Академия бош котиби доктор Абдуллоҳ бин Солиҳ Ал-Вашмий анжумандан турли медиа платформаларда араб тилидаги контентни бойитиш мақсади кўзланганини таъкидлади. Бу саъй-ҳаракат тегишли ходимларни рағбатлантириш ва қўллаб-қувватлаш, уларнинг илмий ва касбий имкониятини оширишга ёрдам беради.
UNA-OIC бош директори Муҳаммад бин Абд Раббо Ал-Ямий арабча гапирилмайдиган юртлардаги ахборот агентликлари таркибида араб тили бўйича бўлимлар, рақамли платформаларда саҳифалар очишга интилиш ортаётганини эътироф этди.
– Бундай ташаббус ишончли маълумот манбаси яратиш орқали маданий мулоқот кўпригини барпо этиш ва мустаҳкамлашга қаратилган, – деди у.
Вебинарда Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги Халқаро ахборот таҳририяти бош муҳаррири ўринбосари Ўткир Алимов ва Таржима таҳририяти етакчи муҳаррири Фатҳиддин Самариддинов ҳам иштирок этди.
– Республикамиз ҳаётига оид ижтимоий-сиёсий ахборотларни тарқатувчи етакчи расмий ахборот агентлиги ҳисобланган ЎзА бугунги кунда ўз фаолиятини замон талабидан келиб чиқиб такомиллаштириш йўлида изчил иш олиб бормоқда, – деди агентлигимиз араб тилидаги саҳифаси масъул ходими Ф.Самариддинов. – ЎзА давлат идоралари фаолияти, мамлакатимиз ва жаҳонда юз бераётган муҳим ижтимоий-сиёсий воқеаларни батафсил ёритиб келмоқда. Агентлигимиз 9 тилда, жумладан 2010 йилдан араб тилида ҳам тезкор, холис ахборот узатиб келади. Чунончи, Ўзбекистон сўнгги йилларда хорижий давлатлар билан дўстона муносабатни ривожлантириш борасида сезиларли натижага эришаётгани, мамлакатимиздаги ижобий ўзгаришлар дунё ҳамжамиятида юртимизга нисбатан жиддий қизиқиш уйғотаётгани, давлатимизнинг халқаро майдондаги нуфузи ошишига хизмат қилаётганидан биринчилардан бўлиб оммани хабардор қилади. Ўз навбатида, тузилмамиз жаҳоннинг етакчи ахборот агентликлари билан ҳамкорликни мунтазам ривожлантириш, мунтазам ахборот алмашишни йўлга қўйиш, дунёда рўй бераётган воқеалар тўғрисида аҳолини холис, ҳаққоний ахборот билан тезкор таъминлаш имкониятини изчил кенгайтирмоқда. Хусусан, араб тилидаги ахборотларимизда Кўрфаз давлатлари билан икки ва кўп томонлама алоқалар жадал ривожланаётгани яққол акс этмоқда.
Вебинарда “Араб тилида сўзлашмайдиган ИҲТга аъзо давлатлар ахборот агентликларида арабча мазмун муаммоси” ва “Подшоҳ Салмон номидаги араб тили глобал академиясининг араб тилида сўзлашмайдиган давлатлар ахборот агентликларида арабча мазмунни яхшилашга қараши” мавзулари муҳокама қилинди.
Сессияларда тилшуносликни ривожлантиришга ҳисса қўшадиган механизм ва дастурлар, тегишли ахборот агентликлари дуч келаётган масалалар ҳам кўтарилди. Айни муаммоларни бартараф этишнинг мақбул йўллари, ечими кўриб чиқилди. Институционал тилшунослик бўйича ўқув дастурлари ва режалар ишлаб чиқиш, араб тилидан фойдаланиш кўламини кенгайтиришга ҳисса қўшадиган услубий ёндашувлар ишлаб чиқиш зарурлиги қайд этилди.
Вебинар якунида тилни тарғиб қилишда ОАВ аҳамиятини инобатга олган ҳолда, хорижий ахборот агентликларида араб тилидаги контентни кўпайтириш бўйича тавсия берилди. Подшоҳ Салмон Глобал академияси ва UNA рақамли маконда араб тили мавжудлигини қўллаб-қувватлаш, араб тилида сўзлашмайдиган давлатларда айни масалага бағишланган форумлар ташкил этиш учун ҳамкорликни ривожлантиришга чақирилди.
Муҳаррама Пирматова, ЎзА
Илм йўлида юрганларга ёрдам – Қуръон ва суннат нурида
Илм – бу инсоният тараққиётининг асоси бўлиб, динимиз эса бу ҳақиқатни ҳар жиҳатдан юксак даражада таъкидлаб келади. Ислом дини илмни нафақат мақтайди, балки уни талаб қилишни ҳар бир мусулмон эркак ва аёлга вожиб деб санайди. Айниқса, илм талаб қилаётган кишиларга ёрдам бериш, уларни қўллаб-қувватлаш, йўлларини очиш ва уларга енгиллик яратиш – бу фақат инсонийлик эмас, балки ибодатнинг ўзидир. Ушбу мақолада Қуръон оятлари, ҳадиси шарифлар ва уламолар ҳикматлари асосида бу мавзу чуқурроқ таҳлил қилинади.
Қуръони каримда илм аҳлига эҳтиром
“Агар ҳар бир жамоатдан бир гуруҳ чиқиб, динни ўрганиб келса ва ўз қавмларини огоҳлантирса, эҳтимолки, улар (гуноҳлардан) сақланурлар эди” (Тавба сураси, 122-оят).
Бу оят илм талаб қилишнинг ижтимоий ва диний масъулият эканлигини очиқ-ойдин ифодалайди. Динни чуқур тушунадиган кишилар жамиятнинг маънавий устунидир. Уларнинг тайёргарлиги учун шароит яратиш – бу жамоанинг иймонига далолатдир. Ҳар бир мусулмон илм аҳлини рағбатлантириши, моддий-маънавий ёрдам бериши бу оят асосида шаръий масъулият бўлиб қолади.
“Айтинг: билганлар билан билмаганлар тенг бўлурми? Фақат ақл эгалари ибрат олурлар” (Зумар сураси, 9-оят).
Аллоҳ таоло илм эгаларининг даражасини улуғлаб, уларни билмаганлардан ажратмоқда. Бу оят, илм эгасини қадрлашни, унга хизмат қилишни ва унга ёрдам кўрсатишни Аллоҳнинг марҳаматига яқинлаштирадиган амаллардан бири деб англашга ундайди.
Ҳадиси шарифлар: Илм йўлида юрганларга жаннат йўли очилади
“Ким илм талаб қилиш йўлига тушса, Аллоҳ унга жаннат сари йўлни осон қилади” (Имом Муслим ривояти).
Бу ҳадис илм йўлида юрган кишини қўллаб-қувватлаган ҳар бир инсонни жаннат йўлининг шерикларидан бири бўлиши мумкинлигини билдиради. Илм олувчига сув олиб бериш, китоб олиб бериш, йўл харажатига ёрдам бериш, ҳатто унга дуолар қилиш ҳам бу йўлга хизмат қилишдир.
“Агар Аллоҳ бир кишига яхшиликни хоҳласа, уни динни тушунишга муваффақ қилади” (Имом Бухорий ва Муслим ривояти).
Бу ҳадисда Аллоҳнинг бир бандага берган энг катта неъматларидан бири – илмга рағбатдир. Шундай инсонларни қўллаб-қувватлаш, Аллоҳ иродасини бажараётгандай ажр олиб келади.
Талаба – Аллоҳнинг розилигини истаётган банда. Унга ёрдам – бу розилик сари қўл чўзишдир.
Уламолар ҳикматларида:
Имом Шофеъий раҳимаҳуллоҳ: “Илм талаб қилувчига хизмат қилиш Аллоҳга ибодат қилишдир”.
Бу сўзлар илмга хизмат қилишнинг даражасини аниқ белгилайди. Бу фақат одамга эмас, балки Аллоҳга қилинаётган хизмат сифатида баҳоланади.
Ибн Қаййим Жавзийя раҳимаҳуллоҳ: “Илм эгаларини кўтариш, уларга йўл очиш – жамиятнинг юксалиши учун замин яратади”.
Илм аҳли ёрдам олмаса, жамият заифлашади. Уларнинг илм олишига, ривожланишига, хизмат қилишига ёрдам бериш жамиятнинг тараққиётига хизматдир.
Илм йўлида ҳаракат қилаётган кишилар – бу умматнинг келажак пойдеворидир. Уларга ёрдам бериш, уларга хизмат қилиш, уларни моддий ва маънавий рағбатлантириш – Қуръон ва Суннат кўрсатмасидир. Ҳар биримиз бу йўлда ҳисса қўшсак, Аллоҳ ҳузурида ажру савоб оламиз ва охиратда илм билан дўстлашганлардан бўламиз, иншаАллоҳ.
Хулоса қилиб айтганда “Илм эгасига берганинг – Аллоҳга берганингдир!” бу сўзлар ҳар бир мусулмон қалбига ёзилиши керак.
Анвар ХУЖАХАНОВ,
Тошкент Ислом институти талабаси.