Ислом доимо миллий ва ҳалқаро миқёсда тинчликка ва бағрикенгликка тарғиб қилади. Қуръони карим ва ҳадиси шарифнинг кўрсатмаларига мувофиқ, мусулмон мамлакатига дипломатик алоқа ўрнатиш мақсадида келган ғайридин вакилини ўлдириш тақиқланади.

Кўплаб мусулмон бўлмаган элчи ва делегатлар Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига турли мақсадларда келганлар ва уларга Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам имкон қадар яхши муносабатда бўлганлар, шу билан бирга саҳобаларни шунга буюрганлар.

Кунларнинг бирида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига соҳта пайғамбарликни даъво қилаётган мунофиқ Мусайламанинг вакиллари келади, улар ўзларини муртадликларини тан олишганда ҳам уларни элчи бўлганлари сабабли ҳурмат қилдилар. Абдуллоҳ ибн Маъсуд розияллоҳу анҳу айтади: “Мен бу киши (Абдуллоҳ ибн Нуваҳа) ва яна бир бошқа киши Мусайлама ҳузуридан вакил бўлиб кирганида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларида ўтирган эдим.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам у иккисига: “Сиз иккингиз мени Аллоҳнинг Расули эканимга гувоҳлик берасизларми?” дедилар.

Шунда у икккиси: “Биз Мусайламани Аллоҳнинг Расули эканлигига гувоҳлик берамиз”, дедилар.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мен Аллоҳ ва унинг Расулларига иймон келтирганман. Агар менда вакилларни ўлдиришга изн бўлганда эди, албатта сиз иккингизни ўлдирган бўлар эдим”, дедилар”[1].

Буни қарангки, Мусайлама тарафдорларининг куфри ва муртадлигига қарамасдан уларга нисбатан юксак даражада бағрикенглик кўрсатилди. Уларга ҳеч қандай жазо қўлланилмади. Улар вакил бўлганлари сабабли, ҳибсга ҳам олинмадилар ва ўлдиришга ҳам буюрилмадилар.

Аҳмад ибн Ҳанбалнинг Муснад[2], Абдураззоқ (ал-Санони)нинг Мусаннаф[3] ҳамда ал-Баззорнинг Муснад[4] асарида ривоят қилинишича, делегатларни ва элчиларни қатл этиш қатъиян тақиқланади.

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадисларида ва суннатларида элчилар ва чет эл вакилларининг ҳаётини муҳофаза қилиш ҳақида кўп бора таъкидланган. Абдуллоҳ ибн Маъсуд розияллоҳу анҳу: “Элчиларни ўлдирмаслик суннатда мустаҳкамланган”[5], деб айтади:

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг бу суннатлари элчиларни муҳофаза этиш бўйича ҳалқаро ҳуқуқда намуна сифатида ўрнатилган.

Кейинчалик элчиҳоналарда ишлаётган барча ишчи-ҳодимларга нисбатан яҳши муомала қилишлик ва уларни ўлдиришликка тақиқлар пайдо бўла бошлади.

Минг афсуски, бугунги кунда ўзини Мужоҳид деб эълон қилиб, элчиларни ўғирлаш ва ўлдиришга даъват этувчилар пайдо бўлган. Уларнинг бу каби саъй-ҳаракатлари Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг кўрсатмаларига мутлақо зиддир.

Шунингдек, Ислом ҳуқуқида чет эл элчиларини эъзозлаш ва муҳофаза этишга тарғиб этилиши билан бир қаторда, бошқа дин вакилларининг диний раҳнамоларини ҳам ҳимоя қилиш таъкидланади ва уларнинг ҳаётига тажовуз қилиш қатъий тақиқланади.

Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳу деди: “Қачонки Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзларининг қўшинларини жўнатсалар: “Хоинлик билан иш қилманг, жангдан тушган нарсаларни ўғирламанг, ўлган таналарга озор берманг ва ёш болаларни ҳамда руҳонийларни ўлдирманг”, деб айтардилар[6].

Дарҳақиқат, Ислом динида инсон ер юзида фисқу фасод қилиши, бегуноҳ кишиларнинг қонини тўкиши қатъий ҳаром қилинган. Ҳатто уруш чоғида ҳам ёш бола, аёл, кекса ҳамда ибодатхоналарда ибодат билан машғул бўлган роҳибларни ўлдириш, шунингдек, уй-жой, иморат ва иншоотларни вайрон қилишдан тортиб экинзор, дарахтларнинг йўқ қилиниши ҳам тақиқлаган.