Saudiya Arabistoni Podshohligining Haj vazirligi 2020 yil 22 iyun dushanba kuni “Haj – 2020” mavsumi yuzasidan o‘z bayonotini e’lon qildi. Ushbu Bayonotda:
Saudiya Arabistoni Podshohligining Haj vazirligi kecha 22 iyun dushanba kuni 1441 yil haj ibodatini Saudiya Arabistoni ichkarisida mavjud bo‘lgan turli millat vakillaridan iborat juda cheklangan sonli guruh uchun o‘tkazilishini ma’lum qildi.
Shuningdek, vazirlik o‘z bayonotida haj ibodatini sog‘liq jihatidan xavfsiz va ehtiyotkorlik talablariga muvofiq, ijtimoiy masofaga rioya qilib, insonlar salomatligini saqlash va koronavirus pandemiyasi xataridan himoyalagan holda, shariatning inson jonini saqlash maqsadini amalga oshirgan holda o‘tkazishga qaror qilinganini ma’lum qiladi.
Dunyoning 180 dan ortiq mamlakatida koronavirus pandemiyasi yuz berayotgani, yarim milliondan ortiq inson vafot etgani, 7 milliondan ziyod odam ushbu kasallikka chalingani, Saudiya Arabistoni Sog‘liqni saqlash vazirligi ma’lumotiga ko‘ra, bu kasallikka chalinish xavfi davom etayotgani, bu xastalikka qarshi vaksinaning yo‘qligi, kasalga chalinganlarni davolash uchun dori vositalari yetarli bo‘lmaganini e’tiborga olib, sog‘liq xavfsizligini saqlash maqsadida shunday qarorga kelingan.
Saudiya Arabistoni Harami sharif va Masjidi Nabaviy ziyoratchilarini haj va umra ibodatlarini emin-erkin va xavfsiz ado etishlariga imkon tug‘dirishga bo‘lgan doimiy istagidan kelib chiqqan holda, koronavirus pandemiyasi boshlanib, dunyoning bir qancha davlatlarida tarqala boshlaganidan beri Allohning mehmonlari va muqaddas diyorda yashab turgan umra ziyoratchilari sog‘lig‘ini himoya qilishga bo‘lgan katta e’tiborini namoyish qilib kelmoqda, deb qayd etilgan.
«Haj – 2020» mavsumiga oid mazkur yakuniy qaror yuzasidan Saudiya Arabistoni Ulamolari Kengashi, Islom hamkorlik tashkiloti, Butun jahon islom uyushmasi, Fors ko‘rfazi davlatlari (BAA, Baxrayn, Quvayt va Ummon Sultonligi), Saudiyaga qo‘shni davlatlar (Misr, Sudan, Yaman, Iroq va Iordaniya) munosabat bildirib, unda ziyoratchilarning salomatligini e’tiborga olingan holda haj bo‘yicha eng to‘g‘ri xulosa qilinganini qo‘llab-quvvatlangan.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Cavol: Issiq havoda ko‘p yurish natijasida ayrim odamlarda ikki oyog‘i orasi qizarib, achishadi. Ehromda shunday holatda malham, vazelin kabi narsalar surtsa bo‘ladimi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Ehromdagi kishi siz aytgandek holatga tushib qolganda yoki tovoni yorilganda xushbo‘y bo‘lmagan malhamlardan foydalanishi mumkin. Bunda hech qanday jarima lozim bo‘lmaydi. Agar xushbo‘y malham yoki vazelindan foydalansa, bunda sadaqa qilishi lozim bo‘ladi. Agar ko‘p marta surtsa, jonliq so‘yish vojib bo‘ladi. Shuning uchun bunday kasallikka duchor bo‘lgan inson imkon qadar xushbo‘y bo‘lmagan malhamlardan foydalanishi maqsadga muvofiq bo‘ladi. Bu haqida fuqaholarimiz bunday deydilar:
وَلَوْ دَاوَى بِهِ جُرْحَهُ أَوْ شُقُوقَ رِجْلَيْهِ فَلَا كَفَّارَةَ عَلَيْهِ ؛ لِأَنَّهُ لَيْسَ بِطِيبٍ فِي نَفْسِهِ إنَّمَا هُوَ أَصْلُ الطِّيبِ أَوْ طِيبٌ مِنْ وَجْهِ فَيُشْتَرَطُ اسْتِعْمَالُهُ عَلَى وَجْهِ التَّطَيُّبِ.
“Ehromdagi kishi jarohat, oyoq yoriqlarini zaytun yog‘i bilan yog‘lasa, zimmasiga hech narsa vojib bo‘lmaydi. Chunki u xushbo‘ylik emas, balki xushbo‘ylik olinadigan narsa yoki bir jihatdangina xushbo‘ylik xolos. Kafforat vojib bo‘lishligi uchun uni xushbo‘ylanish uchun iste’mol qilgan bo‘lishi shart” (“Hidoya” kitobi).
Alloma Kamol Ibn Humom rahimahulloh aytadilar: “Ehromdagi inson yog‘ yoki sirkani yesa, jarohati yoki tovonidagi yoriqlariga surtsa yo qulog‘iga tomizsa, unga hech qanday jarima lozim bo‘lmaydi” (“Fathul Qodir” kitobi).
Mulla Ali al-Qoriy rahimahulloh aytadilar:
ولو تداوى بالطيب او بدواء فيه طيب غالب ولم يكن مطبوخا فألزقه بجراحته يلزمه صدقة اذا كان موضع الجراحة لم يستوعب عضوا
“Agar xushbo‘y narsa bilan yoki xushbo‘ylik g‘olib bo‘lgan narsa bilan davolansa va ular olovda pishirilgan bo‘lmasa, so‘ng uni jarohatiga yopishtirsa va jarohat bir to‘liq a’zoni tashkil qilmagan bo‘lsa, sadaqa lozim bo‘ladi”. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.