Shoh Valiyulloh Dehlaviy “Hujjatullohil balig'o” kitoblarining “Ro'za hukmlari” bobida bir hadisni keltiradilar:
“Payg'ambarimiz sallollohu alayhi vasallam aytdilar: “Agar sizlardan birortangiz og'iz ochadigan bo'lsa, xurmo bilan og'iz ochsin. Albatta u barakadir. Agar uni topa olmasa, suv bilan iftorlik qilsin. Chunki u poklovchidir”. (Ahmad, Dorimiy rivoyati)
Aytamanki, insonning tabiati shirinlikni yoqtiradi, ayniqsa ochlikdan so'ng. Jigar ham shirinlikni xushlaydi. Arablarning ham tabiati xurmoga moil. Hurmo munosib vaqtda tanovul qilingani uchun, baraka olib keladi”. (iqtibos tugadi)
Nabiy sollallohu alayhi vasallam buyurgan har bir ishlarida hikmat va foyda mujassamdir. Ushbu iftorlikda xurmo tanavul qilish hadisi ham juda ko'plab foydani o'z ichiga oladi. Ayniqsa, tibbiy jihatdan!
- Og'iz ochish paytida qorin ochqab, badan ko'p taom istab turgan holatda xurmo birinchi bo'lib oshqozonga etib borsa, miyaga to'qlik hissini jo'natadi. Natijada holsizlanib turgan oshqozonga engil va tez hazm bo'luvchi meva joylashadi.
- Vitamin A, B-1,2,3,5,6,9, C, D, K, Kaltsiy, temir, fosfor, ruh, natriy va marganets singari kompleks elementlarni o'zida mujassam qilgan.
- Hurmodagi kaliy miqdorining yuqoriligi bois asab tizimi o'ziga keladi.
- Ochlikning so'nggi soatlarida qonda qand miqdori ko'tariladi. Natijada holsizlik, dangasalik, diqqatni jamlay olmaslik kabi holatlar avj oladi. Hurmo esa qondagi qand miqdorini pasaytiradi.
- Cheksiz quvvat manbai bo'lib, kun davomidagi charchoqdan forig' etadi.
- Tarkibida ko'plab foydali elementlar va vitaminlar sabab, saraton kasalligini bartaraf etadi.
- Jigar faoliyatini yaxshilaydi.
- O'zi shira, glyukoza va saxarozaga boy bo'lsada, qand miqdorini ko'tarmaydi. Aksincha, tushiradi. Bir kunda to'rt donadan iste'mol qilish tasvsiya qilinadi. Ortiqchasi ko'plik qiladi.
- O'pka ishlashini yaxshilaydi.
- Anemiya va gipertoniyada juda foydali.
- Immunitetni ko'taradi.
- Yurak faoliyatini rivojlantiradi.
- Yuzdagi nerv tolalari shol bo'lishidan saqlaydi.
- 1 donasi taxminan 23 koloriyaga ega.
- Ozishni istaganlar shirinlik sifatida tanovul qilsalar bo'ladi.
- Kislota balansini ushlab turadi.
- Homilador va emizikli ayollarga eng yaxshi ozuqa manbai hisoblanadi.
- Stress va taranglikni kamaytiradi.
Shu va shunga o'xshash foydali jihatlarni o'zida mujassam etgan xurmo mevasi yoshu qariga birday mos keladi. Faqat uni ham me'yorida iste'mol qilish zarur.
Iftorlik va saharlik dasturxoningizdan totli xurmo mevasi arimasin!
N.Saidakbarova tayyorladi
Davlatimiz rahbarining joriy yil 21 apreldagi "Fuqarolarning vijdon erkinligi huquqi kafolatlarini yanada mustahkamlash hamda diniy-ma’rifiy sohadagi islohotlarni yangi bosqichga olib chiqish chora-tadbirlari to‘g‘risida"gi farmonida keng qamrovli maqsadlar nazarda tutilgan.
Jumladan, O‘zbekiston Respublikasida fuqarolarning vijdon erkinligini ta’minlash va diniy sohadagi davlat siyosati konsepsiyasida belgilangan vazifalarni ro‘yobga chiqarish, diniy-ma’rifiy sohadagi ezgu g‘oya va tashabbuslarni xalq manfaatlaridan kelib chiqib izchil davom ettirish farmonning mazmun-mohiyatini tashkil qiladi.
Prezidentimizning ochiq va pragmatik tashqi siyosati, uzoq va yaqin davlatlar bilan o‘zaro munosabatlarni mustahkamlash borasidagi tashabbusi tufayli O‘zbekistonning do‘stlari, xayrixohlari xalqaro maydonda ham ko‘payib bormoqda. Qo‘shni, yaqin va uzoq jamiyatda diniy bag‘rikenglik va dinlararo do‘stlik-hamkorlik g‘oyalarini mustahkamlashga alohida e’tibor qaratilmoqda. Bu holatni nafaqat yurtdoshlarimiz, balki turli mamlakatlardan kelgan mehmonlar hamda xalqaro tashkilotlar vakillari ham e’tirof etmoqda.
Muzaffarxon Joniyev,
Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi direktori,
tarix fanlari bo‘yicha falsafa doktori
Manba: "Yangi O‘zbekiston" gazetasi 2025 yil 3 may, 90-son