Savol:
Assalomu alaykum Ustoz. Yaxshimisiz? Sizga savolim quyidagicha: qizimni uzatganimga 7 yil bo'ldi. Alhamdulillax, kuyovim dinu-diyonatli deb, yaxshi niyatlar bilan havas qilib uzatgandim. Hozir ham yomon emas. Qizim uzatilgach, hijobga kirdi. Uch nafar farzandlik bo'lishdi. Qaynona-qaynotasi bilan yashashadi. Menga hech ham gap tashimagan shu paytgacha. Keyingi paytlarda mazasi bo'lmay, tushkunlikka tushib, yuragi og'riydigan bo'lib qoldi. Oxiri so'rab surishtirib bildimki, u hech ham ko'chaga chiqmas ekan. Shu yillar mobaynida ikki haftada bir marotaba uyga keladi. Eri o'zi olib kelib, o'zi olib ketadi. Ko'p qavatli uyda turishadi. Faqat shu 2 haftada bir marotaba ko'chaga chiqadi uyga kelganda. Shunda ham pod'ezdning tagidan mashinaga o'tiradi va uyga qaytayotganida ham shunaqa. Qizim oliy ma'lumotli. Ishlatish niyatligi yo'q. Qarindosh-urug', bordi-keldiga ruxsat yo'q. To'y-hashamlarga ham ruxsat yo'q. Kaltaklarkan, urarkan. Eridan juda qo'rqib qolgan. Qizimdan xavotirdaman. Farzandlari bog'gacha bormaydi. Gap-so'zlari ham g'alati bo'lib qolgan, tarki dunyo qilganga o'xshaydi. San farzandlaringga keraksan, sog'ligini o'yla, farzandlaring bog'chaga borsin, o'zing ham o'sha erda ishlasang bo'ladi-ku, desam. Unga ham yo'q deyishibdi. Bularni bilib kechalari uxlolmay chiqayapman. Eri ham ishlamaydi. Ishlasam, namozlarim qolib ketadi, der ekan. Ilojini qilsa, shunaqa ish topsa bo'ladi.ku namozlarini ham qazo qildirmaydigan. Keyingi paytda juda qiynalib qolishgan. Moddiy tarafdan. Ota-onasining nafaqa puliga yashashadi. Bolalariga kashaga sutni ham qiynalib so'raydi qaynonasidan qizim. Men pul bervoray desam, yo'q emish, ularning nafsoniyatiga tegarmish... Juda hafaman. Nima qilay?.. Oilani erkak boqishi kerak emasmi?.. Ko'p qavatli uyda, to'rtta devor, hech qayerga chiqarmasligi to'g'rimi? Shu muammolar haqida fikringizni bilmoqchi edim. Shular haqida ma'ruzalar qilsangiz, yaxshi bo'lardi. Ko'pchilik eshitardi. Ha. yana bir gap. Bizning diyorimizdagi olimlarimiz, imomlarimizning gapini olmas ekan kuyov... Ular so'fiylar, derkan. Mazhabni tan olmaydi. Bularni yozayapmanu, ko'zimdan yosh tinmayapti. Nima qilay? Boshim qotgan, maslahat bering. Allohim rozi bo'lsin.
Javob:
Ishoqjon domla Begmatov
Savol: Farzandim davolanish uchun xorijga ketgan edi. Men agar bolam tuzalib kelsa, tilla taqinchoqlarimni sadaqa qilaman, deb nazr qilgan edim. Alhamdulillah, tuzalib keldi. Sadaqa qilaman, deb tursam, qaynonam, taqinchoqlaringiz toza tilladan, uni menga soting va pulini sadaqa qilaverasiz, deb talab qilmoqda. Nima qilsam, to‘g‘ri ish qilgan bo‘laman?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Mazhabimizda zakot, fitr sadaqasi, ushr va nazr kabi vojib sadaqalarda, ularning qiymatini berish mumkin. Shu bois siz ham tillangizning o‘zini yoki sotib, pulini sadaqa qilsangiz ham bo‘ladi. Faqat sotishda, bozordagi narxi e’tiborga olinadi. Undan kam narxga sotish mumkin emas.
Kam narxga sotsangiz, tafovutini o‘zingizdan qo‘shib sadaqa qilishingiz lozim bo‘ladi. Masalan, tilla taqinchoqlaringiz narxi nazrni ado qilish kunlarida bozorda 10 million so‘m bo‘lsa, lekin tanishim yoki yaqin insonim deb, 8 millionga sotsangiz, yoniga 2 million qo‘shib, sadaqa qilasiz va shu bilan nazringizdan qutilasiz. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi