Sayt test holatida ishlamoqda!
21 Iyul, 2025   |   26 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:30
Quyosh
05:08
Peshin
12:34
Asr
17:38
Shom
19:55
Xufton
21:25
Bismillah
21 Iyul, 2025, 26 Muharram, 1447

UChINChI JUZ BAQARA SURASI, 253–254 OYaTLAR

03.02.2021   4942   3 min.
UChINChI JUZ  BAQARA SURASI, 253–254 OYaTLAR

 

 ۞تِلۡكَ ٱلرُّسُلُ فَضَّلۡنَا بَعۡضَهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۘ مِّنۡهُم مَّن كَلَّمَ ٱللَّهُۖ وَرَفَعَ بَعۡضَهُمۡ دَرَجَٰتٖۚ وَءَاتَيۡنَا عِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ ٱلۡبَيِّنَٰتِ وَأَيَّدۡنَٰهُ بِرُوحِ ٱلۡقُدُسِۗ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا ٱقۡتَتَلَ ٱلَّذِينَ مِنۢ بَعۡدِهِم مِّنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَتۡهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُ وَلَٰكِنِ ٱخۡتَلَفُواْ فَمِنۡهُم مَّنۡ ءَامَنَ وَمِنۡهُم مَّن كَفَرَۚ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا ٱقۡتَتَلُواْ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ يَفۡعَلُ مَا يُرِيدُ٢٥٣

253. Bular – payg'ambarlar, ulardan ba'zilarini ba'zilaridan afzal qildik. Ulardan Alloh so'zlashganlari ham, martabalarini baland ko'targanlari ham bor. Iso ibn Maryamga ochiq mo''jizalar berdik va uni Muqaddas ruh bilan madadlantirdik. Alloh xohlaganida edi, ulardan keyingilar o'zlariga ravshan hukmlar kelganidan so'ng urushishmas edi. Lekin ularda ixtilof paydo bo'ldi: kimdir imon keltirdi, kimdir kufr keltirdi. Alloh xohlaganida edi, ular urushishmasdi, ammo Alloh nimani xohlasa, shuni qiladi.

Payg'ambarlardan Odam va Muso alayhissalomlar bilan Alloh taolo so'zlashgan. Nabiylardan ba'zilari bir qavmga, ayrimlari bir qishloq yoki shahar ahliga payg'ambar etib yuborilgani holda Islom ummati payg'ambari Muhammad alayhissalom qiyomatgacha barcha asrlar va butun insoniyatga rasul o'laroq tayin etilganlar. Iso alayhissalomga esa o'liklarni tiriltirish, ko'rlar va peslarni davolash, og'ir xastalarni tuzatish, hamisha Jabroil alayhissalomdan madadlanish kabi ochiq mo''jizalar ato qilingan edi.

Alloh taoloning hamma payg'ambarlariga istisnosiz ishonish imon shartlaridan biridir. Payg'ambarlarning vazifasi imon keltirib, toat-ibodat qilgan insonlarga jannat bashoratini qilish, kufr va isyonda bo'lgan insonlarni do'zax azobidan ogoh etish, insonlarga dunyo va din ishlarida ular muhtoj bo'lgan narsalarni bayon etishdir.

Payg'ambarlarning barchasi Odam naslidan, gunoh, kufr, tug'yondan asralgan, pokdir. Aql va ibodatda komildirlar. Ularning barchasi bir dinda, Islom dinidadir. Zero, ularning barchasi o'z qavmlarini faqat Alloh taologa ibodat qilishga, Uning uluhiyatiga, rububiyatiga, ism va sifatlariga shirk keltirmaslikka da'vat qilishgan. Ular zimmalariga yuklangan vazifalarni to'la ado etishgan.

Payg'ambarlardan kimlarga Jabroil alayhissalom vahiy keltirgan bo'lsalar, ular "rasul" deyiladi. Jabroil alayhissalom vahiy keltirmagan, o'zga vositalar orqali vahiy kelgan payg'ambarlar "nabiy" deyiladi. Rasul nabiy deb ham ataladi, ammo nabiy rasul deyilmaydi. Rasullar fazilatda nabiylardan ortiqdir. Kitob kelgan rasullarning fazilati kitob kelmagan rasullarning fazilatidan balanddir. Ulul-azm rasullar barcha rasullardan fazilatlidir. Ulul-azm rasullarning afzali Muhammad mustafo sollallohu alayhi vasallamdirlar.

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَنفِقُواْ مِمَّا رَزَقۡنَٰكُم مِّن قَبۡلِ أَن يَأۡتِيَ يَوۡمٞ لَّا بَيۡعٞ فِيهِ وَلَا خُلَّةٞ وَلَا شَفَٰعَةٞۗ وَٱلۡكَٰفِرُونَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ٢٥٤

254. Ey imon keltirganlar, savdo-sotiq ham, do'stlik va shafoat ham bo'lmaydigan Kun kelmay turib sizlarga rizq etib berganimizdan ehson qilinglar. Kofirlargina o'zlariga zulmkordirlar.

Imon keltirgan saodatli kishilar Alloh o'zlariga rizq qilib bergan narsalardan Uning yo'lida infoq-ehson qilib, oxiratda katta mukofot va ulug' darajalarga erishishadi. Chunki bu narsa faqat dunyo hayotidagina mumkin, xolos. Bu dunyoda mol-mulkini Alloh taolo roziligi yo'lida sarflamagan badbaxt kimsalarga oxiratda na savob-mukofot, na oshna-og'aynilari yordami, na shafoat qiluvchilarning qo'llashi bo'ladi.

Tafsiri irfon
Boshqa maqolalar

“Odamlarni afv etadiganlar...”

16.07.2025   6734   4 min.
“Odamlarni afv etadiganlar...”

Abdurrazzoq San’oniy aytadi: Ali ibn Husayn roziyallohu anhum namoz uchun tahorat qilayotgan edi. Shu payt suv quyib turgan joriya qo‘lidan obdasta tushib ketib, uning yuziga ozgina shikast yetkazdi. Ali ibn Husayn boshini ko‘tarib, joriyaga qaradi. Joriya vaziyatni yumshatish maqsadida Qur’oni karim oyatlaridan o‘qidi: “... G‘azablarini yutadigan... (Oli Imron surasi, 134-oyat). Ali ibn Husayn roziyallohu anhum jimgina javob berdi: “G‘azabimni bosdim”.

Joriya oyatning davomini o‘qidi: ...odamlar-ni (xato va kamchiliklarini) afv etadiganlardir....

U kishi dedi: “Men seni afv etdim”.

Joriya oyatning oxirini o‘qidi: Alloh ezgulik qiluvchilarni sevar”.

Ali ibn Husayn roziyallohu anhum dedi: “Bor, sen Allox yo‘lida ozodsan”.

Abdulloh ibn Ato aytadi: “Ali ibn Husaynning bir g‘ulomi (quli) xatoga yo‘l qo‘ydi va jazoga loyiq bo‘ldi. Ali ibn Husayn qamchini oldi. So‘ng u zot bunday oyatni o‘qidi: (Ey Muhammad!) Imon keltirgan kishilarga ayting, ular Alloh kunlari (qiyomat)dan umid qilmaydigan kimsalarni kechirib yuboraversinlar! Shunda (u sabrli) kishilarni qilgan ishlari (kechirishlari) sababli mukofotlagay! (Josiya surasi, 14-oyat).

Qul esa dedi: “Men bunday emasman, men Allohning rahmatidan umidvorman va uning azobidan qo‘rqaman”.

Ali ibn Husayn roziyallohu anhum qamchini tashlab yubordi va dedi: “Sen Alloh yo‘lida ozodsan”.

Muso ibn Dovud aytadi: Ali ibn Husayn xizmatkorini ikki marta chakirdi, u javob bermadi. Uchinchi marta chaqirgach javob qildi. Ali ibn Husayn unga dedi: “Ey o‘g‘lim, ovozimni eshitmadingmi?”.

Xizmatkor: “Eshitdim”, dedi.

Ali ibn Husayn so‘radi: “Nega javob bermading?”.

Xizmatkor: “Sizning shafqatingizga ishondim”, dedi.

Abdulg‘ofir ibn Qosim aytadi: Ali ibn Husayn masjiddan chiqib ketayotgan edi. Bir odam kelib uni haqorat qildi. Shunda Alining xizmatkor va qullari unga tashlanishdi.

Ali ibn Husayn ularni to‘xtatdi va bunday dedi: “Bas qilinglar, uning holatiga qaranglar”.

So‘ngra o‘sha odamga dedi: “Bizda siz bilmagan yana ko‘p narsalar bor. Agar sizga yordam kerak bo‘lsa, ayting, yordam beraylik”. O‘sha odam xatosini anglab, uyaldi va ortiga qaytdi.

Ali ibn Husayn uni yoniga chaqirib, o‘zi kiyib turgan chakmonini yelkasiga tashladi va ming dirham pul berdirdi.

Abu Ya’qub Muzaniy deydi: Hasan ibn Hasan bilan Ali ibn Husayn o‘rtasida bir oz noxushlik bo‘lib qoldi. Hasan bir kuni masjidda Ali ibn Husaynning yoniga keldi, uni turli so‘zlar bilan haqorat qildi. Ali ibn Husayn esa unga bir og‘iz ham javob qaytarmadi.

So‘ngra Hasan chiqib ketdi. Kechasi u alining uyiga bordi va eshigini qoqdi. Ali ibn Husayn eshikni ochib chiqdi. Hasan unga:

- Ey aka, agar siz haqiqatan ham men aytganlarimdek bo‘lsangiz, Alloh meni mag‘firat qilsin. Agar men yolg‘onchi bo‘lsam, Allox sizni mag‘firat qilsin, dedi va ketdi.

Ali ibn Husayn ortidan borib, yetib oldi va uni og‘ushiga oldi. Ikkovi yig‘lab yuborishdi. Shunda Hasan:

- Qasamki, endi siz xafa bo‘ladigan biron ish qilmayman, - dedi.

Ali esa unga: - Sen ham menga aytgan so‘zla ring uchun halollikdasan,- dedi.

Ibn Abi Dunyo rivoyat qiladi: Ali ibn Husaynning xizmatkori shoshgan holda oshxonadan temir pechni olib kelayotgan edi. Kutilmaganda temir pech tushib ketdi ketdi va narigi tomondan pastga tushib kelayotgan Ali ibn Husayn o‘g‘lining boshiga tegib, jarohat yetkazdi. Oqibatda u halok bo‘ldi. Mehmonlar bilan suhbatlashib o‘tirgan Ali ibn Husayn o‘rnidan sakrab turib, xizmatkorga dedi: “Sen ozodsan. Bu ishni qasddan qilmaganingni bilaman”. So‘ngra Ali ibn Husayn mayyitni dafn etish tadorigini ko‘rdi.

Shayx Mahmud MISRIYning “Solih va solihalar hayotlaridan qissalar”
nomli asaridan Ilyosxon AHMЕDOV tarjimasi.