Sayt test holatida ishlamoqda!
20 Aprel, 2025   |   22 Shavvol, 1446

Toshkent shahri
Tong
04:11
Quyosh
05:36
Peshin
12:27
Asr
17:09
Shom
19:12
Xufton
20:31
Bismillah
20 Aprel, 2025, 22 Shavvol, 1446

HUShHABAR: MUHIM QO'LLANMA NAShRDAN ChIQDI!

20.10.2020   3117   6 min.
HUShHABAR: MUHIM QO'LLANMA NAShRDAN ChIQDI!

Taraqqiyotimizning yangi davrida milliy huquq tizimini isloh qilish, huquqiy ong va madaniyatni shakllantirish borasida juda keng ko'lamli ishlar amalga oshirildi. Hususan, diniy tashkilotlarda mehnat qilayotgan xodimlarva ushbu soha bilan bog'liq bo'lgan mutaxassislarning huquqiy savodxonligini oshirish yo'nalishida tizimli ishlar olib borilmoqda.

Ana shunday ustuvor vazifalarning ijrosi sifatida O'zbekiston musulmonlari idorasi tomonidan “O'zbekiston Respublikasida vijdon erkinligini ta'minlashning huquqiy asoslari” nomli to'plam chop etildi.

Ushbu yangi nashrda O'zbekiston Respublikasi kodekslari, qonunlari, qarorlari, farmonlari va farmoyishlari bilan birga diniy-ma'rifiy sohani tartibga solishga oid nizomlar, yo'riqnomalar, namunalar, ko'chirmalar va boshqa zarur me'yoriy hujjatlar o'rin olgan.

Ayniqsa, vijdon erkinligini ta'minlashga oid milliy va xalqaro qonun hujjatlaridan namunalar keltirilgani soha xodimlari faoliyatida juda qo'l keladi. Shuningdek, to'plamda diniy tashkilotlar faoliyatini tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlar jamlangani diniy tashkilotlarning ish yuritishida muhim qo'llanma bo'lib xizmat qiladi.

Prezidentimiz Shavkat Mirziyoev: “Biz qanchalik mukammal qonunlarni yaratmaylik, qanday islohotlar o'tkazmaylik, agar fuqarolarimizning huquqiy bilimi, onggi va madaniyati etarli bo'lmasa, kutilgan natijalarga erishish mushkul bo'ladi”, deb huquqiy savodxonlikni oshirish borasida juda to'g'ri firkni ilgari surgan edilar.

Aytish kerakki, diniy tashkilotlarda mehnat qilayotgan xodimlarning huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini yuksaltirish, ularning huquqiy savodxonligini oshirish hozirgi davrning muhim talabi bo'lmoqda. O'z navbatida huquqni muhofaza qiluvchi organlar mutaxassislariga ham mana shunday ixtisoslashgan huquqiy hujjatlar to'plami juda ham foydalidir.

Huquqiy savodxonlikka erishish, mustahkam huquqiy bilimga ega va qonunlarni hurmat qiladigan, huquqiy normalarni kundalik hayotda qo'llay oladigan soha xodimlarini etishtirishda ushbu to'plam dasturil amal bo'ladi. Shuningdek, so'nggi yillarda amalga oshirilayotgan ijtimoiy-iqtisodiy islohotlar, qabul qilinayotgan qonun hujjatlari va davlat dasturlarining mazmun-mohiyati to'g'risida ham mazkur qo'llanma orqali xabardor bo'lish mumkin.

Qayd etish lozimki, davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari, shu jumladan, huquqni muhofaza qiluvchi organlar mutaxassislarining ish amaliyotida ham ushbu kitob yaqin yordamchi vazifasini bajaradi, degan umiddamiz.

Yana bir jihat, Oliy va o'rta maxsus ta'lim muassasalari pedagoglari va talabalari huquqiy fanlarni yaxshi o'zlashtirishi va mustahkamlashida hamda bakalavr va magistratura yo'nalishlarida ta'lim olayotgan hamda ilmiy-tadqiqotlar olib borayotganlarga ham ushbu to'plam yordamchi qo'llanma vazifasini bajaradi.

“O'zbekiston Respublikasida vijdon erkinligini ta'minlashning huquqiy asoslari”nomli to'plamning 9 ta bobida 83 ta qonun hujjatlari jamlangan bo'lib, uning mundarijasi quyidagi boblardan ibodatdir:

Birinchi bob – O'zbekiston Respublikasi va Qoraqalpog'iston Respublikasi konstitutsiyalari;

Ikkinchi bob – O'zbekiston Respublikasi kodekslari;

Uchinchi bob – O'zbekiston Respublikasi qonunlari;

To'rtinchi bob – O'zbekiston Respublikasi Prezidenti qarorlari va farmonlari;

Beshinchi bob – O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qaror va farmoyishlari;

Oltinchi bob – vijdon erkinligini ta'minlashga oid xalqaro hujjatlar;

Yettinchi bob – diniy-ma'rifiy sohani tartibga solishga oid nizomlar;

Sakkizinchi bob – davlat dasturlari;

To'qqizinchi bob – diniy tashkilotlarni ro'yxatdan o'tkazuvchi organlarga taqdim etadigan hisobot shakllari o'rin olgan.

Demakki, to'plamda 83 dan ortiq qonun hujjati bir joyga jamlangani foydalanuvchiga katta qulaylik bo'lib, bir necha adabiyotlarni varaqlashdan vaqtini tejaydi. O'z navbatida diniy-ma'rifiy sohani tartibga solishga oid barcha qonun normalari yig'ilgani esa diniy tashkilotlar xodimlari va ish yurituvchilari uchun asosiy ko'makchi bo'ladi. 

Ta'kidlash kerakki, Davlatimiz Rahbarining 2017 yil 7 fevraldagi Farmoni bilan tasdiqlangan “2017 – 2021 yillarda O'zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo'nalishi bo'yicha Harakatlar strategiyasi” bandlarida fuqaro, jamiyat va davlatning o'zaro munosabatlarida aholining huquqiy madaniyati va ijtimoiy faolligini yanada yuksaltirish, davlat organlari xodimlari, mansabdor shaxslar va fuqarolarning huquqiy savodxonligini oshirish samaradorligini ta'minlovchi mexanizmlarni takomillashtirish vazifasi alohida qayd etilgan. Shu ma'noda ham mazkur qo'llanma sohalardagi huquqiy bilim va ongni oshirishga munosib xizmat qiladi.

Hulosa qilib aytganda, soha xodimlarining huquqiy savodxonlik darajasi, qonunlarga bo'lgan hurmati, huquqiy normalarni ijro etish salohiyati, hayotga tatbiq eta olish ko'nikmasi, qonunlarga itoatkorlik holati, huquqiy faollikni oshirishda mazkur asar munosib xizmat qiladi, deb ishonch bildiramiz. Zero, soha xodimlarining yuksak huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini ta'minlash soha rivojida eng muhim omildir.

To'plam huquqni muhofaza qiluvchi idoralar mutaxassislari, jamoat va diniy tashkilotlar xodimlari, oliy va o'rta maxsus ta'lim muassasalari professor o'qituvchilari va talabalariga hamda mavzuga qiziquvchi barcha kitobxonlar uchun mo'ljallangandir.

Mazkur to'plam O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo'yicha qo'mitaning 2019 yil 28 martdagi 5983-sonli tavsiyasi asosida nashr etilgan.

Ushbu to'plamga qiziquvchilar quyidagi bog'lanish raqamlari orqali topishlari mumkin: Ish: 71-227-34-30, Uyali: 90-934-04-20, «Shamsuddinxon Boboxonov» NMIU.

 

O'zbekistonmusulmonlariidorasiMatbuotxizmati

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Do‘stning aybiga ko‘z yumiladimi?

18.04.2025   3904   2 min.
Do‘stning aybiga ko‘z yumiladimi?

Do‘stingiz sizga ayblaringizni aytishi, siz esa hushyor tortib, o‘zingizni o‘nglab olishingiz naqadar go‘zal!
Shu sabab Umar ibn Xattob roziyallohu anhu: “Ayblarimni ko‘rsatib qo‘ygan kishiga Alloh rahm qilsin”, degan edilar.

Ulug‘lardan biri aytadi: “Har gal ko‘rishganingizda sizdan bir ayb topadigan birodaringiz, har safargi uchrashuvda qo‘lingizga bitta tillo tanga qistirib qo‘yadigan birodardan ko‘ra yaxshiroqdir”.

Darhaqiqat, ayblaringizni ko‘rsatib qo‘yadigan kishi sizni hadya va mol-dunyoga ko‘mib tashlaydigan kishidan yaxshiroqdir. 

Hotamul Asom aytadi: “Birodaringda birorta ayb ko‘rsang-u, uni berkitib, indamay qo‘yaverasang, shubhasiz, unga xiyonat qilibsan. Mabodo o‘zidan boshqaga aytadigan bo‘lsang, u holda g‘iybat qilibsan. Uning bu aybini yuziga solsang, do‘stligingni buzibsan. Shuning uchun ham unga yumshoqlik ila nasihat qil. Unga aybi nimada ekanini tushuntir. Biroq bu ishlarni odamlarning oldida qila ko‘rma!”.

Imom Shofe’iy aytadilar: “Birodariga maxfiy tarzda pand-nasihat qilgan kishi haqiqiy ma’noda nasihat qilibdi va uning obro‘sini saqlabdi. Kim birodariga oshkora (odamlarning oldida) nasihat qilsa, uni sharmanda qilibdi va obro‘sini to‘kibdi”.

Shoir aytadi:
Yolg‘iz paytim yomg‘ir ayla nasihating, 
Olamonda aslo bunday qila ko‘rma! 
Koyishdir ul jamoatda pand aytganing,
Quloq osmoqqa men hech rozi bo‘lmam!

Leonardo da Vinchi bunday degan: “Do‘stingga maxfiy holda tanbeh beravergin, biroq boshqalarning oldida uni maqtab qo‘y”.

Birodaringizning obro‘sini saqlang, zero, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam shunday marhamat qilganlar: “Kim bir birodarining obro‘sini himoya qilsa, Alloh taolo qiyomat kuni o‘sha kishidan jahannam azobini daf qiladi” . 
O‘z-o‘zidan ma’lum bo‘ladiki, do‘stingizdan ayrilmaslik uchun uning ba’zi kamchiliklarini kechirishingizga to‘g‘ri keladi. 

Shoirlardan biri shunday degan edi:
Do‘stsiz yashamoqdan xavfsirab doim,
Yumib o‘taman kamu ko‘stiga ko‘zim.


Xolid ibn Safvondan “Birodarlaringiz orasida qay biri sizga mahbubroq?” – deb so‘rashganida, u kishi: “Qoqilishimni kechiradigan, kamchiliklarimni qabul qiladigan va xatolarimni berkitadigani”, deb javob bergan ekan. 

Suqrot aytadi: “Do‘sting uchun o‘zingni qurbon qilishing juda ham oson, biroq bu qurbonlikka tom ma’noda haqli bo‘lgan do‘stni topish anchayin mashaqqatdir”. 


Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” 
nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.