Академия бош котиби доктор Абдуллоҳ бин Солиҳ Ал-Вашмий анжумандан турли медиа платформаларда араб тилидаги контентни бойитиш мақсади кўзланганини таъкидлади. Бу саъй-ҳаракат тегишли ходимларни рағбатлантириш ва қўллаб-қувватлаш, уларнинг илмий ва касбий имкониятини оширишга ёрдам беради.
UNA-OIC бош директори Муҳаммад бин Абд Раббо Ал-Ямий арабча гапирилмайдиган юртлардаги ахборот агентликлари таркибида араб тили бўйича бўлимлар, рақамли платформаларда саҳифалар очишга интилиш ортаётганини эътироф этди.
– Бундай ташаббус ишончли маълумот манбаси яратиш орқали маданий мулоқот кўпригини барпо этиш ва мустаҳкамлашга қаратилган, – деди у.
Вебинарда Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги Халқаро ахборот таҳририяти бош муҳаррири ўринбосари Ўткир Алимов ва Таржима таҳририяти етакчи муҳаррири Фатҳиддин Самариддинов ҳам иштирок этди.
– Республикамиз ҳаётига оид ижтимоий-сиёсий ахборотларни тарқатувчи етакчи расмий ахборот агентлиги ҳисобланган ЎзА бугунги кунда ўз фаолиятини замон талабидан келиб чиқиб такомиллаштириш йўлида изчил иш олиб бормоқда, – деди агентлигимиз араб тилидаги саҳифаси масъул ходими Ф.Самариддинов. – ЎзА давлат идоралари фаолияти, мамлакатимиз ва жаҳонда юз бераётган муҳим ижтимоий-сиёсий воқеаларни батафсил ёритиб келмоқда. Агентлигимиз 9 тилда, жумладан 2010 йилдан араб тилида ҳам тезкор, холис ахборот узатиб келади. Чунончи, Ўзбекистон сўнгги йилларда хорижий давлатлар билан дўстона муносабатни ривожлантириш борасида сезиларли натижага эришаётгани, мамлакатимиздаги ижобий ўзгаришлар дунё ҳамжамиятида юртимизга нисбатан жиддий қизиқиш уйғотаётгани, давлатимизнинг халқаро майдондаги нуфузи ошишига хизмат қилаётганидан биринчилардан бўлиб оммани хабардор қилади. Ўз навбатида, тузилмамиз жаҳоннинг етакчи ахборот агентликлари билан ҳамкорликни мунтазам ривожлантириш, мунтазам ахборот алмашишни йўлга қўйиш, дунёда рўй бераётган воқеалар тўғрисида аҳолини холис, ҳаққоний ахборот билан тезкор таъминлаш имкониятини изчил кенгайтирмоқда. Хусусан, араб тилидаги ахборотларимизда Кўрфаз давлатлари билан икки ва кўп томонлама алоқалар жадал ривожланаётгани яққол акс этмоқда.
Вебинарда “Араб тилида сўзлашмайдиган ИҲТга аъзо давлатлар ахборот агентликларида арабча мазмун муаммоси” ва “Подшоҳ Салмон номидаги араб тили глобал академиясининг араб тилида сўзлашмайдиган давлатлар ахборот агентликларида арабча мазмунни яхшилашга қараши” мавзулари муҳокама қилинди.
Сессияларда тилшуносликни ривожлантиришга ҳисса қўшадиган механизм ва дастурлар, тегишли ахборот агентликлари дуч келаётган масалалар ҳам кўтарилди. Айни муаммоларни бартараф этишнинг мақбул йўллари, ечими кўриб чиқилди. Институционал тилшунослик бўйича ўқув дастурлари ва режалар ишлаб чиқиш, араб тилидан фойдаланиш кўламини кенгайтиришга ҳисса қўшадиган услубий ёндашувлар ишлаб чиқиш зарурлиги қайд этилди.
Вебинар якунида тилни тарғиб қилишда ОАВ аҳамиятини инобатга олган ҳолда, хорижий ахборот агентликларида араб тилидаги контентни кўпайтириш бўйича тавсия берилди. Подшоҳ Салмон Глобал академияси ва UNA рақамли маконда араб тили мавжудлигини қўллаб-қувватлаш, араб тилида сўзлашмайдиган давлатларда айни масалага бағишланган форумлар ташкил этиш учун ҳамкорликни ривожлантиришга чақирилди.
Муҳаррама Пирматова, ЎзА
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
"Аллоҳ сиздан енгиллатмоқни ирода қиладир. Ва инсон заиф яратилгандир".
Инсонни Аллоҳ таолонинг Ўзи яратган. У Зот Ўз бандасининг хусусиятларини яхши билади. Шунинг учун ҳам инсонга фақат Аллоҳ таолонинг кўрсатмаларигина тўғри келиши мумкин. Ушбу оятда Аллоҳ таоло инсоннинг заиф ҳолда яратилганини таъкидламоқда. Яратувчининг Ўзи «заиф яратилган», деб турганидан кейин, шу заиф инсонга йўл кўрсатишда У Зот оғирликни хоҳлармиди? Йўқ, У Зот енгилликни хоҳлайди.
Ислом шариати, умуман, енгиллик устига бино қилингандир. Бу ҳақда кўплаб оят ва ҳадислар бор. Ҳаммаси ўз ўрнида баён қилинади. «Нисо» сурасининг бошидан муолажа қилиб келинаётган масалалар, хусусан, эркак ва аёл, оила, никоҳ масаласига келсак, ушбу оятда бу масалаларда ҳам Аллоҳ Ўз бандаларига енгилликни исташи таъкидланмоқда. Зоҳирий қаралганда, диний кўрсатмаларни бажариш қийин, шаҳватга эргашганларнинг йўлларида юриш осонга ўхшайди. Исломда ҳамма нарса ман қилинган-у, фақат биргина йўлга рухсат берилганга ўхшайди. «Номаҳрамга қарама», «У билан ёлғиз қолма», «Уйланмоқчи бўлсанг, олдин аҳлининг розилигини ол», «Маҳр бер», «Гувоҳ келтир» ва ҳоказо. Ҳаммаси қайдлаш ва қийинчиликдан иборат бўлиб туюлади. Шаҳватга эргашганлар эса «Ёшлигингда ўйнаб қол, гуноҳ нима қилади», дейишади. Бу эса содда ва осон кўринади. Ҳақиқатда эса ундай эмас. Натижага қараганимизда бу нарса яққол кўзга ташланади. Дунё тарихини кузатадиган бўлсак, оила масаласига енгил қараган, жинсий шаҳватга берилган халқлар, давлатлар ва маданиятлар инқирозга учраган. Қадимий буюк империяларнинг шармандаларча қулашининг асосий омилларидан бири ҳам шу бўлган.
Бизнинг асримизга келиб, Ғарбда, ўзларининг таъбири билан айтганда, жинсий инқилоб бўлди. Жинс борасида олимлар етишиб чиқдилар. Улар «Жинсий ҳуррият бўлмагунча, инсон тўлиқ ҳур бўла олмайди. Агар жинсий майллар жиловланса, инсонда руҳий тугун пайдо бўлиб, унда қўрқоқлик ва бошқа салбий сифатлар келиб чиқишига сабаб бўлади», каби ғояларни тарқатишди. Оқибатда жинсий инқилоб авжига чиқди.
Натижасини – ҳар хил бало-офатлар буҳронини ҳозир ўзлари кўриб-татиб туришибди. Ахлоқий бузуқлик, оиланинг ва жамиятнинг парчаланиши, ҳаётга қизиқишнинг йўқолишидан ташқари, сон-саноғига етиб бўлмайдиган муаммолар пайдо бўлди. Жинсий инқилоб оқибатида тараққий этган ғарб давлатларининг туб аҳолиси даҳшатли суръатда камайиб бормоқда. Кўз кўриб, қулоқ эшитмаган таносил касалликлари келиб чиқди, ҳар йили сон-саноқсиз одамлар шу касалликлардан ўлмоқда. Насл бузилиб, одамлари заифҳол ва касалманд бўлиб бормоқда. Турли ақлий ва руҳий касалликлар урчиди. Охири келиб, касалликларга қарши инсондаги табиий монеликнинг йўқолиши (ОИТС) касаллиги пайдо бўлди. Бу касаллик ҳақли равишда, XX аср вабоси деб номланди. Унинг давоси йўқ. Бу дардга чалинишнинг сабаби зинодир. У билан касалланган одам тез муддатда ўлади. Ҳамма даҳшатда. Бу дардга чалинмасликнинг йўллари ахтарилмоқда, бу йўлда беҳисоб маблағлар сарфланмоқда, мазкур вабога чалинмасликнинг турли чоралари таклиф этилмоқда. Қонунлар чиқарилмоқда, идоралар очилмоқда.
Лекин шаҳватга эргашганлари сабабли улар энг осон, энг ишончли битта йўл – Аллоҳнинг йўлига қайтишни хаёлларига ҳам келтиришмаяпти. Ақалли ушбу дарднинг бевосита сабабчиси бўлмиш зинони ман этувчи қонун чиқаришни ҳеч ким ўйлаб ҳам кўрмаяпти. Чунки шаҳватга эргашганлар шаҳватга қарши чиқа олмайдилар. Уларнинг ўзлари шаҳватга банда бўлганлари учун унга эргашганлар. Ўзларини зоҳирий енгил кўринган ишга уриб, энди оғирликдан бошлари чиқмай юрибди. Зоҳирий оғир кўринган бўлса ҳам, Аллоҳ кўрсатган йўлга юрган бандалар бошида мазкур оғирлик ва машаққатларнинг бирортаси ҳам йўқ. Улар мутлақ енгилликда, фаровон турмуш кечирмоқдалар.
"Тафсири Ҳилол" китобидан