Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Iyul, 2025   |   15 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:17
Quyosh
04:59
Peshin
12:33
Asr
17:41
Shom
20:02
Xufton
21:36
Bismillah
10 Iyul, 2025, 15 Muharram, 1447

Mansuriy shifoxonasi

22.11.2023   2502   3 min.
Mansuriy shifoxonasi

Islom tamadduni tarixidan

1282 yilda hukmdor Malik Mansur Qalavon Qohirada Islom olamidagi eng mashhur Mansuriy shifoxonasini qurdirdi. Hukmdor ushbu hodisadan bir muncha vaqt oldin hashamatli Damashq shifoxonasida oshqozon sanchig'idan batamom tuzalgandi. Suriyalik shifokorlarning mahorati taxt vorisida shunchalik kuchli taassurot qoldirgandiki, o'z vatanida shunga o'xshash muassasani qurishni diliga tugib qo'ygandi.
Hukmdor bo'lgach, barcha ko'rsatkichlar bo'yicha Damashqdagidan ustun bo'lgan shifoxona barpo qildirdi. Did bilan jihozlangan, xonalari keng, o'sha davrning ajoyib asbob-uskunalari bilan ta'minlangan, malakali shifokorlar faoliyat yuritgan ushbu shifoxona katta shuhrat qozondi. Uning moddiy ta'minoti hukmdorlikning boshqa muassasalaridan eng kattasi edi.
Mansuriy shifoxonasi Fotimiylar saroyida joylashgan bo'lib, 8000 kishiga mo'ljallangan yotoqxonaga ega bo'lgan (Bedi N. Şehsuvaroǧlu (2012-04-24)). Har kuni 4000 bemorga xizmat ko'rsatilgan (Mohammad Amin Rodini (7 July 2012)). Ibn Uxvaning “Hisba” asarida quyidagi ambulatorlik ishlari amalga oshirilgani keltirilgan (SharifKaf Al-Ghazal, The Origin of Bimaristans in Islamic Medical History, last accessed 12/9/2014): shifokor bemordan kasallik sababi va u his qilayotgan og'riq haqida so'raydi. Tahlil natijalariga qarab damlama va boshqa dori-darmonlar tayinlaydi. Keyin bemorni olib kelgan hamrohiga retseptning nusxasini yozib beradi.

Ertasi kuni u bemorni qayta tekshiradi, o'zini qanday his qilayotganini so'raydi. Holatiga qarab maslahat beradi. Ushbu muolaja u tuzalib ketguncha takrorlanadi. Tuzalsa, shifokorga pul to'laydi. Aksincha, vafot etsa, uning yaqinlari bosh shifokorga muolaja olib borgan shifokorning retseptlarini taqdim etadi. Agar bosh vrach shifokor o'z ishini puxtalik bilan bajargan, deb baholasa, o'lim tabiiy ekanini aytadi; bemorning vafoti tabibning noto'g'ri davolagani oqibatida yuz bergan, desa, shifokordan qon puli olinishini ma'lum qiladi. Boisi bemorning o'limi shifokorning yomon ishlashi va kasbiga sovuqqonligi sababli yuzaga kelgan. Shunday qilib, shifoxonaga eng tajribali shifokorlar jalb etilgan.

Mansuriy shifoxonasi nizomida bunday deyilgan: “...Shifoxona barcha bemorlarga to'liq tuzalguncha yordam ko'rsatadi. Odamlar uzoq yoki yaqin, mahalliy aholi yoki chet ellik, kuchli yoki kuchsiz, boy yoki kambag'al, ish bilan ta'minlangan yoki ishsiz, ko'zi ojiz, jismonan yoki ruhan kasal bo'lishidan qat'i nazar, barcha xarajatlarni shifoxona o'z zimmasiga oladi. To'lovlarni to'lamagani uchun hech kimga e'tiroz bildirmaydi va hatto bilvosita shama ham qilinmaydi” (Philip Adler; Randall Pouwels (2007). Mansuriy shifoxonasi 1915 yilgacha shunday shaklda ishladi. Endilikda esa qadimiy shifoxona o'rnida oftalmologiya markazi faoliyat yuritmoqda.

Manbalar asosida Munavvar RUSTAM qizi tayyorladi.

"Mo'minalar" jurnali, 2-son, 2023 yil

Dunyo yangiliklari
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Muftiy hazrat: imtihonda shaffoflik va xolislikni ta’minlash zarur!

09.07.2025   5470   2 min.
Muftiy hazrat: imtihonda shaffoflik va xolislikni ta’minlash zarur!

7 iyul kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari ishtiroklarida Oliy va o‘rta maxsus islom ta’lim muassasalari uchun 2025-2026 o‘quv yili qabul imtihonlariga tayyorgarlik ishlari muhokama qilindi.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari, professor  Muhammadolim domla Muhammadsiddiqov diniy ta’lim muassasalari uchun yangi o‘quv yili kirish imtihonlarini tartibli o‘tkazish yuzasidan amalga oshirilgan ishlar to‘g‘risida axborot berdi.

Muftiy hazratlari imtihonlarni adolatli va xolisona o‘tkazish, tartib-qoidalarga rioya etish, jarayonlar shaffof bo‘lishiga erishish hamda tegishli xonalar xavfsizligini ta’minlash, videokuzatuv kameralari bilan jihozlash kabi muhim jihatlarga diqqat qaratdilar. Shuningdek, imtihondan oldin abituriyentlar bilan o‘tkaziladigan suhbatlar ham belgilangan tartibda bo‘lishiga urg‘u berdilar.  
Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari imtihonlarni ochiq-oshkora va adolatli o‘tkazish orqali yosh avlod haq-huquqlarini ta’minlash, iqtidorli yoshlarga bilimlarini namoyon etishga imkoniyat berishni qayd etdilar. Shuningdek, imtihon olishga mas’ul ustoz va mutaxassislar Alloh taolo huzurida ham, xalqimiz oldida ham ulkan mas’uliyatni chuqur his etishi hamda nomaqbul illatlardan saqlanishlariga katta diqqat qaratdilar. 

Madrasalarga kirish imtihon savollari umumta’lim maktab dasturlari asosida, Oliy diniy ta’lim muassasalari uchun kirish imtihon savollari esa madrasa ta’lim dasturlari asosida bo‘lishi ham alohida ta’kidlandi.

Yig‘ilish yakunida quyidagi muhim vazifalar belgilab olindi:
– Qabul jarayonlarini namunali tashkil etish;
– Yuqori darajada xavfsizligi ta’minlangan elektron dasturlardan foydalanish;
– Abituriyentlar uchun munosib sharoitlarni yaratish;
– Abituriyentlarga test sinovlaridagi huquq va majburiyatlarini tushuntirish;
– Imtihon jarayonini videokuzatuv qurilmalari orqali nazorat qilish;
– Ota-onalar uchun kutish joylarini tayyorlash;
– Imtihon jarayonlarini namoyish etish uchun ekranlar o‘rnatish.

Qabul imtihonlari muvaffaqiyatli o‘tishini tilab duolar qilindi.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati

Muftiy hazrat: imtihonda shaffoflik va xolislikni ta’minlash zarur! Muftiy hazrat: imtihonda shaffoflik va xolislikni ta’minlash zarur! Muftiy hazrat: imtihonda shaffoflik va xolislikni ta’minlash zarur! Muftiy hazrat: imtihonda shaffoflik va xolislikni ta’minlash zarur! Muftiy hazrat: imtihonda shaffoflik va xolislikni ta’minlash zarur!
O'zbekiston yangiliklari