Унга ўз қавмидан бир қўшин берилди. У (қўшиннинг кучлилигини кўриб): «Буларга ким ҳам бас кела оларди?» деди. Шунда Аллоҳ таоло у пайғамбарга уч ишдан – душманнинг уларни босиб олишини, очарчиликни ёки ўлимдан бирини танлашни буюрди. Ўша пайғамбар шу уч нарса борасида қавми билан маслаҳат қилди. Қавм: «Бу ишни ўзингга топширамиз, чунки сен Аллоҳнинг пайғамбарисан», деди. Пайғамбар дарҳол туриб, намоз ўқиди, чунки анбиёлар бирор ишда тараддудланиб қолсалар, дарҳол намоз ўқийдилар. Бу пайғамбар ҳам намоз ўқиб, «Ё Роббим, душман ёки очарчиликни эмас, ўлимни танладим», деб дуо қилди. Аллоҳ уларга ўлимни юборган эди, улардан етмиш мингтасини ўлим олиб кетди. (Намоздан кейин) пичирлаганимда шундай деяётган эдим: «Аллоҳим, Сенинг номинг билан урушаман, Сенинг номинг билан душман устидан ғалаба қиламан. Куч-қудрат фақат Аллоҳ билан» (Имом Термизий ривояти).

 

Иброҳим алайҳиссалом ҳам ғам-ғуссаларини намоз билан муолажа қилар эдилар.

 

Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: «Бир куни Иброҳим алайҳиссалом Сора билан бир золим подшоҳнинг юртига келиб қолдилар. (Айғоқчилар золим подшоҳга) «Фалон жойда бир киши бор, ёнида мисли кўрилмаган гўзал аёли ҳам бор», дейишган эди, подшоҳ у кишини чақиртирди. «Ёнингдаги аёл ким?» деган эди, «Синглим», дедилар. Кейин Соранинг ёнига қайтиб келиб, шундай дедилар: «Сора, ҳозир ер юзида сен билан мендан бошқа мўмин йўқ. Анави мендан сени сўраган эди, «Синглим», дедим. Мени ёлғончи қилиб қўйма». Подшоҳ эса Сорани чақиртирди, Сора унинг ҳузурига кириб келди. Подшоҳ (унинг гўзаллигини кўриб) унинг қўлини ушламоқчи бўлган эди, қўли қотиб қолди. Подшоҳ қўрқиб кетиб, «Роббингга дуо қил, сенга ҳеч нарса қилмайман», деди. Сора Аллоҳга дуо қилган эди, анавининг қўли қўйиб юборилди. Подшоҳ эса яна Сорага ёпишмоқчи бўлган эди, қўли боягидек ёки бундан ҳам қаттиқроқ қотиб қолди. Шунда у яна: «Роббингга дуо қил, сенга ёмонлик қилмайман!» деди. Сора дуо қилган эди, анавининг қўли яна қўйиб юборилди. Шунда подшоҳ айғоқчиларини чақириб, «Сенлар менинг олдимга одам эмас, шайтонни олиб келибсанлар-ку!» деди. Сўнг Сорага Ҳожарни чўри қилиб берди. Сора эсон-омон Иброҳим алайҳиссаломнинг ёнларига қайтиб келди. Иброҳим алайҳиссалом намоз ўқиётган эдилар, қўли билан «Нима гап?» дея ишора қилдилар. Сора: «Аллоҳ анави кофирнинг [ёки фожирнинг] макрини ўзига қайтарди, шунга Ҳожарни менга чўри қилиб берди», деди» (Имом Бухорий ривояти).

 

Бир қиз айтади: «Бир дугонам бор, ниҳоятда асабий қиз. Бизнинг уйимизда ҳам кўп муаммолар бўлиб турар эди. Буни билган ўша дугонам «Уйингда шунча муаммо бўла туриб, қандай қилиб асабларинг жойида?» деб ҳайрон бўлди. Мен унга «Бунинг сири намозда!» дедим. У янада ҳайрон бўлиб, «Қандай қилиб?» деб сўради. Мен шундай жавоб бердим: «Авваллари оиламизда муаммолар кўплигидан ўзимни бечора, ожиз ҳисоблардим, муаммолар ҳақида кўп ўйлайверганимдан ақлдан озай дер эдим. Бундай аҳволдан қутулиш учун ҳамма нарса қилиб кўрдим, тинчлантирувчи дорилар ичдим, лекин фойдаси бўлмади.

Бир куни ғам-ташвишларимни, қайғуларимни намоз билан енгиш мумкинлигини эшитиб қолдим. Ғам-қайғулар ёпирилиб келганда, кимдир мени хафа қилиб, ҳис-туйғуларим оёқости бўлганда намозга ошиқадиган бўлдим. Намозларимда Аллоҳга аҳволимни арз қилиб, мени қайғулардан халос қилишини, муаммолардан қутулиш йўлларини кўрсатишини сўраб, илтижолар қиладиган бўлдим. Илтижо қилар эканман, руҳий, иймоний улкан куч-қувватни ҳис этардим, хотиржам яшаб, ҳаётни давом эттиришга куч топардим. Қайғуларим намозни севишимга, унга чинакам ошиқ бўлишимга сабаб бўлди».

Абдуллоҳ Абдулмуътий, Ҳуда Саъид Баҳлулнинг
“Қулоғим сенда қизим” китобидан Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Абдулҳамид Умаралиев таржимаси.

Мақолалар