29 Июл, 2025, 4 Сафар, 1447
29 Июл, 2025, 4 Сафар, 1447
Яқин кунларда ўзбек тилида юритиладиган хориж нашрларининг бирида Ўзбекистон мусулмонлари идораси фаолиятига оид асосланмаган маълумотлар тарқатилди. Мазкур хабарларда гўёки Диний идорада молиявий камомад кузатилгани ва маблағлар ўзлаштирилгани ҳақида ҳақиқатга тўғри келмайдиган бир қатор иддаолар қилинган.
Зийрак ва оқил киши мана шундай хабарлар кетма-кетлиги ва ундаги маълумотларнинг далилланмаганини кузатиб, жамоатчилик орасида Диний идорани обрўсизлантириш мақсад қилинганини яққол англаб етади.
Энг аввало, таъкидлаш керакки, Ўзбекистон мусулмонлари идораси ўз Устав талабларига кўра, ташкилий-ҳуқуқий жиҳатдан нодавлат нотижорат ташкилот бўлиб, ҳеч қандай тижорий фаолият билан шуғулланмайди. Диний идоранинг сарф-харажатлари масжидлар, зиёратгоҳлар ва турли хайрия ишларидан тушган эҳсонлар ҳисобидан қопланади.
Мазкур йиғилган маблағлар тасдиқланган смета асосида сарфланади ва молиявий айланмалар Ўзбекистон мусулмонлари идораси Олий Ҳайъати, Тафтиш комиссияси, адлия органлари ва солиқ идоралари томонидан доимий назорат қилиб борилади. Хусусан, 2024 йилнинг 1-12 ноябрь кунлари Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги мутахассислари, солиқ идоралари ходимлари томонидан Диний идорада қонунчилик ҳужжатлари бажарилиши ва молиявий фаолиятларнинг қонунийлиги юзасидан ўрганиш ишлари олиб борилган.
Ўрганишлар якуни бўйича Адлия вазирлигининг 2024 йил 18 ноябрь кунидаги 21/5-978/9-сонли тақдимномасида Диний идорада молиявий камомад ва ноқонуний хатти-ҳаракатлар мавжуд эмаслиги қайд этилган. Бундан ташқари, Тафтиш комиссияси Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг 2021-2024 йиллардаги молиявий фаолиятини батафсил текшириб, мазкур жараёнлар амалдаги қонунчиликка мувофиқ экани тўғрисида Ўзбекистон мусулмонлари идораси Олий Ҳайъатига ҳисобот берган.
Тарқатилган хабарлардаги “Вақф” хайрия жамоат фонди раҳбарига нисбатан қўзғатилган жиноят иши эса унинг мазкур вазифага киришишдан олдинги фаолияти билан боғлиқ эканини алоҳида таъкидлаш керак. Олиб борилган тергов жараёнларида ҳам Фонд маблағларини ноўрин сарфлаш ва ўзлаштириш ҳолатлари ўз тасдиғини топмаган. Фонд ўз фаолиятини қонунчилик ҳужжатлари ва Васийлик кенгаши қарорлари асосида олиб боради. Мазкур Кенгаш Фонд фаолиятининг динимиз талаблари ва қонунчилик ҳужжатларига мувофиқлигини мунтазам назорат қилиб боради.
Шунингдек, ҳақиқатга тўғри келмайдиган хабарларнинг бирида умра зиёратчилари учун нимча ва сумка бўйича ўтказилган танлов ҳақида ҳам асосланмаган маълумотлар учрайди. Маълумки, мамлакатимизда ҳаж ва умра сафарини ташкил этиш ишлари Вазирлар Маҳкамасининг 2017 йил 7 июндаги “Ҳаж ва умра тадбирларини ташкил этиш ва ўтказишни янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 364-сонли қарор асосида амалга оширилади. Ушбу қарорга илова қилинган Низомнинг 17-бандида зиёратчилар учун кийим-кечак ва сумка тайёрлаб берувчи ташкилотларни танлаш учун алоҳида тендер (танлов) ўтказиш ва тендер (танлов) хулосаларини Жамоатчилик кенгашига киритиш ва Жамоатчилик кенгаши қарорига асосан тендер (танлов)да ғолиб чиққан ташкилотлар билан шартномалар тузиш белгиланган.
Айтиш жоизки, ҳар йили нимча (камзул) ва сумка тайёрлаб бериш бўйича алоҳида очиқ танлов ўтказилади ва бу ҳақда ОАВда эълонлар берилади. Унда фирмалар томонидан тақдим этилган бир қатор ҳужжатлар билан бирга нимча (камзул) ва сумка намуналари сифати ва нархи мутахассислар томонидан ўрганилиб, уларнинг якуний хулосаси Жамоатчилик кенгашига киритилади.
Шунингдек, мазкур хабарда умра зиёратчилари учун нимча ва сумкаларга пуллар ўтказилиб, ўзлаштириб юборилган, деган мазмундаги маълумот ҳам асоссиздир. Чунки, ўтказилган танловда ғолиб чиққан фирма билан тузилган шартномага асосан ҳар бир нимча учун 34.130,91 сўмдан (ҚҚСсиз), ҳар бир сумка учун 28.369,09 сўмдан (ҚҚСсиз) тасдиқланган смета асосида маблағ ажратилган. Мазкур нимча ва сумкалар умра зиёратчиларига тарқатилган ва улар Саудия Арабистонида ибодатларини адо этиб қайтдилар.
Яна бир хабарда келтирилган важ ҳам ҳақиқатга тўғри келмайди, яъни ҳаж ва умрага оид фаолият айрим шахсларнинг кўрсатмаси билан эмас, балки Вазирлар Маҳкамаси, Жамоатчилик кенгаши қарорлари ва назорати асосида амалга оширилади. Шунингдек, мазкур масалаларга оид барча ташкилий-ҳуқуқий ишлар Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳузуридаги “Ҳаж ва умра тадбирларини ташкил этиш маркази” томонидан амалга оширилади.
Ушбу хабарларда асосланмаган маълумотларни Дин ишлари бўйича қўмита фаолиятига ҳам боғлашга уринилган. Таъкидлаш керакки, мазкур қўмита давлат органларининг диний ташкилотлар билан ўзаро алоқаси ва ҳамкорлигини мувофиқлаштириш ҳамда виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисидаги қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ дин ишлари соҳасида ягона давлат сиёсатини амалга ошириш билан шуғулланади. Демак, қўмита ёки ундаги мансабдор шахслар Ўзбекистон мусулмонлари идораси ёки “Вақф” хайрия жамоат фонди фаолиятига бевосита аралашмайди.
Баён этилганлардан келиб чиқиб, ахборот асрида Интернет нашрлари ва ижтимоий тармоқ юритувчилари турли манбалар орқали тақдим этилган маълумотларни оммага эълон қилишдан аввал текшириб кўришлари лозим. Зеро, асосланмаган маълумотларни тарқатиш қонунчиликда жавобгарликка, динимизда эса оғир гуноҳга сабаб бўлади. Аллоҳ таоло бундай огоҳлантиради: “Эй иймон келтирганлар! Агар фосиқ хабар келтирса, аниқлаб кўрингиз, билмай бир қавмга мусибат етказиб қўйиб, қилганингизга надомат чекувчи бўлмангиз” (“Ҳужурот” сураси, 6-оят). Муфассирлар ояти каримани шарҳлаб, келтирилган ҳар қандай хабарга ишонавермасликни, агар фосиқ киши бирор гап олиб келса, уни яхшилаб текшириб кўриш зарурлигини таъкидлашади.
Хулоса ўрнида айтиш жоизки, ҳар бир мўмин-мусулмон киши ҳақиқатдан йироқ гапларга учмаслиги, фитналардан огоҳ бўлиши даркор. Шунингдек, тўғри ахборот олиш, уни тўғри етказа билиш бугунги кун кишисининг шиори бўлиши керак.
Сўзимиз ниҳоясида, Рамазони шариф остонасида турли фитналарга берилмасдан, улуғ кунларни ғанимат билишга чақирамиз. Аллоҳ таоло ҳаммамизга инсоф-тавфиқ берсин.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Банда бирор касалликдан азоб чекаётганда, шифо сабабларини излаши шартдир. Бу борада шифокорга мурожаат этиш, дори-дармонларни қабул қилиш, сабрли бўлиш, шунингдек, касалликнинг олдини олиш талаб этилади.
Ривоят қилинишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Абу Қатода розияллоҳу анҳунинг ҳаққига бундай дуо қилганлар: “Аллоҳим, унинг юзини янада гўзал қилгин, сочлари ва танасини қувватли қилгин”. Қатода розияллоҳу анҳу 75 ёшида вафот этганида ўн беш ёшли йигитга ўхшарди.
Бир куни Имом Қосим Кушайрий раҳимаҳуллоҳнинг ўғли касал бўлиб қолди. Ота фарзандининг касаллигидан қаттиқ ғамга ботди. Кунларнинг бирида тушида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни кўради ва ўғлига шифо тилаб дуо сўрайди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам унга: “Ўғлингга шифо оятларини ўқи”, дейдилар. Қосим Қушайрий раҳматуллоҳи алайҳи уларни ўқийди ва ўғли тузалиб кетади.
Шифо оятларига қуйидагилар киради:
وَيَشْفِ صُدُورَ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ
“(Аллоҳ) мўминлар қавми қалбларига шифо беради” (Тавба сураси, 14-оят).
يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَشِفَاءٌ لِمَا فِي الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ
“Эй, одамлар! Сизларга Роббингиздан ваъз (насиҳат), диллардаги нарса (ширк ва бошқа иллатлар)га шифо ва мўминларга ҳидоят ва раҳмат келди” (Юнус сураси, 57-оят).
يَخْرُجُ مِنْ بُطُونِهَا شَرَابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِيهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآَيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ
“Уларнинг (асалариларнинг) қоринларидан одамлар учун шифо бўлган турли рангдаги шарбат (асал) чиқур. Албатта, бунда фикр юритадиган қавм учун аломат бордир” (Наҳл сураси, 69-оят).
وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآَنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ
“(Биз) Қуръондан мўминлар учун шифо ва раҳмат бўлган (оят)ларни нозил қилурмиз” (Исро сураси, 82-оят).
وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ
“Касал бўлганимда, Унинг Ўзи менга шифо берур” (Шуаро сураси, 80-оят).
قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آَمَنُوا هُدًى وَشِفَاءٌ
Айтинг: “(Ушбу Қуръон) иймон келтирган зотлар учун ҳидоят ва (дилдаги маънавий иллат учун) шифодир” (Фуссилат сураси, 44-оят).
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 