Sayt test holatida ishlamoqda!
04 Yanvar, 2025   |   5 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:49
Peshin
12:33
Asr
15:26
Shom
17:10
Xufton
18:30
Bismillah
04 Yanvar, 2025, 5 Rajab, 1446

2. BAQARA (sigir) SURASI, 87–88 OYATLAR

21.08.2020   2395   3 min.
2. BAQARA (sigir) SURASI, 87–88 OYATLAR

وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ وَقَفَّيۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِۦ بِٱلرُّسُلِۖ وَءَاتَيۡنَا عِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ ٱلۡبَيِّنَٰتِ وَأَيَّدۡنَٰهُ بِرُوحِ ٱلۡقُدُسِۗ أَفَكُلَّمَا جَآءَكُمۡ رَسُولُۢ بِمَا لَا تَهۡوَىٰٓ أَنفُسُكُمُ ٱسۡتَكۡبَرۡتُمۡ فَفَرِيقٗا كَذَّبۡتُمۡ وَفَرِيقٗا تَقۡتُلُونَ٨٧

  1. Haqiqatan Musoga Kitob berdik va ortidan paydar-pay payg‘ambarlarni yuborib turdik. Iso ibni Maryamga ochiq mo‘jizalarni berdik va uni Muqaddas Ruh bilan qo‘lladik. Qachongacha bir payg‘ambar sizlarga yoqmaydigan biror hukmni keltirsa, kibr qilasizlar, birovini yolg‘onchiga chiqarib, boshqasini o‘ldirasizlar?

Odam farzandi bir xil tug‘ilsa, unda nega turli millat, turli qavm, turli dinda bo‘lib qolgan? Bu to‘g‘rida Allohning O‘zi shunday marhamat qiladi: "Ey insonlar, darhaqiqat Biz sizlarni bir erkak (Odam) va bir ayol (Havvo)dan yaratdik hamda bir-birlaringiz bilan tanishishinglar (do‘st-birodar bo‘lishinglar) uchun sizlarni (turli-tuman) xalqlar va qabila-elatlar qilib qo‘ydik" (Hujurot, 13). Yana bir oyati karimada esa: "Odamlar bir millat edilar. So‘ng (oralarida kelishmovchiliklar paydo bo‘lgach) Alloh (mo‘minlarga) xushxabar eltguvchi va (kofirlarni jahannam azobidan) qo‘rqituvchi payg‘ambarlarni yubordi" (Baqara, 213), deb xabar beriladi. Insoniyat yaratilganidan buyon Alloh O‘z payg‘ambarlari orqali nozil qilgan muqaddas vahiyi bilan kishilik jamiyatini tartibga solib, boshqarib kelyapti. Insonlardan ayrimlari ana shu da’vatga qo‘shilishdi. Ba’zilari esa uni inkor qilishdi. Mushriklarning butun bir jamiyati ichidan faqat ozgina kishi elchilarga ergashgan. Muborak da’vat yetib borgan xalqlarning asosiy ko‘pchiligi vahiylardan yuz o‘girdi. Buning ustiga bu xalqlar Alloh taologa osiylik bilangina kifoyalanib qolmay, o‘zlariga yuborilgan payg‘ambarlarni, ularga imon keltirgan safdoshlarini qattiq xo‘rlashdi, ular ustidan kulishdi. Allohning elchilarini har gal yolg‘onchilikda, johillikda, jodugarlikda, aqlsizlikda, manfaatparastlik va xudbinlikda, qo‘yingki barcha gunoh-xatolarda ayblashdi, hatto ayrimlarini qatl ham qilishdi. Muqaddas Ruh, deganda Jabroil alayhissalom yoki Ismi A’zam tushuniladi, Iso alayhissalom buning barakotidan o‘liklarni tiriltirar edi.

وَقَالُواْ قُلُوبُنَا غُلۡفُۢۚ بَل لَّعَنَهُمُ ٱللَّهُ بِكُفۡرِهِمۡ فَقَلِيلٗا مَّا يُؤۡمِنُونَ٨٨

  1. Ular: "Qalblarimiz berk", deyishadi. Aslida Alloh kufrlari sababli ularni la’natlagan, shunga binoan ularning imonlilari oz.

Bundan tashqari, osiylar payg‘ambarlarning har biri o‘z xalqiga faqat da’vat qilgani va Allohga bo‘ysunishga chorlagani, ular pul ham, amal ham, boshqa dunyoviy lazzatlar talab qilmagani va ular o‘z xalqini majburlovchi bo‘lmaganiga qaramay, xalqning peshvolari ko‘p hollarda payg‘ambarlar hayotiga daxl qilishdi. Vaholanki, elchilar, ya’ni nabiylar va rasullarning butun faoliyati qavmini haqiqiy imonga qaytishga va boshqacha hayotni boshlashga da’vat qilishdan iborat edi. Johil kimsalar payg‘ambarlar keltirgan vahiylarni eshitishni ham istamas, "sen keltirgan xabarlarga qalblarimiz yopiq" deya ularni mazax ham qilishgan edi. Aslida Alloh taolo ularni kufr botqog‘iga botirib qo‘ygan, qalblarini muhrlab, ko‘zlarini ko‘rmaydigan, quloqlarini eshitmaydigan qilib qo‘ygan. Ular kufrlari, imonsizliklari uchun Alloh taoloning ham, farishtalarning ham, insu jinlarning ham la’natiga giriftor bo‘lishgan.

Tafsiri irfon
Boshqa maqolalar

Imron va uning oilasi

3.01.2025   3706   3 min.
Imron va uning oilasi

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Qur’onda zikr etilgan tarixiy shaxslardan biri — Imron va uning oilasidir. Ular oddiy, ammo taqvodor va Allohga qattiq ishongan oila bo‘lgan. Imron va uning xotini ko‘p yillar davomida farzand ko‘rmaganlar. Ularning yagona qizi, kelajakda payg‘ambar bo‘ladigan Zakariyo alayhissalomga turmushga chiqadi. Ammo ular ham uzoq yillar davomida farzandsiz bo‘ladilar.

Bu vaqtda Falastinda rumliklar hukmron bo‘lib, butparastlikni va ko‘pxudolikni targ‘ib qilayotgan, aholini o‘z diniga majburlayotgan edi. Kimki ularning dinini qabul qilmasa, og‘ir jazolanardi, ayrimlarini yirtqich hayvonlarga tashlar, boshqalarini qiynoqqa solar edilar. Shu murakkab vaziyatda Imronning xotini o‘zgarish qilishni, yaxshilikni tarqatadigan farzand ko‘rishni niyat qiladi. U Allohdan samimiy va tinimsiz duo qilib, quyidagicha niyat qiladi:
"Ey Robbim, qornimdagi bolani Senga bag‘ishladim. Uni Sening yo‘lingda xizmat qiladigan, ozod (dunyoviy ishdan xoli) qilaman. Duoimni qabul qilgin. Sen eshituvchi va biluvchi Zotsan" (Oli Imron, 35).

Alloh taolo uning duosini qabul qildi. Biroq, u o‘g‘il tug‘ishni niyat qilgan edi, qiz tug‘ildi. Bu vaqtda xotini aytadi:
"Ey Robbim, men qiz tug‘dim, holbuki o‘g‘il qizga o‘xshamaydi. Men uning ismini Maryam qo‘ydim va uni Senga va uning avlodini la’natlangan shaytondan saqlab qolishingni so‘rayman" (Oli Imron, 36).

Alloh bu qizni qabul qildi va uni yaxshi tarbiyalangan qilib yetishtiradi. Qizning ismini Maryam qo‘ydilar, bu "Allohga xizmat qiluvchi" degan ma’noni anglatadi. Shu bilan birga, Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: "Har bir yangi tug‘ilgan bolani shayton chimchilaydi va u yig‘laydi, faqat Maryam va uning o‘g‘lidan boshqa".
Bu esa Imronning xotini qilgan duoning qanchalik samimiy va ijobat bo‘lganligidan darakdir.

Maryam Qur’onda nomlari aniq zikr qilingan yagona ayoldir. U butun borliqning eng yuksak darajali ayoli deb hisoblanadi. Allohning kitoblarida uning pokligi, ibodatga sadoqati va taqvosi alohida ta’kidlangan.
Maryam ko‘p ibodat qiladi, ko‘p sajda qiladi va ibodat uchun yaqinlari va boshqalardan uzoqlashadi. Qur’onda bu haqda bunday deyiladi:
"Kitobda Maryamni esla: u o‘z ahllaridan uzoqlashib, sharqiy bir joyga ketdi" (Maryam, 16).

Maryamning otasi Imron vafot etganidan keyin uning tarbiyasini payg‘ambar Zakariyo alayhissalom o‘z zimmasiga oladi. Zakariyo har safar Maryamning ibodat qilishi uchun ajratilgan joyga kirganda, u yerda g‘aroyib hodisalarga duch kelardi. Maryamning oldida mavsumga mos kelmaydigan meva va oziq-ovqatlarni ko‘rardi. Shunda u Maryamdan so‘raydi:
"Ey Maryam, bu narsa qaydan keldi?".
Maryam javob beradi:
"Bu Allohdan kelgan. Alloh xohlagan bandasiga hisob-kitobsiz rizq beradi" (Oli Imron, 37).
Bu voqealar Maryamning nechog‘li taqvodor, Allohga bog‘langan va uning marhamatiga munosib inson ekanligini ko‘rsatadi.

Maryamning hayoti butun insoniyat uchun ibratdir. Uning taqvosi, mustahkam e’tiqodi, Allohga sadoqati har bir mo‘min uchun namunadir. U o‘z avlodi — Iso alayhissalomni dunyoga keltirib, Allohning buyuk irodasini amalga oshirgan.

Maryamning qissasi shundan dalolat beradiki, Allohning yo‘lida har qanday holatda ham sobit qolish inson uchun eng oliy maqsaddir.

Homidjon domla ISHMATBЕKOV