09 Декабр, 2025, 18 Жумадул сони, 1447
09 Декабр, 2025, 18 Жумадул сони, 1447
Мамлакатимиз ҳудудида яшовчи турли миллат ва элатларнинг тили, урф-одати ва анъаналарига ҳурмат билан муносабатда бўлиш, уларни ривожлантириш учун шарт-шароитлар яратишга катта эътибор қаратиб келинмоқда.
Давлатимиз сиёсатининг энг муҳим, устувор йўналишларидан бири барча миллатларнинг равнақи учун тенг шароит ва имконият яратиш, миллатлараро муносабатларни уйғунлаштиришдир.
Мазкур муҳим вазифаларни амалга ошириш мақсадида Миллатлараро муносабатлар ва хорижий мамлакатлар билан дўстлик алоқалари қўмитаси, Дин ишлари бўйича қўмита қатор вазирлик ва идоралар билан ҳамкорликда Халқаро бағрикенглик кунига бағишлаб 11–16 ноябрь кунлари “Бағрикенглик ҳафталиги”ни ўтказмоқда. Бу ҳақда ЎзА хабар берди.
Ҳафталик давомида турли маданий, маънавий-маърифий ва илмий-амалий тадбирлар ўтказиш режалаштирилган. Ҳафталик доирасида Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси Медиа марказида мамлакатимизда миллатлараро тотувлик ва диний бағрикенгликни таъминлаш, хорижий давлатлар билан дўстлик алоқаларини ривожлантириш борасида амалга оширилаётган ишлар юзасидан “Ўзбекистон – бағрикенг диёр” мавзусида Халқаро пресс-клубнинг навбатдаги сессияси бўлиб ўтади.
Шу куннинг ўзида Тошкентдаги “Янги Ўзбекистон” боғида турли миллат ва диний конфессиялар вакиллари иштирокида Мустақиллик монументига гулчамбар қўйиш тадбири бўлиб ўтади.
Тадбир доирасида 12 ноябрь куни Тошкент фотосуратлар уйида “Ўзбекистон – бағрикенг диёр” номли фотокўргазманинг очилиш маросими бўлиб ўтади. Кўргазмадан кўзланган мақсад юртимизда диний эркинлик ва миллатлараро муносабатларнинг барқарорлигини кенг жамоатчиликка яна бир бор намойиш этиш ва шу қадриятларни сақлаб ривожлантиришдан иборат.
13 ноябрь куни Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмасида “Янги Ўзбекистон китоб ва кутубхонадан бошланади” номли қардош халқлар ёзувчи ва шоирлари китоблари кўргазмасининг очилиш маросими ташкил этилади. Тадбирнинг асосий мақсади ёш авлод онгига Ватанга муҳаббат ва унинг тақдири учун дахлдорлик ҳиссини сингдириш, уларни миллий ва умуминсоний қадриятларга содиқлик руҳида тарбиялаш, диний бағрикенглик ва миллатлараро тотувликни мустаҳкамлаш, уларни китобхонликка фаол жалб қилишдан иборат.
14 ноябрь куни Тошкент Фотосуратлар уйидаги фотокўргазма ҳамда Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмасидаги қардош халқлар ёзувчи ва шоирлари китоблари кўргазмаларига талаба-ёшлар ташрифи белгиланган.
15 ноябрда Тошкентдаги “Wyndham Tashkent” меҳмонхонасида динлараро ва миллатлараро бағрикенгликни таъминлашга ўз ҳиссасини қўшиб келаётган маҳаллий фуқаролар ва хорижлик ҳамкорларни “Диний бағрикенглик” кўкрак нишони билан тантанали тақдирлаш маросими бўлиб ўтади.
Маълумки, Вазирлар Маҳкамасининг қарори билан «Диний бағрикенглик» кўкрак нишони тўғрисидаги низом тасдиқланди. Кўкрак нишони билан атоқли давлат ва жамоат арбоблари, диний-ижтимоий соҳадаги раҳбарлар ва етук уламолар, давлат ташкилотлари ва нодавлат нотижорат ташкилотлари ходимлари, халқаро ташкилотлар, дипломатик ваколатхоналарнинг вакиллари, хорижий арбоблар ва олимлар тақдирланади.
Байрам муносабати билан бир гуруҳ ҳамюртларимиз “Диний бағрикенглик” кўкрак нишони билан тақдирланди. Тадбирга турли вазирлик ва идоралар, жамоат ташкилотлари, Ўзбекистон мусулмонлари идораси ва бошқа диний конфессия вакиллари, миллий маданий марказлар фаоллари, юртимизда миллатлараро дўстлик ва диний бағрикенглик ришталарини мустаҳкамлашга муносиб ҳисса қўшаётган ҳамюртларимиз ҳамда ОАВ вакиллари таклиф этилди.
Шунингдек, Ўзбекистон касаба уюшмалари федерацияси саройида Ўзбекистон маданият ва санъат усталари иштирокида “Бағрикенглик оҳанглари” номли гала-концерт бўлиб ўтади. Концерт давомида миллатлараро тотувлик ва бағрикенгликни тараннум этувчи мусиқий чиқишлар намойиш этилади.
16 ноябрь куни ҳафталикнинг якуни ҳам қизиқарли учрашув ва музокараларга бой бўлади. “Янги Ўзбекистонда диний бағрикенглик” мавзусида халқаро илмий-амалий конференция бўлиб ўтади. Конференция Миллатлараро муносабатлар ва хорижий мамлакатлар билан дўстлик алоқалари қўмитаси ва Дин ишлар бўйича қўмита томонидан ташкил этилади.
Бугунги кунда инсоният турли геосиёсий ва мафкуравий курашлар, терроризм, экстремизм, фундаментализм, сепаратизм, одам савдоси, “оммавий маданият” каби таҳдидлар гирдобида – мураккаб вазиятда яшамоқда. Конференция ишида бундай шароитда ҳар бир давлатнинг миллий яхлитлигини сақлаш, жамиятни маънавий-ахлоқий соғломлаштириш, ўсиб келаётган ёш авлодни миллий ўзликни англаш руҳида тарбиялаш ва бошқа долзарб масалалар муҳокама этилади.
Ҳафталик доирасида республиканинг барча ҳудудларида жорий йилнинг 11-16 ноябрь кунлари кўплаб тадбирлар ўтказилади. Давлат умумий ўрта таълим мактабларида “Миллий анъана ва удумлар” кўргазмалари, “Бағрикенглик менинг наздимда” мавзусида энг яхши иншолар танловлари, “Менинг бағрикенг дунём” мавзусида энг яхши расмлар танловлари ва бағрикенгликни тарғиб қилувчи шеърхонлик кечаларини ўз ичига олган “Бағрикенглик” фестивали ўтказилади.
Давлат олий таълим муассасаларида “Биз бир мамлакатда яшаётган ягона халқмиз”, “Диний маърифат ва миллатлараро бағрикенглик – жамият барқарорлиги шарти”, “Миллатлараро тотувлик ва бағрикенглик – умрбоқий қадриятлар” мавзуларида давра суҳбатлари, “Ўзбекистон – умумий уйимиз” мавзусида илмий-амалий ва маърифий тадбирлар ўтказиш кўзда тутилган.
Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳамда туман (шаҳар) ҳокимликлари ҳудудларидаги хиёбон ва сайилгоҳларда “Ўзбекистон – бағрикенг диёр” шиори остида маданий тадбирлар, қардош халқлар ёзувчи, шоир ва рассомларининг бадиий асарлари кўргазмалари бўлиб ўтади.
Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси ҳамда нодавлат телеканаллар орқали ўзбек халқининг бағрикенглиги, меҳмондўст ва тинчликсеварлиги ҳамда буюк аждодлар меросига бағишланган бадиий ва ҳужжатли фильмлар намойиши кўзда тутилган.
Бир сўз билан айтганда, “Бағрикенглик ҳафталиги” дўстлик, эзгулик, ҳамжиҳатлик байрами сифатида юқори савияда бўлиб ўтади.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
Сўнгги йилларда амалга оширилаётган туб ислоҳотлар мамлакат тараққиётининг барча йўналишларига ижобий таъсир кўрсатиб, халқимизнинг турмуш сифати ва фаровонлигини оширишга хизмат қилмоқда.
Айниқса, инсон манфаатлари устуворлиги, фуқароларнинг кафолатланган ҳуқуқларини таъминлаш, ижтимоий ҳимояни кучайтириш, таълим ва соғлиқни сақлаш тизимларини такомиллаштириш бўйича амалга оширилган ишлар жамиятнинг ҳар бир қатлами ҳаётида сезиларли ўзгаришларга сабаб бўлди. Мазкур жараёнларнинг ҳуқуқий замини сифатида эса янги таҳрирдаги Конституциянинг қабул қилиниши алоҳида аҳамиятга эга.
Қолаверса, амалга оширилган кенг кўламли ислоҳотлар тасодифий эмас, балки халқимиз муаллифлигида ишлаб чиқилган йирик стратегиялар – “Ҳаракатлар стратегияси”, “Тараққиёт стратегияси” ҳамда “Ўзбекистон – 2030” стратегиясига асосланади. Бу стратегияларда ижтимоий соҳани ривожлантириш, аҳоли ҳаёт сифатини яхшилаш, инсоннинг ўз имкониятини тўла намоён қилиши учун барча шарт-шароитларни яратиш энг устувор вазифалар қаторида белгилаб қўйилган.
Ҳуқуқий ислоҳотлар ва халқпарвар сиёсатнинг изчиллик билан амалга оширилиши эса, Конституцияни ҳам замон талабларига мос ҳолда янгилаш заруратини юзага келтирган эди. Шу боис, конституциявий ислоҳотлар натижасида инсон ҳуқуқ ва эркинликлари қонунларимиз, ҳар бир вазирлик ва идора фаолиятининг мазмунига айланиши зарурлиги қатъий талаб сифатида белгилаб қўйилди. Бу ҳол давлат органлари ҳамда мансабдор шахсларнинг фақат ва фақат фуқароларнинг манфаатларини кўзлаб фаолият кўрсатишига асос бўлди.
2017 йилдан бошлаб амалга оширилган ҳуқуқий ислоҳотлар натижасида қонунларимизда инсонпарварлик мезонлари кучайтирилган бўлса-да, амалиётда айрим ҳолларда давлат хизматчилари томонидан қонун нормаларининг нопрофессионал ёки бир ёқлама талқин этилиши фуқароларда адолатсизликка нисбатан эътирозларни келтириб чиқарар эди.
Шу боис, қонунлардаги зиддиятлар ва ноаниқликлар инсон фойдасига ҳал бўлиши шарт ва зарур эканлиги янги норма сифатида белгиланди. Бунга кўра, инсон ва давлат ўртасида муносабатларни тартибга солувчи қонунчиликдаги ноаниқликлар, турли тушунмовчиликлар бартараф этилди, фуқароларнинг ортиқча оворагарчиликлари олди олинди. Конституцияда давлат органлари томонидан инсонга нисбатан қўлланиладиган ҳуқуқий таъсир чоралари мутаносиблик принципига асосланиши ва қонунларда назарда тутилган мақсадларга эришиш учун етарли бўлиши кераклиги мустаҳкамланди.
Илк маротаба ҳар ким Ўзбекистон Республикасининг қонунчилигига ва халқаро шартномаларига мувофиқ, агар давлатнинг ҳуқуқий ҳимояга доир барча ички воситаларидан фойдаланиб бўлинган бўлса, инсоннинг ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоя қилувчи халқаро органларга мурожаат этишга ҳақли эканлиги конституциявий норма сифатида белгиланди. Бу фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликлари ҳимояси нафақат миллий қонунчиликда белгиланган нормалар, балки халқаро ҳуқуқ асосида ҳам ҳимояланишини таъминлайди.
Қолаверса, янги таҳрирдаги Конституциянинг энг муҳим жиҳатларидан бири – Ўзбекистон тарихида илк марта “ижтимоий давлат” сифатида ҳуқуқий мақомга эга бўлди. Бу ўзгаришнинг моҳияти шундаки, инсонга эътибор ва ғамхўрлик давлат фаолиятининг энг устувор йўналишига айланди.
Конституциянинг 14-моддасида давлат фаолияти инсон фаровонлиги ва жамиятнинг барқарор ривожланишига қаратилгани белгилаб қўйилган бўлса, 43-модда фуқароларнинг бандлигини таъминлаш, ишсизликдан ҳимоя қилиш ва камбағалликни камайтириш борасида давлатнинг аниқ мажбуриятларини белгилаб берди.
Бош қомусдаги бу каби ўзгаришлар мамлакатда ижтимоий адолатни қарор топтириш, аҳолининг эҳтиёжи баланд бўлган ижтимоий қатламларини қўллаб-қувватлаш, ҳаёт даражасини яхшилашга қаратилган давлат сиёсатининг ҳуқуқий асоси бўлиб хизмат қилмоқда.
Шунингдек, янги ислоҳотларга мувофиқ, эндиликда шахс суд қарорисиз 48 соатдан зиёд ушлаб турилиши мумкин эмас. Ушлаб туриш қонунийлиги судда исботланмаса, шахс дарҳол озод қилинади. Қолаверса, шахсни ушлаш пайтида унга тушунарли тилда унинг ҳуқуқлари тушунтирилиши шарт. Айбланувчи ўзини айбловдан ҳимоя қилиш ҳуқуқига эга, ўзига қарши кўрсатма бермаслик ҳуқуқи (“Миранда қоидаси”) конституциявий нормага айланди.
Бу ўзгаришлар инсон шаъни, қадри ва эркинлигини таъминлашда халқаро стандартларга мос ҳуқуқий механизмлар жорий этилганини англатади.
Хулоса қилиб айтганда, янги таҳрирдаги Ўзбекистон Республикаси Конституцияси мамлакатимизда кечаётган ислоҳотларнинг ҳуқуқий асосини мустаҳкамлаб, ҳар бир фуқаро учун муносиб ҳаёт кафолатларини яратиб берди. Инсон ҳуқуқлари, ижтимоий ҳимоя, таълим, соғлиқни сақлаш, қонунийлик ва адолат каби соҳаларда жорий этилган янги нормалар юртимизнинг истиқболдаги фаровон тараққиётига хизмат қилади.
Бир сўз билан айтганда бугунги Конституция – бу фақат қонунлар тўплами эмас, балки халқимиз қадриятлари, интилишлари ва Янги Ўзбекистоннинг келажак стратегиясини белгилаб берувчи бош дастур бўлиб қолмоқда. У жамиятнинг барча қатламлари манфаатларини ҳимоя қилувчи, инсон қадрини улуғлайдиган, адолат ва қонунийлик устувор бўлган янги ҳуқуқий маконни яратиб берди.
Муқаддасхон АҲМЕДОВА,
Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг
Аграр ва сув хўжалиги масалалари қўмитаси аъзоси.
ЎзА
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 