Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам марҳамат қиладилар: “Аёл киши тўрт нарсаси учун никоҳланилади: моли, насл-насаби, жамоли ва дини учун. Бас, диндорини танла, қўлинг тупроққа белангур (“барака топгур”)!” (Муттафақун алайҳ).
Яъни, эркакни никоҳга рағбатлантирадиган нарса аёлдаги тўрт хислатдир. Эркак аёлдаги мазкур хислатлардан истаганини кўзлаб никоҳланиши мумкин. Лекин диндорини танлаш афзалдир.
Ушбу ҳадисда қандай умр йўлдош танлаш масаласи баён қилинмоқда. Зеро, инсон бу масалада кўпинча иккиланиб қолади. Бу борада мўмин киши учун мезон диндорлик бўлиши керак. Чунки унс-улфатликда одамлар бир-бирларига таъсир ўтказадилар. Яхши ҳамроҳ билан сафарнинг машаққати камайганидек, яхши умр йўлдош билан ҳаётнинг машаққатлари енгил кечади. Мўмин киши диндор аёлни танласа, у билан кўп масалаларда, айниқса, диний масалаларда ўзаро муроса қила олади. Шунинг учун Набий алайҳиссалом диндорини танлашга буюрмоқдалар.
Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Аёлларга ҳусни учун уйланманглар, эҳтимол, ҳусни уларни ҳалок қилар. Уларга мол-давлати учун ҳам уйланманглар, эҳтимол, моллари уларни туғёнга кетказар. Аммо динлари учун уйланинглар. Албатта, бурни кесик, қулоғи тешик диндор қора чўри (дини йўқ ҳур аёлдан) яхшидир”, деганлар (Имом Ибн Можа ривояти).
Шунингдек, наслу насабдаги тенгликка ҳам риоя қилиш мустаҳабдир. Зеро, бу омил ҳам оиланинг тинч-тотув бўлиши, бир-бирларига нисбатан ҳурмат-эҳтиромни давом эттиришига сезиларли даражада таъсир қилади. Аммо ё диндорини, ё насл-насаби тенгини танлашга тўғри келса, албатта, диндори муқаддам қўйилади.
Азизбек ХОЛНАЗАРОВ
тайёрлади.
Қўлни бўғимгача ювиш фойдалари
Маълумки, биз таҳоратни икки қўлимизни ювишдан бошлаймиз. Бунинг кўплаб фойдалари бор. Инсон қўли билан турли нарсаларни ушлайди, ўзгалар билан қўл бериб кўришади. Мана шу нарса бактериянинг тарқалиши ва унинг кўпайишига сабаб бўлади. Қўл орқали юқадиган касалликларга ич терлама, дизентерия (ичбуруғ) ва гастрит кабиларни мисол қилиб келтириш мумкин.
Исломда қўлни покиза сақлаш, тирноқларни вақтида олиб, озода бўлиб юриш ҳар бир мўмин-мусулмоннинг қатъий вазифаларидан саналади.
Қўл ювилганда, бармоқ учларидан нур чиқиб, қўл атрофида доира ҳосил қилади. Бунинг натижасида бизнинг ички энергиямиз ҳаракатга келади ва қўлларимиз тоза, чиройли кўриниш касб этади.
Оғизни чайиш (мазмаза) фойдалари.
Таҳоратда аввал қўлларни ювишнинг фойдаси жуда кўп. Агар қўллар яхшилаб ювилмаса, бактериялар оғиз орқали ошқозонга ўтиб, касаллик келтириб чиқаради.
Оғизни пок тутиш ҳам муҳим аҳамиятга эга. Унга ҳаво, озиқ-овқат ва бошқа сабаблар билан турли зарарли моддалар тушади. Агар булар вақтида тозаланмаса ёки мисвок билан покланмаса, оғизда кўплаб касалликлар, жумладан, милк ва тиш касалликлари келиб чиқади.
Таҳоратда мисвок ишлатиш суннати муаккада бўлиб, бу нарса тиббий нуқтаи назардан ҳам фойдалидир.
Замонавий илмий кашфиётлар мисвок ҳақида қуйидаги хулосаларга келди:
– арок дарахтидан олинадиган мисвок таркибида кўп миқдорда фторид бўлиб, бу модда тиш чиришининг олдини олишда катта аҳамиятга эга;
– мисвок эмал ва милкларга зарар бермаган ҳолда тишларни муваффақиятли тозалайди ва оқартиради;
– мисвок таркибидаги табиий антисептиклар оғиздаги зарарли микроорганизмларга қирон келтиради;
– мисвок таркибидаги фтор моддаси тишларнинг кариесга йўлқишининг олдини олади;
– хлор моддасига эга бўлгани сабабли тишлардан турли ранг ва доғларни кеткизади;
– ошловчи кислота (дубилъная кислота) милкни касалликлардан сақлайди;
– хлорид моддаси ҳар хил тошма ва доғларнинг кетишига ёрдам беради;
– мисвок таркибидаги силикат моддаси тишларни оқартиради;
– мисвокдаги баъзи моддалар оғиз саратони ва чиришнинг олдини олади;
– фарфор моддаси тишни чиритувчи бактериялардан ҳимоя қилади;
– мисвокдаги хушбўй ёғ сўлак ажралиб чиқишини (саливация ) кўпайтиради ва натижада ксеростомия касаллигининг олди олинади;
– мисвок умумий шамоллашнинг оддий давосидир;
– гингивит касаллигини камайтиради;
– арок дарахти экстракти билан оғиз чайилса, оғиздаги бактериялар 75% гача камайиши ўз тасдиғини топди. Мисвок билан тозалаганда ҳам шу натижага эришилади;
– милк қонашининг олдини олади;
– Мисрда олиб борилган изланишларда маълум бўлишича, мисвок билан оғиз тозалангач, унинг қолдиқлари икки кунгача (!) бактерияларни ўлдириш хусусиятини сақлаб қолар экан;
Одилхон қори Юнусхон ўғли