Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
17 Май, 2025   |   19 Зулқаъда, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:27
Қуёш
05:03
Пешин
12:24
Аср
17:26
Шом
19:40
Хуфтон
21:10
Bismillah
17 Май, 2025, 19 Зулқаъда, 1446

Муҳаммад алайҳис саломнинг 99 исмлари

23.01.2017   63004   4 min.
Муҳаммад алайҳис саломнинг 99 исмлари
  • Муҳаммад- мақталувчи.
  • Аҳмад- Аллоҳга ҳамд айтувчи.
  • Ҳамид- Аллоҳга ҳамду сано айтувчи.
  • Маҳмуд- мақталган.
  • Аҳид- фазилатлар бобида ягона.
  • Воҳид- ахлоқ- одобда ягона.
  • Ҳошир- ўз умматларини қиёмат куни маҳшаргоҳга йиғувчи.
  • Оқиб- ҳамма пайғамбарлар охири.
  • Тоҳо- бу сўзнинг маъноси Аллоҳгагина маълум.
  • Ёсин- бу сўзнинг маъноси ҳам Аллоҳгагина маълум.
  • Тоҳир- тоза, пок.
  • Мутаҳҳар- дили покланган.
  • Таййиб- пок, хуштабиат.
  • Саййид-Хожа.
  • Расул- элчи, пайғамбар.
  • Набий- пайғамбар.
  • Расулур-роҳма- раҳмат пайғамбари.
  • Қаййим- тўғри йўлдан борувчи.
  • Жомиъ - барча яхши фазилатларни ўзида мужассам этувчи.
  • Муқтафий – эргашувчи (ҳақ йўлга).
  • Муқаффий – эргаштирувчи (ўзига).
  • Расулулмалоҳим – жангу жаҳон пайғамбари.
  • Расулур- роҳа – роҳат пайғамбари.
  • Комил – етук.
  • Иклил – тож.
  • Муддассир – қўрқувдан матоҳга ўраниб олган.
  • Муззаммил – муддассир.
  • Абдуллоҳ – Аллоҳнинг бандаси.
  • Ҳабибуллоҳ – Аллоҳнинг суюклиси.
  • Сафийюллоҳ – Аллоҳнинг танлагани.
  • Нажийюллоҳ – Аллоҳнинг сирдош дўсти.
  • Калимуллоҳ – Аллоҳ билан сўзлашувчи.
  • Хотамуланбиё – набийлар охири, уларнинг хотимаси.
  • Хотамурросул - Расуллар хотимаси.
  • Муқйий – динни тургизгувчи (ривожлантиргувчи).
  • Мунжий – халоскор.
  • Музаккир – эслатувчи (Аллоҳни ва охиратни).
  • Носир – ёрдам этувчи.
  • Мансур – ёрдам берилган, душманлари устидан зафар топган.
  • Набийюр – роҳма – раҳмат пайғамбари.
  • Набийюттавба – тавбага тарғиб этувчи пайғамбар.
  • Ҳарисун алайкум – умматларига меҳрибон.
  • Маълум – ҳаммага маълум.
  • Шаҳир – ҳаммага машҳур.
  • Шоҳид – гувоҳ.
  • Шаҳид – гувоҳ.
  • Машҳуд – гувоҳлик берилган.
  • Башир – хушхабар берувчи.
  • Мубашшир - хушхабар берувчи.
  • Назир – азоблардан огоҳлантиргувчи.
  • Мунзир – охират азобларидан огоҳлантиргувчи.
  • Нур – нур.
  • Сирож – чироқ, қуёш.
  • Мисбоҳ – чироқ.
  • Ҳудо – ҳидоят қилгувчи.
  • Мухтор – танлаб олинган.
  • Ажир – динга хизмат қилгувчи.
  • Жаббор – айбларни ёпгувчи.
  • Абул – Қосим – Қосимнинг отаси.
  • Абул – Тоҳир – Тоҳирнинг отаси.
  • Абут – Таййиб – Таййибнинг отаси.
  • Абу Иброҳим – Иброҳимнинг отаси.
  • Мушаффаъ – шафоат ҳуқуқи берилган.
  • Шафиъ – шафоат этувчи (қиёмат куни гуноҳкор умматларнинг кечирилишини Аллоҳдан сўровчи).
  • Солиҳ – яхши ишларни қилувчи, Аллоҳнинг буйруқларини адо этувчи.
  • Муслиҳ – ислоҳ этувчи, тузатувчи (ўртани).
  • Муҳаймин – умматлари ишини кузатиб турувчи.
  • Содиқ – ростгўй.
  • Мусаддиқ – тасдиқ этувчи.
  • Сидқ – ростгўй.
  • Саййидулмурсалин – пайғамбарлар ҳожаси.
  • Имомулмуттақин – тақводорлар пешвоси.
  • Қоидулғуррил – муҳажжалин – қиёмат куни сажда қилган аъзоларидан нурлар чиқиб турувчи ибодатли умматларини жаннатга элтувчи.
  • ҲалилурРаҳмон – Раҳмоннинг дўсти.
  • Барр – хайрли, солиҳ амаллар қилувчи.
  • Мабарр – ҳамма яхшиликлар манбаи.
  • Важиҳ – гўзал юзли.
  • Насиҳ – насиҳатгўй.
  • Носиҳ – насиҳатчи.
  • Вакил – вакил, ишонч эгаси, кафил.
  • Мутаваккил – таваккал этувчи.
  • Кафил – кафил, кафолатига олувчи.
  • Шафиқ – шафқатли, меҳрибон.
  • Муқимус – сунна – суннатни тикловчи.
  • Муқаддас – улуғланувчи, гуноҳлардан пок.
  • РуҳулҚудус – муқаддас руҳ.
  • РуҳулҲақ – ҳаққоний руҳ.
  • РуҳулҚист – адолатли руҳ.
  • Кофий – кифоя қилувчи (диний эҳтиёжларга).
  • Муктафий – кифояланувчи (Аллоҳнинг амрлари билан).
  • Болиғ – олий даражаларга етган.
  • Мубаллиғ – Аллоҳ томонидан келган барча диний аҳкомларни умматларига тўла етказувчи.
  • Шофий – шифокор (қалб касалликларига ва маънавий иллатларга нисбатан).
  • Восил – етишувчи (Аллоҳнинг розилиги ва дийдорига).
  • Мавсул – етишилувчи (яъни он ҳазратнинг шафоатларига ва дийдорларига умматлари етишурлар, иншооллоҳ).
  • Собиқ – барча фазилат ва шарафда олдинда борувчи.
  • Соиқ – умматларини бу дунёда иймон ва амал сари, охиратда эса, дўзахдан жаннат сари ҳайдовчи.
  • Ҳодий – тўғри йўдга бошловчи.
  • Муҳдий – ҳадия, эҳсон соҳиби.

Тошкент ислом институти 4-курс талабаси

Тожиддинов Абдуссомад Абдулбосит ўғли

Сийрат ва ислом тарихи
Бошқа мақолалар

Аллоҳнинг ёрдами яқин

16.05.2025   1200   3 min.
Аллоҳнинг ёрдами яқин

Ибн Жавзий раҳимаҳуллоҳ айтади: “Бир ажойиб ҳолат ҳақида фикр юритдим: баъзида мўминнинг бошига бир иш тушса, у астойдил дуо қилади, аммо дуоларининг ижобати кўринмайди. Умидсизликка тушай деганда, унинг қалбига қаралади. Агарда у Аллоҳнинг фазлидан умидини узмагани ҳолда тақдирига рози бўлса, дуонинг ижобати тезлашади. Бу маънолар Аллоҳ таоло нозил қилган ояти каримада ўз ифодасини топган: «...Ҳатто Пайғамбар ва иймонли кишилар: “Аллоҳнинг ёрдами қачон (келар экан)?» деган эдилар. Огоҳ бўлингки, Аллоҳнинг ёрдами (ҳамиша) яқиндир”»[1].

Шундай ҳолат Яъқуб алайҳиссалом билан ҳам бўлган. У зотнинг ўғиллари Юсуф алайҳиссалом дом-дараксиз йўқолиб қолганида, кушойиш келишидан ноумид бўлмаганлар. Кейинги ўғиллари ҳам тортиб олинганида, у зот Аллоҳнинг фазлидан умидларини узмаганлари ҳолда: «...Шоядки, Аллоҳ уларнинг (Юсуф, Бинямин ва Мисрда қолган ўғлимнинг) барчаларини (бағримга) қайтарса...»[2], деганлар.

“Дуойимнинг ижобат бўлиш муддати узайиб кетди”, деб қайғурманг. Аллоҳ таоло сизнинг тазарруингиз, ялиниб-ёлворишларингизни кўришни ирода қилмоқда. Сизни қилган сабрингизга ажр ила мукофотламоқчи. Сиз шайтон билан жанг қилишингиз учун ҳам дуойингизнинг ижобатини кечиктириш ила сизни синаяпти.

Гоҳида Аллоҳ таоло сизнинг азиймат, қатъиятингиз нақадар қувватли экани ва балога қанчалик сабрли эканингизни кўриш учун ҳам дард бериб имтиҳон қилади. Агар сабр қила олсангиз, демак, сиз итоаткор бандалар сафидасиз. Борди-ю, иродасизлик қилсангиз, зиёнкорлардан бўласиз. Сабрдан кейин фақат ва фақат ечим, ёруғ кунлар бор.

Алий ибн Абу Толиб розияллоҳу  анҳу: “Сабр қилсанг, ажрга эга бўласан, барибир ёзилгани бўлади. Сабрсизлик қилсанг, гуноҳкор бўлиб қоласан, барибир ёзилгани бўлади”, деганлар.

Шоир айтади:

Балою имтиҳон келса, аларга ҳар он ризо кўрсат,
Синов берган сиҳатни ҳам Ўзи бергай аниқ, албат.
Бандасига не ҳукм этса, ҳикмати бор, итоат қил,
Битганидан қутулмоқлик чорасиздир, бил, эй ғофил!
Ноумидлик ханжарини кўкрагингга урма аммо,
Ки Аллоҳнинг қудратила ечилгайдир ҳар муаммо.

 Аллоҳдан умидингизни узманг. Синовларга сабр қилинг, шундагина улкан ажрларни қўлга киритасиз. Фазл ибн Саҳл айтади: “Касалликларда неъматлар бор”. Бу борада қуйидагиларга эътиборли бўлинг:

– гуноҳлардан тозалаш;
– савобни қўлга киритиш;
– ғафлатдан уйғониш;
– соғлик неъматини эслаб қўйиш;
– тавбага шошилиш.

Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.


[1]  Бақара сураси, 214-оят.
[2]  Юсуф сураси, 83-оят.