Sayt test holatida ishlamoqda!
14 Iyun, 2025   |   18 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:39
Shom
20:01
Xufton
21:39
Bismillah
14 Iyun, 2025, 18 Zulhijja, 1446

Ramazon

10.05.2021   3959   4 min.
Ramazon

"Ey, yaxshilik talabida yurgan banda, shoshil"

Ramazon oyi insonlarga qarata nido qiladi: "Ey yaxshilik talabida yurgan banda, shoshil, Allohning rahmati, mag'firati va do'zahdan ozod qilishida hammadan o'zib ket. Nasfingga qarshi Rahmon zotning rizosiga etish uchun kurash. Ey, yomonlik talabidagi banda, bu ishingni to'xtat, ma'siyatlardan tiyil. Alloh taologa tavba qil. Mana shu oyda Alloh taologa qarshi bo'lishni bas qil!"

Nabiy sollallohu alayhi vasallam aytadilar: "Ramazon oyining birinchi kechasida shaytonlar va isyonkor jinlar kishanlanadi. Jahannam eshiklari yopiladi, birorta eshigi ham ochiq qolmaydi. Jannat eshiklari ochiladi, birorta eshik ham yopiq qolib ketmaydi. Bir nido qiluvchi: "Ey yaxshilik talabidagi (banda) shoshil, ey yomonlik talabidagi (banda) bas qil!", deb nido qiladi", dedilar.

Haqiqiy ro'za sohibini savobli ishlarga chorlaydi, unga yaxshiliklarni chiroyli qilib ko'rsatadi. Uni ma'siyat va gunohlardan uzoqlashtiradi. Shuning uchun ham Nabiy sollallohu alayhi vasallam: "Ramazonga etisha turib, mag'firat qilinmay qolgan bandaning burni erga ishqalansin", dedilar.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Rosululloh sollallohu alayhi vasallam: "Kimki yolg'on, bo'hton so'zni va unga amal etishni tark etmasa, uning emay-ichmay tutgan ro'zasiga Allohning hojati yo'q", dedilar.

Ba'zi salafi solihlar: "Eng oson ro'za faqat eyish va ichishdan tiyilishdir. Chunki buni hamma qila oladi", deyishgan.

Qalbni Allohga bog'lash, tilni g'iybat, bo'xton va yolg'ondan tiyish, quloqni bekorchi kuy-qo'shiq va birovlar haqida aytilgan turli gaplarni eshitishishgan saqlash, tilni gunoh va fohisha so'zlarni aytishdan asrash, qo'llarni haromni ushlash va musulmonlarga aziyat berishdan asrash, oyoqlarni haromga borishdan asrash ila tutilgan ro'za Alloh taolo O'zining kalomida sifatlagan taqvoga etish uchun bir vasila bo'ladi.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

"Ey iymon keltirganlar! Sizlardan avvalgilarga farz qilganidek, sizlarga ham ro'za farz qilindi. Shoyadki taqvodor bo'lsangiz".

Demak, oyatda talab qilingan taqvodorlikka yuqorida sanab o'tgan amallar ila etamiz.

Ramazon oyida mo'min banda uchun nafsida ikki narsa jamlanadi. Birinchi, kunduzi ro'za bilan jihod qilishlik. Ikkinchisi, kechasi "qiyomul layl" bilan jihod qilishlik. Kimdaki mana shu ikki jihodni jamlasa, haqlarini ado qilsa va qiyinchiliklariga sabr qilsa, unga behisob ajr-hasanot yoziladi.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rosululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: "Odam bolasining barcha amali o'zi uchun. U amallari uchun o'ntadan etmishtagacha ajr oladi. Alloh taolo aytadi: "Ro'za men uchundir. Uni ajrini o'zim belgilayman"".

Kimga Alloh taolo rahm qilsa u rahm qilinganlardan bo'libdi. Kim ramazondagi yaxshiliklardan mahrum bo'lsa, u barcha yaxshiliklardan mahrum bo'libdi. Kim oxirat uchun hech narsa g'amlab olmagan bo'lsa, u malomatga uchraganlardan bo'libdi.

Alloh taolo har kuni jahannamdan bandalarini ozod qiladi. Biz ham ulardan bo'la olamizmi?!

 

“Hadis va islom tarixi fanlari” kafedrasi mudiri F.Homidov

RAMAZON-2021
Boshqa maqolalar

Minoda qanday amallar bajariladi?

04.06.2025   7308   2 min.
Minoda qanday amallar bajariladi?

Zulhijja oyining 8 kuni “Tarviya kuni” deyiladi.

“Tarviya” deyilishiga sabab o‘sha kuni hojilar zam-zam suvidan qonib-qonib ichadilar.

“Tarviya” – tafakkur ma’nosida ham qo‘llaniladi. Chunki zulhijjaning sakkizinchi kechasida Ibrohim alayhissalom tushlarida o‘g‘illari Ismoil alayhissalomni qurbonlik qilayotganlarini ko‘radilar va bu tush shaytoniymi yoki rahmoniy deya o‘sha kunni tafakkur bilan o‘tkazadilar. Shunga ko‘ra, bu kun “Tarviya – tafakkur kuni” deyiladi.

 

Mino lug‘atda – “orzu, istak” degan ma’nolarni bildiradi. Makka va Muzdalifa oralig‘idagi qishloqning nomi. Arablar odamlar to‘plangan joyni “mino” deb atashadi. Mino Masjidul-harom shimolidan 7 km. uzoqlikda joylashgan.

Bu yerda Ibrohim alayhissalom shaytonga tosh otganlar, qurbonlik qilganlar. Nabiy sollallohu alayhi vasallam ham aynan shu joyda tosh otib, qurbonliklarini ado etganlar. Bu muqaddas makonda Nasr va Mursalot suralari nozil bo‘lgan.

 

Hojilar zulhijjaning sakkizinchi kuni bomdod namozidan so‘ng Minoga qarab yo‘l olishadi. Minoda tarviya kunining peshin, asr, shom, xufton hamda arafa kunining bomdod namozlari o‘qiladi. Keyin arafotga jo‘nab, o‘ninchi kuni yana Minoga qaytishadi va ikki kun shaytonga tosh otishni davom ettirishadi.

Minoda bajarilishi zarur bo‘lgan amallar haqida Qur’oni karimda bunday marhamat qilinadi: «Va o‘zlariga bo‘ladigan manfaatlarga shohid bo‘lsinlar. Ma’lum kunlarda ularga rizq qilib bergan chorva hayvonlarini (so‘yishda) Allohning ismini zikr qilsinlar. Bas, ulardan yenglar va bechora va faqirlarga ham yediringlar. So‘ngra o‘zlaridagi kirlarni ketkazsinlar, nazrlariga vafo qilsinlar va “Qadimgi uy”ni tavof qilsinlar”, deganimizni esla» (Haj surasi, 28-29-oyatlar).

Ushbu oyatda Mino kunlari jamarotda tosh otish, qurbonlik qilish va soch oldirib ehromdan chiqish kabi amallarni ado etish ta’kidlanmoqda. Mino kunlari ushbu uchta amalni mukammal tarzda bajarish vojibdir.

Alloh taolo qilayotgan va qiladigan barcha solih amallaringizni O‘z dargohida qabul etsin. O‘zi kuch-quvvat bersin..

Davron NURMUHAMMAD