30 Сентябр, 2024, 27 Рабиъул аввал, 1446
30 Сентябр, 2024, 27 Рабиъул аввал, 1446
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Борлиқдаги барча нарса Аллоҳнинг измидадир. Борлиқдаги қонунларни яратган ҳам, хоҳласа уларни ўзгартирадиган ҳам Аллоҳдир. Вақти келиб борлиқдаги барча қонунлар бузилади ва ерда ҳаёт тугайди. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади:
﴿إِذَا السَّمَاءُ انْفَطَرَتْ وَإِذَا الْكَوَاكِبُ انْتَثَرَتْ وَإِذَا الْبِحَارُ فُجِّرَتْ وَإِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ عَلِمَتْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ وَأَخَّرَتْ﴾
“Вақтики осмон ёрилса. Ва вақтики юлдузлар сочилиб кетса. Ва вақтики денгизлар портлатилса. Ва вақтики қабрлар остин-устун бўлса. Ҳар бир нимани муқаддам қилди-ю, нимани охир қилди биладир” (Инфитор сураси, 1-5 – оятлар).
Қуръони каримда қиёмат куни бўладиган ҳолатларни ёритган оятлар жуда кўп. Айримлар бундай дейдилар “Яратганнинг қудрати мукаммалдир. Шунинг учун борлиқдаги қонуниятлар миллион йиллар ўтса-да, ўзгармасдан қолаверади, бир сония ҳам ўзгармасдан туради”. Уларга айтадиган гапимиз шуки “Аввало борлиққа яхшилаб назар солинглар. Наҳотки ўтган замонлардан бери коинот, борлиқ ўзгармаган бўлса?!
Яна айримлар эса борлиқдаги қонуниятларни ўзгарувчан деб биладилар ва буни Яратганнинг қудрати эркинлиги билан изоҳлашга уринадилар. Уларга ҳам бу эътиқодлари хато эканлигини билишлари учун атрофга боқишлари кифоя эканлигини эслатиб қўймоқчимиз.
Инсон зулм кўрган пайтда қалбидан “Аллоҳ бор, мени ташлаб қўймайди” дея умид қилади. Нега? Чунки ҳамма бир лаҳзада вазият Аллоҳнинг изни ила ўзгариши мумкинлигини яхши билади.
Одатда инсон сабабият қонуниятлари амал қилаётган пайтда Аллоҳни кам эслайди. Аслида ҳамма нарса Аллоҳнинг изни ила содир бўлаётган бўлса ҳам бу нарсани оддий қабул қилади. Бироқ кутилмаган пайтда ишлар бўлгандагина инсон яхшироқ тафаккур қилишни бошлайди, яратган эгасини эслайди. Аллоҳнинг борлигига атрофимиздаги нарсалар орқали мисоллар келтирдик. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади:
﴿وَفِي أَنْفُسِكُمْ أَفَلَا تُبْصِرُونَ﴾
“Ўзингизда ҳам (мўжизалар бордир). Кўрмайсизларми” (Зориёт сураси, 21-оят).
Киши ўзига назар солса, Лекин мўжизаларни кўрмаса унда ушбу оятнинг маъноси нима?
Шайх Муҳаммад Мутавалли Шаъровийнинг
“Аллоҳнинг борлигига ақлий далиллар” китобидан.
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Ниҳоят Макка фатҳ қилинди. Унга ўзлиги қайтарилди. Тавҳид қибласи, мўминлар қалбининг маъшуқаси ширк ботқоғидан қутқарилди. Энди навбат бутун араб жазирасини ширкдан қутқаришга келган эди.
Набий соллаллоҳу алайҳи васалом ислом арслони Али ибн Аби Толиб розияллоллоҳу анҳуни чақирдилар. У зотни қўшинга бош қилиб, Той қабиласи бути Фулсни парчалагани юбордилар.
Ҳазрати Али каррамаллоҳу важҳаҳу қўшин билан бориб юклатилган вазифани аъло даражада бажариб асирлар билан Мадинага қайтдилар. Асирларни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам нима қилиш ҳақида машварат қилиш учун масжид олдида қўйдилар.
Эртаси куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам масжидга кираётганларида у зотни асир аёллардан бири тўхтатиб деди:
– Эй Муҳаммад! Агар мумкин бўлса мени озод қилсанг. Араблар мендан кулишмаса яхши бўлар эди. Отам ўлди. Келиб-кетувчилар тўхтади. Менга илтифот қил, Аллоҳ ҳам сенга илтифот қилсин! Отам қавмининг саййиди эди. У қийналганларга ёрдам қилар, жиноят қилганларни авф қилар, қўшничиликни сақлар, шарафни ҳимоя қилар, фақирларни суяр, уларга таом берар, саломни тарқатар, юки оғирларнинг юкини кўтарар, тақдир зарбаларига учраганларга ёрдам берар эди. Ҳожатини сўраб келган бирор кишини ноумид қилган эмас. Мен Ҳотам Тоийнинг қизи Саффона бўламан.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам унга дедилар:
– Булар ҳақиқий мусулмоннинг сифатларидир. Агар отанг мусулмон бўлганида биз Аллоҳдан унга раҳм қилишини сўраган бўлар эдик.
Сўнгра саҳобаларга қараб:
– Уни қўйиб юборинглар. Унинг отаси гўзал ахлоққа даъват қилар эди, дедилар.
Юқоридаги сифатлар ҳақиқатдан ҳам мусулмонларнинг сифати. Биз эътибор берадиган жой мана шу ер.
Ҳақиқий дин масжидда эмас, жойнамоз устида ҳам эмас.
Ҳақиқий дин тижорат ва мансабдаги омонатдорликда.
Ҳақиқий дин ота-она олдидаги камтарликда.
Ҳақиқий дин ака-укалар ва опа-сингилларга қилинадиган яхшиликда.
Ҳақиқий дин жуфти ҳалолнинг азиятига сабр этиш ва фарзандларга раҳм қилишда.
Ҳақиқий дин қўшниларинг билан қилинадиган муомалада.
Ҳақиқий дин беморга пул йиғилганида бахиллик қилмасликда.
Ҳақиқий дин биров ғийбат қилинганда ғийбатчиларга қўшилиб кетмасликда.
Ҳақиқий дин одамларнинг айбини яширишда.
Ҳақиқий дин ишониб айтилган сирни сақлай олишда.
Тавҳид, намоз, рўза ва бошқа ибодатлар Аллоҳнинг бандалари устидаги ҳаққидир. Улар диннинг ярми. Қолган ярми эса, бошқалар билан қандай муомала қилишингдадир.
Ҳаётда кўринмайдиган диндорлик ичи бўш диндорликдир.
Сени юмшоқ, сахий ва бировга зарари тегмайдиган бўлишингни таъминламаган иймон нуқсонли иймондир.
Тўғри, киши агар куфрда вафот этса бу ахлоқлар унга фойда бермайди. Аммо хулқсиз иймон ҳам оқсоқ иймондир.
Ушбу ибрат нақадар ўринли: «Диннинг барчаси хулқдир. Ким сендан хулқда ўзиб кетган бўлса, демак динда ўзиб кетибди!».
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 