Долзарб мавзу
“Қор маликаси” фильмида бир гап айтилади: “Болаларни эркатой қилиб ўстириш керак. Шунда улар буюк қароқчи бўлиб етишади...” Атрофга боқиб, эркатой болаларнинг бир кўзини боғлаб, бировларнинг молини зулм билан тортиб оладиган қароқчига айланишини кутдим. Ўшанда бола эканман-да... Сўзларни тўппа-тўғри тушуниб олибман.
Мен “қароқчи” бўлишини кутган эркатойларнинг аксари оддийгина болалар каби улғайишди, ўқишга киришди, кейин фарзандли бўлишди, турли ташкилотларда ишлаб кетишди.
Хуллас, бу эркатойликнинг зарари йўқдек кўрина бошлади. Бироқ бир куни эркатой бир танишим ўқишга кириши тарихини гапириб берди. Суҳбат орасида ҳамкасбларининг ёмон муносабатларидан ҳам нолиб ўтди...
Шу пайт миямда “ярқ” этиб чақин чаққандек бўлди...
Барчага бирдек аёнки, қароқчилар ўзгаларнинг мол-мулкини зўравонлик, зулм билан тортиб олишади. Мен аслида тўғридан-тўғри тушунган сўзнинг бироз теранроқ, бироз фалсафийроқ маъноси бор экан. Ўйлаб кўрилса, эркатойлар нафақат моддий, балки маънавий ҳақларга ҳам дахл қилишаркан.
Отасининг даврида билими етмаса ҳам, таълим даргоҳига “киради”. Билимли бир етук мутахассиснинг ўрнини эгаллайди. Ишга “жойлашади”. Яна ўша манзара... Етук билим ва салоҳиятга эга корхонага ҳам, юртга ҳам манфаат келтира оладиган – бир мутахассис ишсиз. Корхона эса, иш бермайдиган бир ходимга ойлик тўлайди. Унинг вазифаси, масъулияти ўзгалар зиммасига юкланади. Натижада иш сифати пасаяди, корхонада муҳит издан чиқади. Зеро, ҳадиси шарифда Расулуллоҳ соллаллоҳи алайҳи ва саллам: “Иш ўз эгасининг қўлидан бошқасига ўтса, қиёматни кутаверинг”, дея огоҳлантирганлар (Имом Бухорий ривояти).
...Аслида биз санаб ўтган ва яна тилга олмаган бу каби иллатлар охир-оқибат жамият кишилари орасида норозилик, бир-бирига бўлган ёмон муносабат, душманлик каби вазиятларни келтириб чиқаради. Алал-оқибат, эркатойлар ҳам тараққиётга, ҳам тинчликка рахна солади.
Тўғри, бола тарбиясининг маълум босқичларида болани ёшига яраша эркалаш, рағбатлантириш, суйиш фойдали. Лекин уни кейинчалик ҳам ёш боладай эркалаб, айтганини муҳайё қилавериш салбий оқибатларга олиб келади.
Айниқса, меҳри тўлиб-тошиб турадиган оналар бу нарсани доимо эсда тутишлари оилага ҳам, жамиятга ҳам наф беради.
Нигора МИРЗАЕВА
Дўстона ва самимий руҳда ўтган учрашувда Марказ раҳбари Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан юртимизда бунёд этилаётган Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази ҳақида жумладан, Марказ доирасида амалга оширилаётган тадбирлар, барча илмий ва ташкилий ишлар ҳақида маълумот берди.
– Ўзбекистон Ислом илми, фиқҳ ва ҳадис соҳасида юксак меросга эга. Бу заминда машҳур уламолар, буюк фақиҳлар, муҳаддислар, мутафаккирлар ва санъатшунослар етишиб чиққан, – деди Ислом уюшмаси бош котиби. – Ушбу мероснинг Ислом оламидаги аҳамияти ва долзарблигини кўрсатишда Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази муҳим ўрин тутади. Бу юртнинг таниқли ва машҳур алломалари туфайли Ислом цивилизациясининг асл моҳияти хусусан, инсонпарварлик ва бағрикенглик қадриятлари бугунги кунга қадар сақланиб қолган. Мазкур мегалойиҳа бу бой меросни жаҳон ҳамжамиятига танитишда асосий аҳамиятга эга. Биз Бутунжаҳон Ислом уюшмаси номидан ушбу саъй-ҳаракатларни тўлиқ қўллаб-қувватлаймиз. Ўзбекистон Президентининг маданият ва маърифатга қаратган эътибори барча мусулмон мамлакатлар учун намуна бўлади. Марказ билан ҳамкорлик қилишдан бениҳоят мамнунмиз! – дея таъкидлади Шайх Муҳаммад Абдулкарим Ал-Исса.
Учрашув давомида Шайх Муҳаммад Абдулкарим Ал-Исса Ўзбекистонда олиб борилаётган ислоҳотлар хусусан, Ислом цивилизацияси марказининг барча тадбирлари, режалаштирилган турли анжуманларга қизиқиш билдириб, бу борада олиб борилаётган ишларни юксак баҳолади ва мамнуният билан эътироф этди. Ислом цивилизацияси марказининг очилиш маросими қанчалик аҳамиятли эканлигига эса алоҳида тўхталди. Шу ўринда Шайх Муҳаммад Абдулкарим Ал-Исса Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг 72-сессиясида сўзлаган нутқидан қуйидаги иқтибосларни келтирди: “Биз бутун жаҳон жамоатчилигига ислом динининг асл инсонпарварлик моҳиятини етказишни энг муҳим вазифа, деб ҳисоблаймиз. Биз муқаддас динимизни азалий қадриятларимиз мужассамининг ифодаси сифатида беҳад қадрлаймиз. Ислом дини бизни эзгулик ва тинчликка, асл инсоний фазилатларни асраб-авайлашга даъват этади. Ислом цивилизацияси марказининг фаолияти ҳам шу мақсадга хизмат қилади”. Шайх Муҳаммад Абдулкарим Ал-Исса Ўзбекистон Президенти томонидан БМТ минбаридан туриб илгари сурилган мазкур улкан ташаббус Бутунжаҳон Ислом уюшмаси номидан қўллаб-қувватлашини таъкидлаб ўтди.
Ислом цивилизацияси маркази раҳбари Ўзбекистон Президенти ташаббуси билан Марказ таркибида Араб-ислом хаттотлик мактабини очиш йўлга қўйилганини маълум қилди. Шайх Муҳаммад Абдулкарим Ал-Исса ушбу лойиҳани тўла-тўкис қўллаб-қувватлади:
– Янги Ўзбекистон лойиҳаси бўлмиш бу хаттотлик мактаби орқали Қуръони каримнинг ҳар бир сурасини махсус араб хатида, безаклар билан бойитилган тарзда қўлда кўчириш мақсадга мувофиқ, – дея таклиф қилди Бош котиб, – Ўзбекистондаги бўлажак Араб-ислом хаттотлик мактаби фаолиятини йўлга қўйишда, шунингдек, жаҳон миқёсида машҳур бўлган катта тажрибага эга хаттотларни ушбу марказга жалб этиш, хаттотларнинг иш фаолияти самарали бўлиши учун уларни рағбатлантириш ва умуман мактаб фаолиятини ривожлантиришда астойдил ҳамкорлик қилишга тайёрмиз.
Делегация аъзолари Макка шаҳрида жойлашган Ҳиро маданият даҳаси, Ваҳий музейи, “Бурж ас-саъа” минорасида жойлашган шу номдаги музей, Каъба кисваси учун қирол Абдулазиз мажмуаси ва Мадина шаҳридаги “Бўстон” музейи, Пайғамбаримиз (с.а.в) сийратлари ва Ислом цивилизацияси музейи, Жидда шаҳридаги Ислом санъати музейи ва кутубхонасига ташриф буюрди ва ҳамкорлик бўйича музокаралар олиб борди.
Бундан ташқари, Ислом цивилизацияси маркази делегацияси аъзолари музей ва кутубхоналарга қилган ташрифлари жараёнида Пайғамбаримизнинг фаолият ва турмуш тарзларини ифодаловчи видеолавҳалар Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси марказига тақдим этилиши масаласини ҳам кўриб чиқишди.
Шунингдек, учрашувда Ўзбекистон Президенти ташаббуси билан Самарқандда янгидан бунёд этилаётган Имом Бухорий мажмуаси зиёратчилари учун қулай шарт-шароитлар яратиш масаласида ҳам фикр алмашилди. Бу борада Саудия Арабистони тажрибасидан фойдаланиш мақсадида Бутунжаҳон Ислом уюшмаси Тадбирлар ва конференциялар бўлими бошлиғи Шокир Салоҳ ал-Адваний билан мулоқот ўтказилди. Мулоқот давомида Ислом уюшмаси вакили бу масалада Саудия Арабистонининг етакчи ташкилотларидан бири “Илм” компанияси кўмак беришини билдирди. Кейинги муҳокамалар видеоконференция шаклида давом эттирилишига келишиб олинди.