Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
28 Ноябр, 2024   |   27 Жумадул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:02
Қуёш
07:26
Пешин
12:16
Аср
15:15
Шом
16:58
Хуфтон
18:17
Bismillah
28 Ноябр, 2024, 27 Жумадул аввал, 1446

«Бақара» ва «Оли имрон»

24.07.2016   16353   20 min.
«Бақара» ва «Оли имрон»

1. ««Бақара» Қуръоннинг чўққисидир, унинг ҳар бир ояти билан саксонта фаришта тушган. «Бақара» сурасининг 255-ояти

اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ

Арш остидан чиқарилиб, «Бақара»га қўшилган». (Имом Аҳмад «Муснад»ларида Маъқал ибн Ясор розияллоҳу анҳудан ривоят қилганлар.)

 

2. «Ким еттита узун сураларни ёдласа, у олимдир».(Имом Аҳмад ва имом Ҳокимнинг «Муснад»ларида Оиша онамиздан ривоят қилинган)

 

3. Язийд ибн Асвад айтади: «Кимки «Бақара» ва «Оли Имрон» сураларини кундузи ўқиса, то кечгача мунофиқликдан омон бўлади, ким у иккисини кечаси ўқиса, тонг отгунча мунофиқликдан омон бўлади». (Саъийд ибн Мансур, Байҳақий ва Абу Убайд ривоят қилганлар.)

 

4.     «Ким «Оли Имрон» сурасини ўқиса, у бойдир». (Доримий ва Абу Убайд ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан ривоят қилганлар.)

 

5.     «Киши кечанинг охирида ўқийдиган «Оли Имрон» сураси камбағалнинг қандай ҳам яхши хазинасидир». (Доримий, Абу Убайд ва Байҳақий Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан мавқуф ҳолатда ривоят қилганлар.)

 

6.     «Қуръонни ўқинглар, чунки у қиёмат куни соҳибларига шафоатчи бўлиб келади. «Заҳровайн» (икки гул) – «Бақара» ва «Оли Имрон»ни ўқинглар, чунки у иккиси қиёмат куни гўё икки булутдек, ёки икки соябондек, ёки сафланган қушларнинг икки бўлагидек бўлиб, соҳиблари ҳақида ҳужжат талашади (бу шафоат қилинишининг муболағали ифодасидир). «Бақара» сурасини ўқинглар, чунки уни олиш барака, тарк қилиш эса надоматдир, унга сеҳргарлар қодир бўлмайди (яни ўқувчисига зарар етказишга қодир бўлмайди)». (Имом Муслим, имом Термизий ва бошқалар Абу Умома Боҳилийдан марфуъ ҳолатда ривоят қилганлар.)

 

7.     «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам элчиларни жўнатдилар, улар бир неча нафар эдилар. Улардан Қуръон ўқишларини сўрадилар, улардан ҳар бир киши ўзи ёдлаган Қуръонини ўқиди, навбат ёши улуғларидан бўлган бир кишига келди. «Қанча Қуръон ёдлагансан, эй Фалончи?» дедилар. У: «Фалон,  фалон ва «Бақара» сурасини ёдлаганман», деди. «Бақара сурасини ёдлаганмисан?» дедилар.У:«Ҳа», деди. «Бор, сен уларнинг амирисан», дедилар.Улуғларидан бўлган бир киши: «Аллоҳга қасамки,«Бақара» сурасини (таҳажжуд намозида) у билан қоим бўла олмай қолишимдан қўрққаним учунгина ўрганмадим, эй Аллоҳнинг Расули», деди.Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:«Қуръонни ўрганинглар, уни ўқинглар ва ўқитинглар.Чунки уни ўрганган, ўқиган ва у билан қоим бўлганучун Қуръон мисоли мушк тўлдирилган қопдир.Ҳидини ҳамма жойга таратади(яни қорининг кўкси қоп каби, ундаги Қуръон мушк кабидир.Агар Қуръонни ўқиса, унинг барокати ундан уйига ва эшитувчиларга етади). Ва Қуръонни ўрганиб, у қалбида бўлган ҳолатда ётган одамнинг мисоли мушк солиниб, оғзи ёпиб қўйилган қопга ўхшайди». (Имом Термизий Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган)

 

8.     «Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга: «Кеча Собит ибн Қайс ибн Шумоснинг уйи чироқлар билан ярқираб турганини кўрмадингизми?» дейилган эди, Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Балки у «Бақара» сурасини ўқигандир», дедилар. Собитдан сўралган эди, ««Бақара» сурасини ўқидим», деди». (Ибн Касир ва бошқаларнинг «Тафсир»ларида келганидек, Абу Довуд мурсал йўл билан ривоят қилганлар.)

 

9.        Абу Мунибдан, у амакисидан ривоят қилади: «Бир киши «Бақара» ва «Оли Имрон»ни ўқиди. Намозини тугатганидан кейин Каъб унга: ««Бақара» ва «Оли Имрон»ни ўқидингми?» деди. У: «Ҳа», деди. Каъб: «Нафсим қўлида бўлган Зотга қасамки, албатта, у иккаласида агар у билан дуо қилинса, ижобат бўладиган Аллоҳнинг исми бор», деди. У киши: «Менга унинг хабарини беринг», деди. Каъб: «Йўқ, Аллоҳга қасамки, сенга унинг хабарини бермайман. Агар хабарини берсам, у билан мен ҳам, сен ҳам ҳалок бўладиган бир дуони қилишинг мумкин», деди. (Абу Убайд, «Фазоилул Қуръон», 126-бет)

 

10.     Сулайм ибн Омирдан ривоят қилинади: «У Абу Умоманинг «Биродарингизга тушида тоғдаги узун, нотекис ёриқ оралиғида инсонларнинг кетаётгани, тоғнинг тепасида иккита яшил дарахт: «Орангизда «Бақара» сурасини ўқиган борми? Орангизда «Оли Имрон» сурасини ўқиган борми?» деб нидо қилаётгани, агар бир киши «Ҳа», деса, то осилгунича унга яшил шохлари билан яқинлашиб, уни тоғдан ўтказиб қўяётгани кўринди», деяётганини эшитди. (Абу Убайд, «Фазоилул Қуръон», 126-бет)

 

11.     Абу Имрондан ривоят қилинади. У Умму Дардонинг шундай деяётганини эшитди: «Қуръон ёдлаганлардан бўлган бир киши қўшнисиникига бостириб кириб, уни ўлдирди. Қасос олиниб, ўзи ҳам ўлдирилди. Қуръон ундан сурама-сура чиқиб кета бошлади, «Бақара» ва «Оли Имрон» суралари тўлалигича қолди. Сўнгра «Оли Имрон» ундан чиқиб кетди ва «Бақара» сурасининг ўзи тўлалигича қолди. Унга:

مَا يُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَيَّ وَمَا أَنَا بِظَلَّامٍ لِلْعَبِيدِ

«Менинг ҳузуримда сўз ўзгармас ва Мен бандаларга зулм қилувчи эмасман» (Қоф сураси 29-оят) дейилди. У («Бақара» сураси) гўё улкан булутдек бўлиб чиқиб кетди».

 

       Абу Убайд айтади: «Ўйлайманки, «Бақара» ва «Оли Имрон» суралари уни муҳофаза қилиб ва унга улфат бўлиб, қабрида бирга бўлди. Ва иккаласи у билан қолган Қуръон сураларидан охиргиси бўлди». (Абу Убайд, «Фазоилул Қуръон», 127-бет)

 

 

 

 

 

 

 

Қуръони карим
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Катта гуноҳларнинг энг каттаси

25.11.2024   2117   4 min.
Катта гуноҳларнинг энг каттаси

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Қуръони карим оятлари ва Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадислари асосида мусулмон уммати ота-онага оқ бўлиш катта гуноҳларнинг каттаси эканига иттифоқ қилган. Бу борада ҳеч қандай ихтилоф йўқ. Келгуси сатрларда бу борада келган баъзи ҳадиси шариф ва ривоятлар билан яқиндан танишиб, бу мавзуни илмий асосда ва батафсил ўрганишга ҳаракат қиламиз.

عَنِ الشَّعْبِيِّ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «أَلَا أُنَبِّئُكُمْ بِأَكْبَرِ الْكَبَائِرِ: الْإِشْرَاكُ باِللهِ، وَعُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ، وَالْيَمِينُ الْغَمُوسُ».

Шаъбийдан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Мен сизларга гуноҳи кабираларнинг энг каттасининг хабарини берайми? Аллоҳга ширк келтириш, ота-онага оқ бўлиш ва ёлғон қасам ичиш», дедилар».

Шарҳ: Ушбу ҳадиси шарифда Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам катта гуноҳларнинг энг катталаридан учтаси ҳақида хабар бермоқдалар.

Аллоҳга ширк келтириш – Аллоҳнинг хотини бор, ўғли бор, шериги бор, деган бузуқ ақийдага эътиқод қилиш дунёдаги энг катта гуноҳ ҳисобланади.

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда ширкдан бошқа гуноҳнинг ҳаммасини кечишини ваъда берган. Лекин ширкни кечирмаслигини алоҳида таъкидлаб қўйган.

Ана шундай улуғ, катта, беқиёс гуноҳдан кейинги ўринда турадиган гуноҳ ота-онага оқ бўлиш экан. Ота-онанинг назаридан қолиш, дуойи бадига қолиш, уларнинг норозилигига дучор бўлиш ана шундай оғир нарса.

Шу билан бирга, бир нарсанинг ёлғонлигини билиб туриб, қасам ичиб, ўзининг фойдасига буриб кетиш ҳам энг катта гуноҳлардан биттаси ҳисобланар экан. Аллоҳ таоло булардан Ўзи асрасин.

عَنِ الْحَسَنِ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «مَا تَقُولُونَ فِي الزِّنَا وَالسَّرِقَةِ وَشُرْبِ الْخَمْرِ؟» قَالُوا: اللهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَ: «هُنَّ فَوَاحِشُ، وَفِيهِنَّ عُقُوبَاتٌ، أَلَا أُنَبِّئُكُمْ بِأَكْبَرِ الْكَبَائِرِ؟» قَالُوا: وَمَا هُنَّ يَا رَسُولَ اللهِ؟ قَالَ: «الْإِشْرَاكُ بِاللهِ، وَعُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ، أَلَا وَقَوْلَ الزُّورِ».

Ҳасандан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Зино, ўғирлик ва ароқхўрлик ҳақида нима дейсизлар?» дедилар. «Аллоҳ ва Унинг Расули билгувчи», дейишди.

«Ўшалар фаҳш ишлардир. Уларнинг уқубати бор. Сизларга гуноҳи кабираларнинг энг каттасини айтиб берайми?» дедилар. «Улар нима, эй Аллоҳнинг Расули?» дейишди. «Аллоҳга ширк келтириш, ота-онага оқ бўлиш ва билиб қўйинглар, ёлғон гап», дедилар».

Шарҳ: Демак, ота-онага оқ бўлиш зино, ўғирлик, ароқхўрликдан ҳам каттароқ гуноҳ ҳисобланар экан. Уларнинг бу дунёдаги уқубатлари белгилаб қўйилган. Зино қилса, тошбўрон ёки дарра уриш билан жазоланади. Ўғирлик бўлса, қўлини кесиш ёки таъзирини бериш йўлга қўйилади. Хамр ичиб қўлга тушганга ҳам дарра уриш бор.

Лекин Аллоҳга ширк келтириш, ота-онага оқ бўлиш ва ёлғон гапдан иборат учта гуноҳларнинг уқубати бу дунёда белгиланмаган бўлиб, азоби охиратга қоладиган нарсалар экан. Шунинг учун улар жуда даҳшатли гуноҳлар ҳисобланади. Шундай экан, ҳар бир мўмин банда бу гуноҳлардан ҳазир бўлиши матлубдир.

عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ قَالَ: إِنَّ مِنْ أَكْبَرِ الْكَبَائِرِ الْإِشْرَاكُ بِاللهِ، وَعُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ، وَالْيَمِينُ الْغَمُوسُ.

Ибн Масъуддан ривоят қилинади: «Гуноҳи кабираларнинг энг каттаси: Аллоҳга ширк келтириш, ота-онасига оқ бўлиш ва ёлғондан қасам ичишдир».

Шарҳ: Албатта, бу гапни Ибн Масъуд розияллоҳу анҳу Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан эшитган бўладилар. Буни аввал ўтган ривоятлар ҳам кўрсатиб турибди.

Аллоҳга ширк келтириш, ота-онасига оқ бўлиш ва ёлғондан қасам ичиш гуноҳлари одатда маънавий жиноятлар сифатида содир бўлади. Кўпинча улар гуноҳкорнинг ўзи билган ҳолда, бошқалардан яширин қолади. Шунинг учун уларни содир этганларга шариатда маълум моддий жазо белгиланмаган. Демак, бу жиноятларнинг жазоси бутунлайича охиратга қолиб кетиши хавфи бор. Охиратнинг азобидан эса Аллоҳ таолонинг Ўзи асрасин.

«Яхшилик ва силаи раҳм» китоби 1-жуз.

Мақолалар