Sayt test holatida ishlamoqda!
29 May, 2025   |   2 Zulhijja, 1446
search icon
Avvalgi sayt
ЎЗ РУ EN AR

Toshkent shahri
Tong
03:13
Quyosh
04:54
Peshin
12:25
Asr
17:32
Shom
19:51
Xufton
21:25
Bismillah
29 May, 2025, 2 Zulhijja, 1446
Avvalgi sayt
#search
 YouTube

2. BAQARA SURASI, 238–239 OYaTLAR

03.01.2021   6478   3 min.
2. BAQARA SURASI, 238–239 OYaTLAR

حَٰفِظُواْ عَلَى ٱلصَّلَوَٰتِ وَٱلصَّلَوٰةِ ٱلۡوُسۡطَىٰ وَقُومُواْ لِلَّهِ قَٰنِتِينَ٢٣٨

238. Namozlarni, xususan o'rta namozni ehtiyotlanglar. Alloh huzurida xushu' bilan turinglar.

"Namozlarni ehtiyotlash" deganda besh vaqt farz qilingan namozlarni o'z vaqtida, barcha ruknlarini kamchiliksiz, to'la-to'kis ado etish tushuniladi. Ko'pgina mufassirlar "o'rta namoz" asr namozidir, deyishgan, chunki tush paytidagi istirohatdan so'ng uni kechiktirib yuborish xavfi ko'proq bo'ladi. Hazrati Aliy karramallohu vajhahudan rivoyat qilingan hadisda kelishicha, "Payg'ambar alayhissalom Handaq kuni: "(Mushriklar) bizni vusto namozidan qoldirdi, kun botib qoldi, Alloh taolo ularning qabrlari bilan uylarini (yoki qorinlarini) o'tga to'ldirsin!" dedilar" (Buxoriy rivoyati).

Musulmonlar namoz o'qishayotganida Alloh taolo huzurida turganlarini eslab, faqat Uni yodlashlari, barcha dunyoviy narsalardan batamom uzilishlari, xushu' va xuzu' bilan ibodat qilishlari lozim. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan sajdada peshonaga botmasligi uchun tuproqni tekislash haqida so'rashganida: "Namoz o'qiyotganingda tuproqlarni surma, agar iloji bo'lmasa, faqat bir marta mayda toshlarni tekisla" deb, namozda yot ishlarni qilishdan qaytarganlar. Zero, ketma-ket har xil harakat qilish (amali kasir) namozni buzadi. Taassufki, namozxonlar orasida bu muhim ishga beparvolar ko'p: ba'zilari namozda turib soatiga qaraydi, kiyimlarini to'g'rilaydi, burun yo qulog'ini qashiydi, namozda turib o'ngga, chapga yoki osmonga qarydiganlar ham bor. Namoz o'qishdan maqsad Allohga qullik izhori ekan, namozxonlar namozni xushu' va xuzu' bilan ado etishga buyurilishgan. Mo'minlar bu amrga itoat etishsa, albatta najot topishadi.

فَإِنۡ خِفۡتُمۡ فَرِجَالًا أَوۡ رُكۡبَانٗاۖ فَإِذَآ أَمِنتُمۡ فَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَمَا عَلَّمَكُم مَّا لَمۡ تَكُونُواْ تَعۡلَمُونَ٢٣٩

239. Agar xavfda bo'lsanglar, piyoda yo ulovdaligingizda (o'qinglar), bexavotir bo'lganingizda esa bilmaganlaringizni Alloh o'rgatganiday Uning zikrini qilinglar.

Urush paytida yoki dushman xavfi tug'ilganida namozlarni yurgan holda yoki ulovda ketayotganda, ruku'-sajdasiz, hatto qiblani aniqlamay o'qisa bo'ladi. Havf ko'tarilib, xotirjam bo'lingach, namozlar avvalda Alloh ta'lim bergani kabi barcha ruknlariga rioya etgan holda to'kis ado etiladi. "Nurul-izoh"da xavf (qo'rquv) namozining hukmlari va sababi haqida bunday deyilgan: "Havf namozini faqat dushman va yirtqich hayvon oldida yoki suv toshqini (sel) va yong'indan qo'rqish holatida o'qish joizdir. Butun jamoat bir imomga ergashishni xohlashsa, imom jamoatni ikkiga bo'ladi. Bir guruhni dushman qarshisida qoldiradi, boshqa bir guruh bilan namoz o'qishni boshlaydi. O'qiladigan farz namoz ikki rakatli bo'lsa bir, to'rt (yoki uch) rakatli bo'lsa, ikki rakat o'qilganidan so'ng birinchi jamoat dushman oldiga boradi. Ular o'rniga ikkinchi jamoat kelib, imomga ergashadi. Imom namozning qolgan qismini o'qib, yakka o'zi salom beradi. Ikkinchi guruh dushman oldiga qaytgach, birinchi guruh o'rinlariga qaytib, Qur'on o'qimasdan namozlarini tugatishadi, salom berib, dushman oldiga qaytishadi. Ikkinchi jamoat ham namozning qolgan qismini joylariga qaytib yoki dushman qarshisida, xoliroq joyda o'qib tugatadi" (Abul Ixlos Hasan al-Vafoiy Shurunbiloliy va Abu Zayd Shibliy. "Nurul-
izoh", Toshkent, "Movarounnahr", 2003, 109-110-betlar).

Tafsiri irfon
Boshqa maqolalar

Janoza va ikki haramda juma namozining o‘qish tartibi

26.05.2025   3272   3 min.
Janoza va ikki haramda juma namozining o‘qish tartibi

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Janoza namozi tik turgan holda, quyidagi tartibda o‘qiladi:

1. Niyat qilinadi (Niyat qildim 4 takbirli janoza namozini imomga iqtido qilib o‘qimoqlikka, qiblam bo‘lmish muqaddas Ka’ba tomon yuzlandim, xolis Alloh uchun);

2. Faqat birinchi takbirdagina quloq qoqiladi (Allohu akbar);

3. Sano o‘qiladi:

“Subhanakallohumma va bihamdika va tabarokasmuka va ta’ala jadduka va laa ilaha g‘oyruk” (Allohim! Senga hamd aytgan holda Seni poklab yod etaman. Isming muborakdir. Ulug‘liging yuksakdir. Sendan o‘zga iloh yo‘q).

4. Ikkinchi bor takbir aytiladi (Allohu akbar);

5. Nabiy alayhissalomga salavot aytiladi:

“Allohumma solli ’ala Muhammadin va ’ala aali Muhammad. Kama sollayta ’ala Ibrohiyma va ’ala aali Ibrohiym. Innaka hamidum majiyd.

Allohumma barik ’ala Muhammadin va ’ala aali Muhammad. Kama barokta ’ala Ibrohiyma va ’ala aali Ibrohiym. Innaka hamidum majiyd” (Allohim! Ibrohim va uning oilasiga salavot yo‘llaganingdek, Muhammad va uning oilasiga salavot yo‘llagin! Albatta, Sen Hamiyd (barcha maqtovlar ila maqtalgan), Majiyd (shon-sharafi va qadri balandligi cheksiz) Zotsan. Allohim! Ibrohim va uning oilasiga barakot berganingdek, Muhammad va uning oilasiga barakot bergin!).

6. Uchinchi bor takbir aytiladi (Allohu akbar)

7. Duo o‘qiladi:

“Allohummag‘fir lihayyina va mayyitina va shahidina va g‘oibina va sog‘iyrina va kabiyrina va zakarina va unsana. Allohumma man ahyaytahu minna faahyihi ’alal Islam va man tavaffaytahu minna fatavaffahu ’alal iyman” (Allohim tirigimizni va o‘ligimizni, hozirimizni va g‘oyibimizni, kichigimizni va kattamizni, erkagimizni va ayolimizni mag‘firat qilgin. Allohim! Bizdan kimni yashatsang, Islomda yashatgin. Bizdan kimni vafot ettirsang, iymonda vafot ettirgin).

8. To‘rtinchi marta takbir aytiladi (Allohu akbar);

9. Ikki tarafga salom beriladi (Assalamu alaykum va rohmatulloh);

Janoza namozida qiroat ham, tashahhud ham bo‘lmaydi. Imom salom bergunicha kutib turiladi va u bilan birga salom beriladi.


Ikki haramda juma namozi o‘qilish tartibi:

4 rakat sunnat;

2 rakat farz;

4 rakat sunnat.

Ikki haramda juma kuni 2 azon va 1 takbir aytiladi:

Birinchi azon – bugun juma kuni ekani va juma namozi haqida eslatma uchun chaqiriq.

Ikkinchi azon – juma namozi azoni. Azon aytilishi bilan imom xutba o‘qishni boshlaydi.

Takbir – juma namozi o‘qish uchun aytiladi. 2 rakat farz namozi o‘qiladi.

Ikki haramda juma kungi farzdan oldingi va farz namozidan keyingi 4 rakatdan o‘qiladigan sunnat namozlarini 2 rakatli farz namozidan keyin 4 rakatdan 8 rakat qilib o‘qib olinadi. Shu tartibda juma namozi ado etiladi.

 

Mohira BAHODIR