1. Саҳар вақтларида истиғфор айтишни одат қилмоқ.
"(Улар) сабрли, садоқатли, итоатли, саховатли ва саҳар чоқларида Аллоҳдан мағфират сўрайдиган кишилар эди" (Оли Имрон сураси 17-оят).
2. Фикрлаш учун хилватда қолмоқ.
"...ва осмонлару ернинг яратилиши ҳақида фикр юритадилар" (Оли Имрон сураси 191-оят).
3. Яхшилар билан суҳбатдош бўлмоқ.
"Сиз ўзингизни эртаю кеч Парвардигорлари "юзи"ни истаб, Унга илтижо қиладиган зотлар билан бирга сабр қилишга унданг!" (Каҳф сураси 2-оят).
4. Ҳамиша Аллоҳни эсда тутмоқ.
"Эй имон келтирганлар; Аллоҳни кўп эслангиз" (Аҳзоб сураси, 41-оят).
5. Хушуъ билан намоз ўқимоқ.
"Улар намозларида ўзларини камтар тутувчидирлар" (Муъминун сураси, 2-оят).
б. Тадаббур билан Қуръон ўқимоқ.
"Қуръон (оятларининг маънолари) ҳақида(чуқурроқ)фикр юритмайдиларми? (Нисо сураси, 82-оят)
7. Қаттиқ иссиқ кунларда нафл рўзалар тутмоқ.
Аллоҳ таоло фахрланиб айтади: "Бандам ўзининг таоми, ичимлиги ва шаҳватини Мен учун тарк қилди".
8. Садақани яширинча бермоқ.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: "Ўнг қўл берганни чап қўл билмасин".
9. Мусулмоннинг биронта ғамини кетказмоқ.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Мусулмондан ғамни кетказган инсонни Аллоҳ ҳам қиёмат кунида ғамини кетказади", деганлар.
10. Бу ўткинчи дунёдан зуҳд билан ўтмоқ.
"Ҳолбуки, охират яхшироқ ва боқийроқдир" (Аъло сураси, 17-оят).
«Ўкинма» китобидан
Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: «Аллоҳга “қарзи ҳасана” (Унинг йўлида эҳсон) қиладиган киши бормики, (У) ўша (киши)га бир неча ҳисса зиёдаси билан қайтарса! Унинг учун яна яхшигина мукофот ҳам бордир» (Ҳадид сураси, 11-оят).
Абу Мусодан, у киши оталаридан, у киши эса боболаридан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳар бир мусулмоннинг зиммасида садақа бор”, деганлар.
Рамазон – яхшилик қилиш ва эзгу амалларда мусобақалашиш, саховатпеша инсонлар учун эса имконият ойидир. Аллоҳнинг розилиги ва савобини орзу қилганлар учун бебаҳо фурсатдир. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: “Ҳар бир киши Қиёмат куни ўз садақасининг сояси остида бўлади. Токи одамлар орасида унга нисбатан ҳукм чиқарилгунча” (Ибн Ҳиббон ва Ҳоким ривояти).
Араб шоирларидан бири бундай ёзган:
Махфий ва ошкора тарзда садақа берувчи бўл,
Қўлинг билан қилган яхшилик сенга соя бўлиб қайтсин.
Бахиллик қилма, сахий ва эҳсон қилувчи бўл,
Одамлар қийинчиликка тушганида, уларга кўмакчи бўл!.
Ушбу сатрларда яхшилик ва эҳсон йўлида мусобақалашиш ҳамда муҳтожларга ёрдам бериш, садақа қилиш, очларни тўйғазиш, камбағалларга саховат кўрсатиш, хайрли лойиҳаларга ҳомийлик қилиш ва эзгуликка ҳисса қўшиш каби эзгу амалларга тарғиб қилинади.
Таниқли уламолардан бири шайх Али Тантовий ўзининг “Одамлар орасида” номли китобида бундай ёзади:
Агар сиз ихтиёрий очликни ҳис қилсангиз, мажбурий равишда очлик азобини тортаётганларни эсланг ва Роббингиз берган неъматлар учун шукр қилинг.
Зеро, шукр фақат тилда минг марта “Алҳамдулиллаҳ” дейиш эмас, балки бой инсон камбағалларга саховат кўрсатиши, кучли инсон эса заифларга ёрдам бериши билан намоён бўлади.
Рамазон ойида хайрли ишларга шошилинг:
Етим ва муҳтожларга ғамхўрлик қилинг.
Рўзадорлар учун ифторлик уюштиринг.
Масжидлар ва хайрия лойиҳаларига ҳисса қўшинг.
Қарздан азият чекаётганларнинг оғирини енгиллатинг.
Касаллар ва муҳтож оилаларга ёрдам беринг.
Бу ишлар Аллоҳ билан қилинган савдодир, унинг захираси Раҳмон банкида ҳеч қачон тугамайди. Чунки Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай деган:
“Сизларнинг ҳузурингиздаги нарсалар тугаб кетур. Аллоҳ даргоҳидаги нарсалар эса боқийдир” (Наҳл сураси, 96-оят).
Эй бахтли инсонлар! Муҳтожларга яхшилик қилинг, камбағалларга саховат қилинг, қийналганларнинг кўз ёшларини артиб, ер юзидаги инсонларга раҳм-шафқатли бўлинг, шунда сизларга Яратган парвардигор раҳм қилади.
Хусусан, муборак Рамазон ойида саховатли бўлишга интилинг, чунки Пайғамбаримиз саллоллоҳу алайҳи васаллам айтганлар: “Энг афзал садақа – Рамазонда берилган садақадир” (Термизий ривояти).
Аллоҳдан сўраймизки, бизга сўзда ростгўйлик, амалда ихлос, яхшиликка муҳаббат, ёмонликдан узоқлашиш, эзгу ниятда бўлиш ва ибодатларимизни қабул бўлишини муяссар айласин. Албатта, У дуоларни эшитувчи ва ижобат қилувчи Зотдир.
Доктор Солиҳ бин Али Абу Аърроднинг
“Рамазон мактублари” китобидан
Илёсхон Аҳмедов тайёрлади.