كَانَ ٱلنَّاسُ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ فَبَعَثَ ٱللَّهُ ٱلنَّبِيِّۧنَ مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ وَأَنزَلَ مَعَهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ لِيَحۡكُمَ بَيۡنَ ٱلنَّاسِ فِيمَا ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِۚ وَمَا ٱخۡتَلَفَ فِيهِ إِلَّا ٱلَّذِينَ أُوتُوهُ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَتۡهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡۖ فَهَدَى ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لِمَا ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِ مِنَ ٱلۡحَقِّ بِإِذۡنِهِۦۗ وَٱللَّهُ يَهۡدِي مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٍ٢١٣
213. Insonlar bir millat edilar. Keyin Alloh xushxabar beruvchi va ogohlantiruvchi payg'ambarlarni yubordi, ularga odamlar orasidagi ixtiloflar haqida hukm qilish uchun haq Kitobni tushirdi. Ochiq-oydin hujjat kelganidan keyin ham Kitob berilganlar hadlaridan oshib, ravshan oyatlar haqida talashib-tortishishdi. Alloh O'z izni bilan mo'minlarni tortishgan narsalarida hidoyatga yo'lladi. Alloh xohlagan bandasini to'g'ri yo'lga hidoyat qiladi.
Odam alayhissalom va Momo Havo dunyoga kelishganidan keyin bir farzand tug'ilsa, ikkovlari unga Haq dinni o'rgatishar edi. Shu tarzda hamma bir dinda hech ixtilofga bormay yashashda davom etdi. Avlodlar ko'paygach, har qaysisi alohida mizoj va tabiatda tug'ildi, o'rtalarida kelishmovchiliklar paydo bo'ldi, aqida va amalda ular bir-birlari bilan tortisha boshlashdi. Keyin Alloh taolo shu ixtiloflarni oradan ko'tarish va to'g'ri yo'lni ko'rsatish uchun payg'ambarlarni yubordi. Ular izdoshlariga Alloh hukmlarini etkazishar, inkor etuvchilarni azob va jazo bilan qo'rqitishar edi. Parvardigorning O'zi ular o'rtasidagi kelishmovchilik-tortishuvlar xususida hukm qilishi uchun payg'ambarlar bilan birga samoviy Kitoblar ham tushirdi. Alloh taolo bunday degan: "Darhaqiqat, Biz insonni imtihon qilib, aralash bir nutfadan yaratdik. Uni eshituvchi va ko'ruvchi qilib qo'ydik. Darhaqiqat Biz uni xoh u shukr qiluvchi (musulmon) bo'lsin, xoh noshukr (kofir) bo'lsin, yo'lga yo'lladik. Biz kofirlar uchun zanjirlar va o't-olov tayyorlab qo'yganmiz" (Inson, 2-4). Haqiqatda Haq din ustida tortishuvchilar o'sha Kitob tushirilgan jamoa (ahli kitoblar) edi, ular ochiq-oydin dalillarni ko'ra-bila turib ham yana ixtilofga borishdi.
أَمۡ حَسِبۡتُمۡ أَن تَدۡخُلُواْ ٱلۡجَنَّةَ وَلَمَّا يَأۡتِكُم مَّثَلُ ٱلَّذِينَ خَلَوۡاْ مِن قَبۡلِكُمۖ مَّسَّتۡهُمُ ٱلۡبَأۡسَآءُ وَٱلضَّرَّآءُ وَزُلۡزِلُواْ حَتَّىٰ يَقُولَ ٱلرَّسُولُ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ مَتَىٰ نَصۡرُ ٱللَّهِۗ أَلَآ إِنَّ نَصۡرَ ٱللَّهِ قَرِيبٞ٢١٤
214. Yoki ilgari o'tganlarga kelgan narsa sizlarga kelmay turib jannatga kiramiz, deb o'ylayapsizlarmi? Ularga balo va musibat etib, shunday larzaga tushishdiki, hatto Payg'ambar va mo'minlar: "Allohning yordami qachon kelarkin?" deyishdi. Ha, ogoh bo'lingki, Allohning yordami albatta yaqindir!
Oldingi payg'ambarlar va ummatlarga dushman tarafidan turli kulfat va aziyatlar etganida ular sabr qilishgan edi, bu ummat ham ularday bo'lishi lozim. Mehnat va mashaqqat chekmay jannatni orzu qilish nomunosib ishdir. Abu Mulayka bunday degan edi: "Ibn Abbos roziyallohu anhumo: "Hatto o'tgan payg'ambarlar noumid bo'lishib" dedilar-da, Yusuf surasining "Bizlar yolg'onchi bo'ldik, deb gumon qila boshlashganida..." mazmunidagi 110-oyatini o'qidilar, unga Baqara surasining quyidagi: "hatto Payg'ambar va mo'minlar: "Allohning yordami qachon kelarkin?" deyishdi" oyatini ulab tilovat qildilar. Ogoh bo'lingki, Allohning yordami (hamisha) yaqindir", deb javob qildilar. So'ng men Urva ibn Zubayr bilan uchrashganimda unga shu gapni aytdim" (Buxoriy rivoyati).
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Fiqhiy kitoblarda Makkai Mukarramadagi yigirma bir joyda qilingan duolar mustajob bo‘lishi haqida yozilgan va salafi solihlardan naql qilingandir. Madinai Munavvarada ham duo qabul bo‘ladigan ko‘plab joylar bor. Duo qilishga e’tibor qaratish lozim bo‘lgan o‘rinlar quyidagilardir:
1. Baytullohni ilk ko‘rgan paytda;
2. Tavof qilayotgan paytda;
3. Multazamga osilgan paytda;
4. Rahmat tarnovining ostida;
5. Baytullohning ichida;
6. Zamzam suvini ichayotganda;
7. Maqomi Ibrohimning yonida;
8. Safo tog‘ining ustida;
9. Marva tog‘ining ustida;
10. Sa’y qilayotganda;
11. Arafot maydonida;
12. Muzdalifa maydonida;
13. Mino maydonida;
14. Tosh otgandan keyin jamarot oldida;
15. Hatimning ichida (Fathul qodirda);
16. Rukni yamoniyning oldida;
17. Savr g‘orida;
18. Hiro g‘orida;
19. Dorul Arqam joylashgan joyda;
20. Xadicha roziyallohu anhoning makonlari joylashgan joyda;
21. Mud’o maqomi, ya’ni Masjidul Haramdan Jannatul mu’allo tomon ketishda joylashgan joyda (G‘uniyatun-nosik);
22. Madinai Munavvaradagi Riyozul jannada;
23. Oisha roziyallohu anhoning ustunlari yonida;
24. Abu Luboba ustunlari yonida;
25. Nabiy sollallohu alayhi vasallamning mehroblarida;
26. Suffada;
27. Fath masjidida;
28. Qubo masjidida;
29. Masjidul qiblataynda (Ikki qibla masjidida);
30. Masjidul ijobada.
Ushbu joylarga kelish nasib qilgan har bir kishi Alloh taologa tazarru’ ila dunyo va oxiratdagi murodlarini so‘rashi lozim. Bunday o‘rinlarda samimiy duolar qilib olishdan g‘aflatda qolmaslik kerak.