Sayt test holatida ishlamoqda!
27 Dekabr, 2025   |   7 Rajab, 1447

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:48
Peshin
12:29
Asr
15:19
Shom
17:05
Xufton
18:23
Bismillah
27 Dekabr, 2025, 7 Rajab, 1447

Tilini asragan ayol

02.08.2020   10256   7 min.
Tilini asragan ayol

Abdulloh ibn Muborak hikoya qiladi:

Men Allohning muborak uyi Baytullohni haj qilish va Payg‘ambar sollallohu alayhi va sallam qabrlarini ziyorat etish niyati bilan safarga chiqqan edim. Yo‘lda bir qora sharpaga duch keldim. Yaqinroq borib qarasam, jun ko‘ylak kiygan va ro‘mol yopilgan bir kampir ekan.

  • Assalomu alaykum va rahmatullohi va barokatuh, — deb salom berdim. U:
  • «Mehribon Parvardigor tomonidan salom aytilur»,1 — deb alik oldi.
  • Alloh senga rahm etsin, bu yerda nima qilyapsan? — deb so‘radim. Kampir:
  • «Kimni Alloh adashtirib qo‘ysa, uning uchun biron hidoyat qiluvchi bo‘lmas»,2 — deb tilovat qildi. Uning so‘zidan yo‘ldan adashganini angladim. Keyin:
  • Qayerga ketyapsan? — deb savol qildim.
  • «Bir kechada bandasini Masjidul Haramdan Masjidul Aqsoga sayr qildirgan Zot pokdir»,3 — deb javob berdi. Bildimki, u haj ibodatini ado etib, Baytul Maqdisga ketayotgan ekan. So‘ngra bu yerda qachondan beri turganini so‘radim.
  • «Uch kecha-kunduz»,* — dedi. Nima yeb-ichayotganini so‘raganimda:
  • «Uning o‘zi meni to‘ydirur va qondirur»,5 — deb javob qildi.
  • Tahoratni qanday qilyapsan? — deb so‘radim keyin. U Moida surasining 6-oyatini o‘qidi:
  • «Suv topa olmasangiz, pok tuproq bilan tayammum qilingiz».
  • Mening ovqatim bor, yeysanmi? — dedim.
  • «So‘ngra kechgacha ro‘zani benuqson qilib tutinglar».6
  • Hozir ramazon oyi emas-ku.
  • «Kim o‘z ixtiyori-la yaxshilikni niyat etsa, bas, Alloh shukr qilguvchi va bilguvchidir».7
  • Safarda bizga ro‘za tutmaslikka ruxsat etilgan-ku.
  • «Ro‘za tutishingiz, agar bilsalaringiz, o‘zingiz uchun yaxshidir».8
  • Nima uchun men gapirgandek oddiy so‘zlar bilan ga-pirmayapsan, — desam:
  • «U biron so‘zni talaffuz qilmas, magar (talaffuz qilsa) uning oldida hoziru nozir bo‘lgan bir kuzatuvchi (farishta u so‘zni yozib olur)»,9 — dedi. Men savol berishda davom etdim:
  • Sen kimsan o‘zi?
  • «(Ey inson,) o‘zing aniq bilmagan narsaga ergashma! Chunki quloq, ko‘z, dil — bularning barchasi to‘g‘risida (inson) mas’uldir», — deb Isro surasining 36-oyatini tilovat qildi.
  • Xato qildim, kechir — deb uzr so‘radim. U:
  • «Bugun sizlar ayblanmaysizlar. Alloh sizlarni mag‘firat qilur»,10— dedi. Keyin:
  • Mana bu tuyamga o‘tirib, karvoningga yetib olishni xohlaysanmi?— deb taklif qildim.
  • «Qanday yaxshi amal qilsangiz, Alloh uni biladi»," — dedi. Tuyani cho‘ktirdim. Shunda u:
  • «Mo‘minlarga ayting, ko‘zlarini (nomahram ayollarga tikishdan) to‘sinlar»,12 —degan oyatni o‘qidi. Men ko‘zimni undan uzdim va:
  • Tuyaga chiqqin, — dedim. U minmoqchi bo‘lganida, tuya hurkib ketdi va kiyimini yirtib yubordi. Shunda:
  • «Sizlarga ne bir musibat yetsa, o‘z qo‘llaringiz qilgan narsa-gunoh sababli (yetur)»,'3,—deb qiroat qildi.
  • Shoshmay tur, tuyani bog‘lab qo‘yay, — dedim. U:
  • «Biz uni Sulaymonga fahmlatdik»," — dedi. Tuyani bog‘lab qo‘yib, unga:
  • Mingin, — dedim. Tuyaga minib olgach, u:
  • «Bizlarga buni bo‘ysindirgan zot pokdir. Bizlar bunga qodir emas edik. Albatta, biz Robbimizga qaytguvchimiz»,15— dedi. Jilovdan tutib, qichqirib tuyani tez haydab ketdim. Shunda u Luqmon surasining:
  • «Yurganingda o‘rtacha yurgin va ovozingni past qilgin»,— degan oyatini tilovat qildi. So‘ngra sekin yurib, she’r o‘qiy boshladim.
  • «Qur’ondan muyassar bo‘lgan miqdorda o‘qiyveringlar»,'6— dedi.
  • Menga ko‘p yaxshiliklar berildi, — dedim men. U: 
  • «Aql egalarigina eslaydilar»," — deb o‘qidi. Bir oz yurganimizdan keyin:
  • Ering bormi? — deb so‘radim. U Moida surasining 101-oyatini o‘qib javob berdi:
  • «Ey mo‘minlar, ayon bo‘lganda sizlarni xafa qiladigan narsalar haqida so‘ramanglar». Men jim qoldim, karvoniga yetib olgunimizcha unga hech narsa gapirmadim. Yetib kelgach:
  • Mana karvon, bu yerda kiming bor? — deb so‘radim. U:
  • «Mol-mulk va bola-chaqa hayoti dunyoning ziynatidir»,18 — dedi. Bu gapidan karvonda farzandlari borligini bildim.
  • Ular nima qiladilar?, — deb so‘ragan edim:
  • «Belgilar qo‘yildi va yulduzlar bilan topurlar»,19 — degan oyatni o‘qidi. Bolalari karvonlarda yo‘l boshlovchi ekanliklarini bildim. U chaylalar tomon ishora qildi.
  • U yerda kiming bor? — dedim. U yana oyat o‘qidi:
  • «Alloh Ibrohimni o‘ziga do‘st tutdi»,20 «Muso bilan Allohning o‘zi, bevosita, gaplashdi»,21 «Ey Yahyo, kitobni mahkam ushla».22 Men:
  • Ey Ibrohim, ey Muso, ey Yahyo! Deb, ayolning farzandlarini chaqirdim. Oldimga oydek yigitlar kelib salom berdi. Shunda ayol o‘g‘illariga:
  • «Endi bir kishini mana shu pulingiz bilan shaharga jo‘natinglar, u eng sara, pokiza taomlarni tanlab, sizlarga undan rizq-nasiba olib kelsin»,23 — dedi. Ulardan biri borib, taom sotib olib keldi va ovqatni dasturxonga qo‘ydi. Ayol yana tilovat qildi: 
  • «Sizlar o‘tgan kunlarda qilgan amallaringiz sababli (ushbu noz-ne’matlarni) pok bilib yeb-ichinglar».24 Shunda men:
  • Bu ayol haqida gapirib bermagunlaringizcha ovqatlaringizni yemayman, — dedim. Ular:
  • Bu ayol bizning onamiz bo‘ladi. Qirq yildan beri pok Parvardigorning adashtirishidan, g‘azab qilishidan qo‘rqib, Allohning kalomi — Qur’oni karimning so‘zidan boshqa so‘zni gapirmaydi, — deyishdi. Shunda men ham javob tariqasida bir oyat o‘qidim:
  • «Bu Allohning fazl-karami, uni xohlagan bandasiga beradi. Alloh ulug‘ fazilat egasidir».

«Odoblar durdonasi» kitobidan.

 

1. Yosin, 58

9. Qof, 18

17. Baqara, 269

2. A’rof, 186

10. Yusuf, 92

18. Kahf, 46

3. Isro, 1

11. Baqara, 197

19. Nahl, 16

4. Maryam, 10

12. Nur, 30

20. Niso, 125

5. Shuaro, 79

13. Sho‘ro, 30

21. Niso, 164

6. Baqara, 187

14. Anbiyo, 79

22. Maryam, 12

7. Baqara, 158

15. Zuxruf, 14

23. Kahf, 19

8. Baqara, 184

16. Muzammil, 20

24. Al-Haqqa, 24

Ibratli hikoyalar
Boshqa maqolalar
Videolar

Amaliy tadbirlarning navbatdagisi poytaxtimizning Olmazor tumanida bo‘lib o‘tdi

24.12.2025   9296   4 min.

Shu yil 23 dekabr kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining tashabbusi o‘tkazib kelinayotgan amaliy tadbirlarning navbatdagisi poytaxtimizning Olmazor tumanida bo‘lib o‘tdi.

Tadbirga O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulov boshchilik qildi. Shuningdek, unda Diniy idora bo‘limi boshliqlari Islomiddin domla Zuhriddinov, Muzaffar domla Kamolov va Masjidlar bilan ishlash bo‘limi yetakchi mutaxassisi Dilmurod Rahimovlar qatnashdi.

Mazkur tumandagi “Islomobod” masjidida o‘tkazilgan tashkiliy yig‘ilishda Toshkent shahar vakilligi rahbariyati, tuman-shaharlar bosh imom-xatiblari va Olmazor tumanidagi masjid imom-xatiblari ham ishtirok etdi.

Tadbir avvalida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining “Inson qadri” kitobi taqdimoti o‘tkazildi. Unda Zayniddin domla Eshonqulov mazkur kitob bugungi hayotimiz bilan naqadar uyg‘un ekani, dinimizda ham inson va uning qadr-qimmati yuksak ulug‘lanishi, har bir diniy soha xodimining faoliyati uchun dasturamal bo‘lib xizmat qilishini alohida ta’kidlab o‘tdi. Ushbu kitob barcha ishtirokchilarga tarqatildi.

Tadbir davomida tuman bosh imom-xatiblari uchun namunaviy maxsus kiyim namunasi taqdimot qilindi. Unda chakmon, duxoba va milliy do‘ppilar namoyish qilindi.

Shuningdek, Toshkent shahri, xususan, Olmazor tumanida 2025 yil davomida amalga oshirilgan ishlar sarhisob qilindi. Unda shahardagi imom-xatiblar faoliyatidagi yutuqlar e’tirof etilib, ba’zi kamchiliklar bo‘yicha tegishli tavsiyalar berildi.

Shundan so‘ng Toshkent shahar bosh imom xatibi o‘rinbosari Rustamov Ergashali boshchiligida tumanlar bosh imom-xatiblari, shuningdek, tajribali imom-xatiblardan tarkib topgan Ishchi guruh tuzilib, ular Olmazor tumanidagi 21 ta masjid va mahallasiga biriktirildi.

Tadbir doirasida amaliyoti nazarda tutilgan yo‘nalishlar bo‘yicha quyidagilar amalga oshirildi:

Birinchi yo‘nalish bo‘yicha imom-xatiblar 7 toifaga mansub 105 ta oilaga kirib, ma’naviy-ma’rifiy targ‘ibot va amaliy yordam tadbirlarini olib bordi: Xususan:  

- 20 ta xonadonda yot g‘oyalar ta’siriga moyil bo‘lganlar bilan suhbatlashilib, tushunchalari to‘g‘rilandi;

- 15 ta xonadonda jazo muddatini o‘tayotganlarning oila a’zolari, muqaddam sudlanganlar bilan suhbat qilindi;

- 20 ta notinch oila o‘rganilib, muammoning sabablari bartaraf etish, arazlashganlarni yarashtirish choralari ko‘rildi;

- 15 ta xonadonda ichkilikka ruju qo‘yganlar bilan suhbat qilinib, zararli odatlardan saqlanish to‘g‘risida nasihat qilindi;

- nogiron, kasal, ehtiyojmand fuqarolar, shuningdek, tabarruk yoshdagi qariyalar yashaydigan 20 ta oilaga kirilib, ulardan hol-ahvol so‘rash barobarida sovg‘a-salomlar ulashildi, davolanish va dori-darmon uchun moddiy yordam ko‘rsatildi.

Kirilgan 105 ta xonadonning ichidan moddiy imkoniyati cheklanganlariga  homiylarni jalb qilgan holda jami 42 000 000 (qirq ikki million) so‘mlik ro‘zg‘orlik mahsulotlari ehson qilindi. Ular orasidan o‘ta nochor bo‘lganlarining moddiy ta’minotidan xabardor bo‘lib turish rejalashtirildi;

Ikkinchi yo‘nalish bo‘yicha imom-xatib faoliyati o‘rganildi. Jumladan, jamoani boshqarish, masjidni toza va ozoda saqlash, unda qulay sharoitlar yaratish jihatlari ko‘rib chiqildi.

Uchinchi yo‘nalish bo‘yicha Ishchi guruh a’zolari o‘zlariga biriktirilgan 21 ta masjidda peshin namozini ado qilib, jamoatga ma’ruza qilib berdilar. Tinchlik ne’mati, shukronalik, aqidada adashmaslik, mazhabga ergashish kabi muhim mavzudagi chiqishlarda 3800 ga yaqin tinglovchi qamrab olindi.

Shuningdek, yakuniy yig‘ilishda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulov qish mavsumini betalofat o‘tkazish bo‘yicha so‘z yuritdi.

Yig‘ilishda mehnat migrantlari va ularning oila a’zolari bilan muloqatni muntazam yo‘lga qo‘yish, kadrlar masalasiga e’tiborni kuchaytirish, ma’ruzalarni Fatvo markazidan chiqarilgan juma tezislari va qo‘shimcha adabiyotlardan foydalangan holda boyitish, haftaning dushanba va payshanba kunlari ma’ruzalar qilish haqida so‘zladi.

Diniy idora Moliyaviy nazorat va tahlil bo‘limi boshlig‘i Islomiddin Zuhriddinov masjidlarda ish yuritish hujjatlarini takomillashtirish, ehson qutilardagi tushumlarni komissiya a’zolari ishtirokida dalolatnoma asosida bankdagi hisob raqamlarga kirim qilish, to‘y va marakalarni ixchamlashtirish, janoza marosimlarda bid’at-xurofatlarga chek qo‘yish to‘g‘risida gapirdi.

Masjidlar bilan ishlash bo‘limi boshlig‘i Muzaffar Kamolov mavjud mahallalarga barcha imom-xatib va imom-noiblarni biriktirish, mahalla yettiligi bilan homkorlikda ishlarni yo‘lga qo‘yish, shar’iy dalil va hayotiy misollar asosida ma’ruza qilish, kiber jinoyatchilikning oldini olish haqida aytib o‘tdi.

Tadbir so‘ngida amalga oshirilgan ishlar tahlil qilinib, Olmazor tumani imom-xatiblari yutuq va kamchiliklari yuzasidan ko‘rsatma va tavsiyalar berildi.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Matbuot xizmati

VIDEO