Sayt test holatida ishlamoqda!
12 Iyun, 2025   |   16 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:38
Shom
20:00
Xufton
21:38
Bismillah
12 Iyun, 2025, 16 Zulhijja, 1446

Nomahram ayollarga qarashning zarari (ikkinchi maqola)

03.10.2020   4189   4 min.
Nomahram ayollarga qarashning zarari (ikkinchi maqola)

O'zgani avratiga tikilmoq shariatimizda harom qilingan. Lekin fuqaholar ma'lum istisnolarni bayon qilgan bo'lib, ularni avratiga qarash muboh sanaladi.

  1. Insonning o'z avrati. Kishi o'z avratiga ko'zi tushsa va yoki ixtiyoriy qarasa buni gunohi yo'q.
  2. Qaralayotgan shaxs, xoh o'g'il xoh qiz bo'lsin shahvat yoshida bo'lmasa. Bu tili chiqmagan, ya'ni gapira olmaydigan darajada yosh bo'lishi bilan belgilangan. Faqih Abu Lays «shahvat yoshi to'qqiz yosh» deb fatvo bergan bo'lsalar ham.

Hoshiyada aytilishicha, «tili chiqib gapira oladigan yoshdagi bolalarning avratiga tikilish harom bo'ladi.»

  1. Sahih nikoh bilan uylangan ayoli. Fosid nikoh bilan bo'lsa unga ham nazar qilish harom. Masalan birovni nikohidagi ayolga uylanib olgan kishi shu ayolning avratiga qarashi harom hisoblanadi.
  2. O'z cho'risini avratiga qarashharom emas.Biroq cho'rilarning hammasida ham, nazar halol qilingan emas. Musohara (qudachilik) yo'li bilan mahram bo'lgan cho'rilar mustasno. Masalan ona bola cho'risi bo'lib ularning qizini xotin qilgan bo'lsa onasining avratiga qarashi harom hisoblanadi. Chunki u qayin ona hisobidadir. Shuningdek, o'z cho'risini o'zgaga nikohlab bergan bo'lsa bu cho'ri ham xojasidan ma'lum masofada turadi. Hurmati g'aliza, ya'ni cho'risiga uylanib so'ngra uni ikki taloq qilgan bo'lsa uning ham avratiga qarashi mumkin emas. Yoki cho'ri mushrika bo'lsa. Uning ham avratiga qarash taqiqlanadi. Ikki kishining o'rtasidagi sheriklik cho'rilar ham o'z hojalaridan avratlarini olib qochishlari lozim.

Shu to'rt toifadan boshqalarning avratiga uzrsiz nazar qilish mutlaq harom deyilgan. Hoh u shahvoniy nazar va yo aksincha bo'lsin bari birdek haromdir. Ammo uzrli bo'lsa joiz. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar:

«Alloh (begonaning avratiga) nazar qiluvchini va (o'z avratini boshqalarga ko'z-ko'zlab) tomosha qildiruvchini la'natladi» (Bayhaqiy rivoyat qilgan).

Yalang'och avratga nazar harom bo'lganidek, yupqa va tor kiyim kiyganlarning kiyimi ustidan nazar qilish ham haromdir. Chunki tor va yupqa kiyim badan va qomatni oshkor qilib turishi sababli yalang'och hukmida bo'ladi.

Avratlar:

  1. Erkak kishining avrati — kindik ostidan tizza ostigachadir. Demak, erkak kishining kindigini ostidan tizzasini ostigacha bo'lgan a'zolariga qarash, erkaklarga ham, begona ayollarga ham mutlaq haromdir.
  2. Shuningdek ikki ayol ham bir-birlarini kindigini ostidan tizzasini ostigacha bo'lgan a'zolariga aslo qaray olmaydilar. Chunki ikki ayol orasidagi avrat, xuddi ikki erkak orasidagi avrati kabi olinadi.
  3. Erkak va begona ayol orasidagi avrat — Agar qarovchi erkak bo'lib tomosha qilinuvchi hur, ayol bo'lsa uning yuzi va kaftlaridan boshqa barcha a'zolaridir. Yuzi va kafti avrat bo'lmasada unga hojatsiz qarash makruhdir.
  4. Agar nazari tushib qolgan ayol o'z mahrami bo'lsa. Masalan opa yoki singlisi. Bu holatda u bilan avrat chegarasi (kiyimidan tashqaridagi), qorin va bel qismi qo'shimcha qilingan holda huddi ikki erkak avrati kabi olinadi. Ya'ni, kishi o'z opasi yoki singlisini boshi, bo'yni, ko'kragi, qo'ltig'i, boldiri, oyoqlariga «shahvati uyg'onib ketishidan omonda bo'lish sharti» bilan, nazar tushib qolsa (Davomi bor).

Birinchi maqola: http://muslim.uz/index.php/maqolalar/item/22953-noma-ram-ajollarga-arashning-zarari-birinchi-ma-ola

Muallif: Botirali Alisher o'g'li

Manba: fiqh. uz

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Arafa kuni ushbu 5 amalni bajarishni unutmang!

04.06.2025   14287   1 min.
Arafa kuni ushbu 5 amalni bajarishni unutmang!

1. Duo qilish. Bu kun qilingan duolar eng afzal duodir.

Solihlardan biri aytadi: "Allohga qasam! Arafa kuni biror duo qilsam, bir yil o‘tmasidan turib uni xuddi yorishgan tong kabi amalga oshganini ko‘rdim".

O‘tgan solihlar ehtiyojlari uchun qiladigan duolarini arafa kuniga saqlab qo‘yishar edi. Qanchadan qancha orzu-umidlar va duolar arafa kunida ijobat qilingan.


2. Ushbu duoni ko‘p qilish. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Duolarning yaxshisi arafa kunidagi, men va mendan oldingi nabiylarning “Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu, lahul mulku va lahul hamdu va huva ’ala kulli shayin qodiyr”, deb aytgan duosidir”, dedilar.


3. Allohdan do‘zaxdan panoh so‘rash. Bu kundan ko‘ra do‘zaxdan ko‘p ozod bo‘ladigan kun yo‘q. Nabiy sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Arafa kuni, Alloh bandalarni do‘zaxdan ko‘p ozod qilganchalik boshqa biror kun yo‘q!”.


4. Takbiri tashriq aytish. Bu kunning bomdod namozidan boshlab takbir aytiladi. “Allohu akbar! Allohu akbar! Allohu akbar! Laa ilaha illallohu vallohu akbar! Allohu akbar va lillaahil hamd”.


5. Ro‘za tutish. Bu kun tutilgan ro‘za ikki yillik gunohlarga kafforot bo‘ladi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Arafa kunining ro‘zasi undan oldingi va undan keyingi yillardagi gunohlarga kafforot bo‘ladi deb Allohdan umid qilaman”, dedilar (Imom Muslim rivoyati).

Arafa kuningiz muborak bo‘lsin. Alloh taolo sizni bu kunning fazilatlaridan to‘liq bahramand etsin.

 

Davron NURMUHAMMAD