Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Iyun, 2025   |   14 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:50
Peshin
12:28
Asr
17:37
Shom
19:59
Xufton
21:36
Bismillah
10 Iyun, 2025, 14 Zulhijja, 1446

2. BAQARA SURASI, 238–239 OYaTLAR

03.01.2021   6629   3 min.
2. BAQARA SURASI, 238–239 OYaTLAR

حَٰفِظُواْ عَلَى ٱلصَّلَوَٰتِ وَٱلصَّلَوٰةِ ٱلۡوُسۡطَىٰ وَقُومُواْ لِلَّهِ قَٰنِتِينَ٢٣٨

238. Namozlarni, xususan o'rta namozni ehtiyotlanglar. Alloh huzurida xushu' bilan turinglar.

"Namozlarni ehtiyotlash" deganda besh vaqt farz qilingan namozlarni o'z vaqtida, barcha ruknlarini kamchiliksiz, to'la-to'kis ado etish tushuniladi. Ko'pgina mufassirlar "o'rta namoz" asr namozidir, deyishgan, chunki tush paytidagi istirohatdan so'ng uni kechiktirib yuborish xavfi ko'proq bo'ladi. Hazrati Aliy karramallohu vajhahudan rivoyat qilingan hadisda kelishicha, "Payg'ambar alayhissalom Handaq kuni: "(Mushriklar) bizni vusto namozidan qoldirdi, kun botib qoldi, Alloh taolo ularning qabrlari bilan uylarini (yoki qorinlarini) o'tga to'ldirsin!" dedilar" (Buxoriy rivoyati).

Musulmonlar namoz o'qishayotganida Alloh taolo huzurida turganlarini eslab, faqat Uni yodlashlari, barcha dunyoviy narsalardan batamom uzilishlari, xushu' va xuzu' bilan ibodat qilishlari lozim. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan sajdada peshonaga botmasligi uchun tuproqni tekislash haqida so'rashganida: "Namoz o'qiyotganingda tuproqlarni surma, agar iloji bo'lmasa, faqat bir marta mayda toshlarni tekisla" deb, namozda yot ishlarni qilishdan qaytarganlar. Zero, ketma-ket har xil harakat qilish (amali kasir) namozni buzadi. Taassufki, namozxonlar orasida bu muhim ishga beparvolar ko'p: ba'zilari namozda turib soatiga qaraydi, kiyimlarini to'g'rilaydi, burun yo qulog'ini qashiydi, namozda turib o'ngga, chapga yoki osmonga qarydiganlar ham bor. Namoz o'qishdan maqsad Allohga qullik izhori ekan, namozxonlar namozni xushu' va xuzu' bilan ado etishga buyurilishgan. Mo'minlar bu amrga itoat etishsa, albatta najot topishadi.

فَإِنۡ خِفۡتُمۡ فَرِجَالًا أَوۡ رُكۡبَانٗاۖ فَإِذَآ أَمِنتُمۡ فَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَمَا عَلَّمَكُم مَّا لَمۡ تَكُونُواْ تَعۡلَمُونَ٢٣٩

239. Agar xavfda bo'lsanglar, piyoda yo ulovdaligingizda (o'qinglar), bexavotir bo'lganingizda esa bilmaganlaringizni Alloh o'rgatganiday Uning zikrini qilinglar.

Urush paytida yoki dushman xavfi tug'ilganida namozlarni yurgan holda yoki ulovda ketayotganda, ruku'-sajdasiz, hatto qiblani aniqlamay o'qisa bo'ladi. Havf ko'tarilib, xotirjam bo'lingach, namozlar avvalda Alloh ta'lim bergani kabi barcha ruknlariga rioya etgan holda to'kis ado etiladi. "Nurul-izoh"da xavf (qo'rquv) namozining hukmlari va sababi haqida bunday deyilgan: "Havf namozini faqat dushman va yirtqich hayvon oldida yoki suv toshqini (sel) va yong'indan qo'rqish holatida o'qish joizdir. Butun jamoat bir imomga ergashishni xohlashsa, imom jamoatni ikkiga bo'ladi. Bir guruhni dushman qarshisida qoldiradi, boshqa bir guruh bilan namoz o'qishni boshlaydi. O'qiladigan farz namoz ikki rakatli bo'lsa bir, to'rt (yoki uch) rakatli bo'lsa, ikki rakat o'qilganidan so'ng birinchi jamoat dushman oldiga boradi. Ular o'rniga ikkinchi jamoat kelib, imomga ergashadi. Imom namozning qolgan qismini o'qib, yakka o'zi salom beradi. Ikkinchi guruh dushman oldiga qaytgach, birinchi guruh o'rinlariga qaytib, Qur'on o'qimasdan namozlarini tugatishadi, salom berib, dushman oldiga qaytishadi. Ikkinchi jamoat ham namozning qolgan qismini joylariga qaytib yoki dushman qarshisida, xoliroq joyda o'qib tugatadi" (Abul Ixlos Hasan al-Vafoiy Shurunbiloliy va Abu Zayd Shibliy. "Nurul-
izoh", Toshkent, "Movarounnahr", 2003, 109-110-betlar).

Tafsiri irfon
Boshqa maqolalar
Maqolalar

INSON QADRINING YANA BIR YAQQOL IFODASI

04.06.2025   11755   2 min.
INSON QADRINING YANA BIR YAQQOL IFODASI

Munosabat

Insonning qalbi birgina shirin so‘zdan quvonib, to‘lqinlanib ketadi: yayraydi, yashnaydi, boshqalarga ham ezgulik sog‘inadi, shodlik va baxt ulashadi.

Joriy yilning 31 may sanasida Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev Haj ziyorati uchun Makkai mukarramada bo‘lib turgan O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy shayx Nuriddin Xoliqnazar bilan telefon orqali muloqot qilib, hojilar holidan xabar olgani qalblarimizga surur, xursandchilik va shukronalik baxsh etdi. Davlatimiz rahbari barcha ziyoratchilarga salom yo‘llab, yurtimizga sog‘-omon kelishlarini tiladi. Unutilmas bu voqelik hojilarimizni behad sevintirdi.

Shukrki, mamlakatimizda tinchlik-totuvlik barqaror. Har bir inson hayotdan rozi bo‘lib, baxtli-saodatli umr kechirishi uchun barcha imkoniyatlar mavjud. Mehnat qilgan, harakat qilgan farovon hayot kechirmoqda. O‘z orzu niyatlariga yetmoqda. Albatta, bunda osoyishtalik ne’matining o‘rni beqiyos.

Yangi O‘zbekistonning har tongi taraqqiyot tongi sifatida otmoqda. Barcha sohalarda yangilik va yaxshiliklar bo‘lmoqda. Jumladan, Haj va Umra tadbirlarini yuqori saviyada tashkil etish, mo‘min-musulmonlarning ushbu ibodatlarini chiroyli ado etishlari uchun sharoit va qulayliklar yangi bosqichga olib chiqildi.

Xususan, bu yilgi haj mavsumiga yuqori darajada tayyorgarlik ko‘rildi. Makkai mukarrama hamda Madinai munavvara, qolaversa, Mino vodiysida ziyoratchilar uchun barcha sharoit hozirlandi. Issiq kunlarda yurtdoshlarimizga qo‘shimcha qulaylik yaratish maqsadida Arafot hududidagi chodirlar yopiq tarzda barpo etildi. Ularning atrofi issiq o‘tkazmaydigan panellar bilan o‘raldi, ichkariga sovutish tizimi o‘rnatildi, gilam va to‘shaklar solindi.

Mamlakatimiz hojilariga ko‘rsatilayotgan e’tibor, ular uchun yaratilgan qulayliklarni Saudiya Arabistonining haj ishlari mas’ullari va o‘zga yurt hojilari ham e’tirof etib, havas bilan qaramoqda.

Ayni paytda ziyoratchilarga 300 dan oshiq guruh rahbari, 50 nafar oliy toifali shifokor, 10 dan ziyod oshpaz va boshqa mutaxassislar xizmat ko‘rsatib, hamrohlik qilmoqda.

Ziyoratchilarimiz berilayotgan e’tibor va g‘amxo‘rlikdan mamnun bo‘lib,  Yaratgandan mamlakatimiz tinchligi, xalqimiz farovonligini so‘rab duo qilmoqda.

Zotan, yurtimizda “Inson qadri uchun” degan ulug‘vor g‘oya barcha islohotlarning asosini tashkil etayotgan ayni pallada hojilarimiz ham ushbu jarayonga o‘z hissalarini qo‘shish, yurtimizga qaytgandan so‘ng bor kuch-g‘ayratlarini yurt tinchligi va taraqqiyoti, oilalar totuvligini ta’minlash, yoshlar ta’lim-tarbiyasi bilan shug‘ullanish, ehtiyojmandlarga ko‘mak berishdek savobli ishlarga safarbar etishlarini ta’kidlamoqdalar.

 

Zayniddin ESHONQULOV,

O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi

o‘rinbosari.

Maqolalar